-
Оқушыларға қиындықтарды жеңуге, кемшіліктерден арылуға
көмектесу;
Дене шынықтыру пәнінің басқа пәндерге қарағанда көптеген
ерекшеліктері бар. Мұнда негізінен оқушының қабілеті, бейімділігі баса
назарда болуы керек. Дегенмен де оқушыларды бейімдеу, қабілетін
дамыту,
спортқа
деген
қызығушылығын
арттыру
жақсы
ұйымдастырылған сабаққа байланысты. Сондықтан оқушылардың пәнге
қызығушылықтарын арттыру мақсатында сабақта тақырыпқа байланысты
спорт түрлерінің шығу тарихын, спорт түрлері дамыған елдерді спорттың
әр саласындағы белгілі спортшылар өмірін алуға болады.
Сондықтан да мұғалім сабақты тартымды етіп теория мен
практиканы ұштастыруында жаңа инновациялық технологиялардың
тиімділігі баса назарда болуы қажет. Бұл мұғалім мен оқушы арасындағы
қарым-қатынас, сабақты жақсы оқитын, спортқа бейім оқушылармен
белсенді жұмыс істеп қана қоймай, барлық баланың дамуы үшін қолайлы
жақсы ойлар туғызып, қабілеті жеткен жерге дейін еңбек етуін ойластыру.
Барлық оқушылар өз қабілетін ең төменгі жеңіл тапсырмаларды
орындаудан бастайды да, оларды міндетті түрде толық орындап болғаннан
кейін ғана, келесі күрделі деңгейдегі жаттығуларды орындауға көшіп
отырады. Бұл оқушылар арасындағы бәсекелестікті және әр оқушының өз
қабілетіне, қызметіне сәйкес жоғары деңгейге көтерілуіне толық жағдай
жасалады.
Осылай ойын элементтерін, әдістерін деңгейлеп орындату арқылы
оқушылардың тапсырмаларды орындауда жинаған ұпайларын «даму
мониторингі» кестесіне белгілей отырып, оқушы біліміне талдау жасап
отыру қажет. Өтілетін тақырыптарға байланысты қызықты сергіту
ойындарын ойнатудың да сабақ барысының сапасын арттыруға ықпалы
көп. Атап айтсам: «Кім шапшаң?», «Көңілді ойындар!», «Мен чемпион!»,
сонымен қатар қозғалмалы ойындар және ұлттық ойындарды сабақта
түрлендіріп өткізуге машықтандыру.
Дене шынықтыру пәнінде жаңа инновациялық технологияларды
қолданудың орны орасаң болары хақ. Оқушылардың пәнге деген
қызығушылығын арттырып, білім сапасын көтеруге сыныптан тыс
спорттық шаралардың да маңызы зор. Соның ішінде қазақтың ұлттық
ойындары мен қозғалмалы ойындарын, әр түрлі жарыстарын,
тоғызқұмалақ, арқан тартыс, аударыспақ сынды ойын түрлерін өткізіп
отыру керек. Осындай жұмыстарды жүргізу нәтижесінде оқушылардың
белсенділігі артып, спортқа деген бейімділігі қалыптасады. Оқушылардың
танымдық қабілеттерін артырып, салауатты өмір сүру, адам денсаулығы
осы спортқа байланысты екендігін түсінеді. Нәтижесінде оқушылардың
білім сапасы артып, оқу тоқсандарында жоғары сапаға қол жеткізуге
болады.
5
Жаңаша әдістерді сабақтарда үнемі қолданысқа енгізуде теория мен
практиканың ұштасуына мән бергенде ғана жұмыстың мазмұндылығы
көріне алады.Осы бағыттарда сын тұрғысынан ойлау және деңгейлеп
оқыту технологияларының тиімді әдістерін дене шынықтыру пәнінде
қолдануды ұсынамын. Алдымен «Дене шынықтыру пәні не береді?» –
деген сұраққа:» Қимыл қозғалысты береді. Машықтандыру. Дене
мәдениетін қалыптастыру. Денені шынықтыру, тәрбиелеу. Жалпы дамыту
жаттығуларын меңгертеді. Мемлекеттік стандарттық бағдарламаны
жоспарлай білуді, нормативтік тест жаттығуларды игертуді береді.
Дене тәрбиесі сабағында сын тұрғысынан ойлау технологиясын
тиімді пайдалану.
Осы технологияның шығармашылық бөлігін басшылыққа ала
отырып, ой толғау жасауға болады. (мыс: дене шынықтыру сабағында
сабақты ойын түрінде ұйымдастыру керек) осы арқылы, оқушылардың
бейімділігін арттыруға болады.
Күтілетін нәтиже - дене тәрбиесі пәніне деген қызығушылықтары
артады. Оқушы шығармашылығы, өзін-өзі басқаруы, құрметі, эстетикалық
талғамы артады. Дене шынықтыру сабағында 5-6 сыныптарға сергіту
сәтін алуға болады. Өз тәжірибемде 5-сыныптарға өткізген «Эстафеталық
жарыстар» атты сабағымда, алдымен оқушыларға ой толғау жасау
мақсатында қазақтың ұлттық ойын түрлеріне тоқталуды, ұлттық ойындар
туралы өз түсініктерін сұрай отырып, сабақ барысы кезінде орындатуды
жоспарладым. Міне, осы арқылы оқушылар сабақтың жарыс түрінде
топтық ойын әдісінде болатына көз жеткізеді.
Сабақты қызықты өткізу үшін мультимедиалық проектор арқылы
қазақтың ұлттық ойындарының тарихын таныстырып өтіп, жасырылған
сұрақтарды табуға машықтандыру, әр топқа белгіленген ұпай сандарына
қарай бағалап отырдым. Кейін сабақ барысын: «Кім шапшаң?» бөлімі деп
алып, бұл бөлімінде оқушылар белгіленген жерге дейін эстафеталық
таяқшамен жүгіріп барып, белгілі жеріне жеткен кезде, тақтаға жазылып
берілген есептерді шапшаң орындап шығып кейін қайтып келулері керек.
Оқушылардың бұл бөлімде сабаққа деген қызығушылығының артуымен
бірге, машықтанады, логикалық ойлау қабілеттері артады, қимыл-
қозғалыс әрекеті дамиды.
Ал деңгейлеп саралап оқыту технологиясын қолдануда
Бұдан қандай нәтижелерге қол жеткізуге болады? Сабақ барысында:
Алдымен оқушының «Не?» деген сұрағына: Сабақта шынайылық, оқыту
бар екенін көрсету.
Оқушының «Қашан?» деген сұрағына: Сабақтан кейін болатын
жағдайды толық анықтатуға көз жеткізу қажет.
Оқушының «Қайда?» деген сұрағына: Оқушының және ұстаз
арасындағы серіктесін анықтап, нәтижеге қол жеткізу қажет.
6
