ЯДРО МЕН ЦИТОПЛАЗМАНЫҢ ТҰҚЫМ   ҚУАЛАУ   КЕЗІНДЕГІ

жойып,  оны  екінші  түрдің  сперматозоидымен  ұрықтандыру.  Мұндай  гаплоидты 
зиготалар дамығанда  гаплоидты  андрогенді особьтар  пайда  болуы  тиіс, өйткені  ондайг 
особьтар аталық ядро мен аналық цитоплазмадан шыққан. Бірақ гаплоидты зиготалар 
әдетте  эмбриональдық  стадияның  ер-терек  кезеңінде  өледі.  Сондықтан  Б.  Л.  Астауров 
жібек  құты-ның  екі  ВотЬух  тогі  және  В.  тапсіагіпа  түрлерін  шағылыстыру  арқылы 
диплоидты андрогенді будандар алу жолын іздеді. 
Жібек  көбелегінде  гетерогаметалы  жыныс 
(ХУ) 
ұрғашысы,,  ал  гомогаметалы  жыныс 
(XX) 
еркегі.  Онан  басқа  көптеген  на-секомдардағы  сияқты,  жібек  көбелегінде  де 
полиспермия қүбы-лысы байқалады. 
Жібек  көбелектерін  шағылыстыруда  В.  тапсіагіпаХВ.  тоіі  еркегінің  әр  түрлі 
хромосомаларының рецессивті үш гені таң-баланды, 
сһ 
— личинкаларының сарғыштау 
қоңыр  түсі, 
ті 
—  жұлдыз  қүрттарының  сүттей  ақ  түсі, 
р 
—  көбелектердің  ақ  түсі. 
Үрғашысының  тиісінше  үш  доминантты  ген-личинкалардың  қа~  ра  реңін  анықтайтын, 
жұлдыз  қүрттардың  сүр  түсін,  көбелектер-дің  қоңыр  түсін  анықтайтын  гендері  болды 
(53-сурет).  Демек,  мұндай  шағылыстыру  кезінде  қалыпты  будан  үрпақтардың  бә-рінің 
личинкалары қара түсті, жүлдыз құрттары сүр түсті және көбелектері қоңыр түсті болуы 
керек,  ал  андрогенді  особьтарда  мынадай  рецессивті  белгілер  пайда  болуы  тиіс: 
личинкалар  сар-ғыш  қоңыр  түсті,  жүлдыз  құрттар  мен  көбелектер  ашық  түсті  болуы 
керек. 
Жүмыртқа  клеткадағы  ядроны  бұзу  екінші  мейоздық  бөліну  кезінде  40°С 
температурамен  әсер  ету  арқылы  жүргізілді.  Әр  жолы  салынған  гренаның  бір  бөлігіне 
40°С температурамен әсер етілді, екінші белігі бақылау үшін қалдырылды. ТәжірибедегІ 
топта  аналық  ядро  елтірілгендіктен,  екі  аталық  пронуклеус  әза-ра  құйылысып, 
диплоидты  бір  ядро  түзген  жағдайда  ғана  жаңа  организмнің  дамуы  жүруі  мүмкін. 
Осының нәтижесінде дамы-ған барлық особьтар еркек жынысты 
(XX) 
және олардың ре-
цессив  белгілері  болды,  өйткені  еркек  организм  рецессивті  ген-дері  бойынша 
гомозиготалы болды (53-сурет). Осы тәжірибенің нәтижелерін түқым қуалауда ядроның 
жетекші  роль  атқаратын-дығының  және  цитоплазманың  айтарлықтай  әсері  болмайтын-
дығының тікелей дәлелі ретінде қарастыруға болады. 

 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: