М., Бекiш Р., (ћџраст.) 2005 "Мектеп" баспасы, к#ркем безендiрiлуi, 2013 Барлыћ ћџћыћтары ћорѕалѕан Басылымныѓ мљлiктiк ћџћыћ тары "Мектеп" баспасына тиесiлi

23
ћажет  болѕан,  бiраћ  бейбiт  жаѕдайда  #те  ћауiптi  болатын
ќдiстерден  бас  тартуы  керек    болды.  “Ќскери  коммунизм”
жљйесiнiѓ  шаруашылыћ  жќне  саяси  даѕдарысы  Кеѓес
мемлекетiнiѓ  экономикалыћ  саясатыныѓ  тљбегейлi  #зге-
руiн,  жаѓа  экономикалыћ  саясаттыѓ  (ЖЭС)  кiдiрiссiз
енгiзiлуiн  талап  еттi.
1921  жылдыѓ  наурызында  болып  #ткен  РК(б)П-ныѓ
Х  съезiнде  партия  В. И. Ленин  талдап  жасаѕан  “соѕыс
коммунизмi”  саясатынан  жаѓа  экономикалыћ  саясатћа
#тудi  жљзеге  асырды.  “Жаѓа    экономикалыћ    саясаттыѓ
мќнi, — деп жазды  В. И. Ленин, — ол пролетариат пен  ша-
руалардыѓ одаѕы, пролетариат  авангардыныѓ    кеѓ  шаруа
ћауымымен    бiрлесуiнде”.   Жаѓа    экономикалыћ    саясат
капитализмнен  социализмге  #тудiѓ  бљкiл  #тпелi  кезеѓiне
есептелген  болатын.
Ленин В.И. IX Всероссийский съезд Со-
ветов. 23—28 декабря 1921 г. // Полн.
собр. соч. Т. 44. С. 322.
АЗЫЋ  САЛЅЫРТЫН  ЗАТТАЙ  САЛЫЋПЕН
АЛМАСТЫРУ  ЋАЖЕТТIЛIГI  ТУРАЛЫ
(Вологда    губерниясы    Панфилов    болысы
шаруаларыныѓ   хатынан)
Ћазiр  бiздiѓ  болыстыѓ  шаруаларыныѓ  барлыѕынан
дерлiк  астыћ,  мал,  ш#п,  шикiзат  алынып  бiттi.  Ћол#нер
ћџлдырады. Шаруаѕа айына  18-ден  30  фунтћа  дейiн  ѕана
азыћ  ћалдырылды.
К#ктемгi  егiске  бiзде  ешћандай  тџћым  ћалмады.  Оны
алуѕа  бiзде  шама  жоћ — #те  ћымбат...
Егер  шаруаларѕа  азыћ  салѕыртыныѓ  орнына  аћшалай
емес, астыћ кљйiнде салыћ  салмаса,  к#ктемгi  егiс    наућанын
#ткiзудiѓ  ћажетi  шамалы.
Салыћты  жердiѓ  ћџнарлылыѕына  ћарай,  мысалы,  бiздiѓ
солтљстiк  #лкеде  себiлген  егiстiѓ  ќрбiр  десятинасынан
10—15  пџттай  астыћ  к#лемiнде  есептеп  салу  керек.  Сонда
ѕана  ќрбiр  шаруа  #зiнiѓ  т#лейтiн  салыћ  м#лшерiн  жќне
оны  #ткiзу  мерзiмiн  бiледi.  Сонда  ќрбiр  болыста  ондаѕан
азыћ  агенттерiн  џстаудыѓ  ћажетi  болмайды.
Беднота. 9 марта 1921.

24
АЗЫЋ  САЛЅЫРТЫН  ЗАТТАЙ  САЛЫЋПЕН  
АЛМАСТЫРУ  ТУРАЛЫ
(РК (б) П  Х  съезiнiѓ    ћарарларынан,   наурыз,   1921   жыл)
... Шаруашылыћта  дићандар  #зiнiѓ  шаруашылыћ  ћор-
лары  мен  шаруа  ћожалыћтарын  ныѕайту  жќне  оныѓ
#нiмдiлiгiн  арттыру,  дџрыс  жќне  байсалды  жљргiзудi
ћамтамасыз  ету,  дићандардыѓ  љлесiне  тиетiн  мемлекеттiк
мiндеттемелердi  дќл  белгiлеу  маћсатында  азыћты,  шикiзат
пен  жемш#птi  мемлекеттiк  дайындау  ќдiсi  ретiнде  азыћ
салѕырты  табиѕи  салыћпен  алмастырылсын...
КПСС в революциях и решениях съез-
дов, конференций и пленумов ЦК. М.,
1983. Т. 2.  С. 570.
КЕЃЕСТIК  СОЦИАЛИСТIК  РЕСПУБЛИКАЛАР
ОДАЅЫНЫЃ  ЋЏРЫЛУЫ
(В.И.Лениннiѓ    Украин    жџмысшылары    мен    шаруаларына
хатынан)
28  желтоћсан,  1919  жыл.
Бiз  џлттардыѓ  ерiктi  одаѕы  болуын,  бiр  џлттыѓ  екiншi
џлтћа зорлыћ жасауына ешбiр  жол  бермейтiн  одаћ  болуын,
мейлiнше  толыћ  сенiмге,  туысћандыћ  бiрлiктi  айћын
тљсiнушiлiкке,  толыћ  ерiктi  ынтымаћћа  негiзделген  одаћ
болуын  тiлеймiз.
Ленин В. И.  Полн.  собр.  соч.  Т. 40.
С. 43.
КЕЃЕСТIК  СОЦИАЛИСТIК  РЕСПУБЛИКАЛАР  ОДАЅЫНЫЃ
КОНСТИТУЦИЯСЫ
Бiрiншi   бCлiм. Кеѓестiк Социалистiк Республикалар
Одаѕын ћџру туралы Декларация
                                                                         30  желтоћсан, 1922  жыл.
Халыћтардыѓ  џлттыћ  даму  бостандыѕын  жуыћ  арада
#здерiнiѓ  Кеѓестерiнiѓ  съезiне  жиналып,  Кеѓестiк  Социа-
листiк  Республикалар  Одаѕын  ћџру  туралы  шешiмдi
бiрауыздан  ћабылдаѕан,  Кеѓестiк  республикалар  халыћта-
рыныѓ  еркi,  яѕни бџл одаћта ќрбiр  республиканыѓ  Одаћтан

25
еркiн  шыѕу  ћџћыѕы  ћамтамасыз  етiлген,  Одаћћа  кiруге
барлыћ  Кеѓестiк Социалистiк  Республикаларѕа  жол  ашыћ
болатын  жаѓа  одаћтыћ  мемлекет  халыћтардыѓ  туысћан-
дыћ  ынтымаћтастыѕы  мен  бейбiт  ћатар  #мiр  сљру  негiзiн
1917 жылдыѓ  ћазан  айында-аћ  орнатумен  лайыћты  аяћ-
талѕан,  дљниежљзiлiк  капитализмге  ћарсы  сенiмдi  тiрек
жќне  Кеѓестiк  Социалистiк  Республикаѕа  барлыћ  елдер-
дiѓ еѓбекшiлерiн бiрiктiру жолында шешушi ћадам  бола-
тын, теѓћџћылы халыћтардыѓ еркiн бiрлестiгi болып
табылатын  сенiмдi  кепiлдiк  болады.
Бљкiл  ќлемнiѓ  алдында  осылардыѓ  барлыѕы  туралы
мќлiмдей  отырып  жќне  Кеѓестiк  Социалистiк  Республика-
лар  Конституциясында  Кеѓес  #кiметiнiѓ  берiктiгiн  салта-
натты  тљрде  жариялай  отырып,  осы  республикалардыѓ
делегаттары  бiзге  берiлген  #кiлеттiлiк  негiзiнде  Кеѓестiк
Социалистiк  Республикалар  Одаѕын  ћџру  туралы  шартћа
ћол  ћоюѕа  ћаулы  етемiз.
Екiншi  бCлiм.  Кеѓестiк  Социалистiк  Республикалар
Одаѕын  ћџру  туралы  келiсiмшарт
Ресей  Кеѓестiк  Федеративтiк  Социалистiк  Республи-
касы  (РКФСР),  Украина  Кеѓестiк  Социалистiк  Респуб-
ликасы  (УКСР),  Беларусь  Кеѓестiк Социалистiк  Респуб-
ликасы  (БКСР)  жќне  Закавказье  Кеѓестiк  Федеративтiк
Социалистiк  Республикасы  (ЗКФСР);  Грузия,  Ќзiрбайжан
Кеѓестiк Социалистiк  Республикасы  жќне  Армения  Кеѓес-
тiк  Социалистiк  Республикасы  бiр  одаћтас  мемлекетке  —
Кеѓестiк  Социалистiк  Республикалар  Одаѕына  бiрiгедi.
1. Кеѓестiк  Социалистiк  Республикалары  Одаѕыныѓ
атынан  оныѓ  жоѕарѕы  органдарыныѓ  ћарауына  мыналар
берiледi:
а) Одаћ  атынан  халыћаралыћ  ћарым-ћатынастарда
#кiлдiк  ету,  дипломатиялыћ  ћатынастар  жљргiзу,  басћа
мемлекеттермен  саяси  жќне  басћа  да  келiсiмдер  жасасу;
б) Одаћтыѓ  сыртћы  шекараларын  #згерту  жќне  одаћтас
республикалар  арасындаѕы  шекаралар  ж#нiндегi  мќселе-
лердi  реттеу;
в) Одаћ  ћџрамына  жаѓа  республикалар  ћабылдау
туралы  келiсiмдер  жасасу;
г) соѕыс  жариялау  жќне  бiтiм  жасасу;