Ибн Рушд, Ибн Халдун, Низами Гянджеви, Ә. Навои

Мұндай қалалар ретінде бірге тұрған, мақсаттары бір, бір басшылыққа бағынған шағын 
қауымнан бастап Араб халифатына дейінгі адамдар қауымдастығын түсінді. 
Әл-Фараби «Қарапайым қала тұрғындарының көзқарастары туралы» трактатында 
қала тұрғындарын бес топқа бөледі. Оның ойынша, «қала бес түрлі адамдар тобынан 
құралады: ең құрметті адамдардан, шешендерден, өлшеушілерден, жауынгерлерден, және 
байлардан». Әл-Фараби ең құрметті адамдарға ақылдыларды, пайымдағыш адамдарды, 
маңызды істерде беделге ие болған адамдарды жатқызады. Екінші топтағы шешендерге – 
діни қызметкерлерді, ақындарды, музыканттарды, хатшыларды және шығармашылық 
жұмыспен айналысатындарды, ал өлшеушілерге – есепшілерді, дәрігерлерді, 
астрологтарды, математиканы оқытушыларды қосады. Байлар дегеніміз- қалада байлық 
табатындар, егіншілер, мал өсірушілер, саудагерлер, қол өнершілер. 
Әл-Фараби қайырымды қала басшысында алты түрлі қасиет болу керек деп есептеген. 
Олар: даналық, асқан пайымдылық, сенімділік, ойлау қабылетінің жоғары болуы, соғыс 
өнерін жетік білуі, денсаулығының мықты болуы. «Осының бәрін өз бойында 
ұштастыратын адам барлық уақытта кімге еліктеу керек екенін, кімнің айтқан сөзі мен 
ақылына құлақ қою керек екенін көрсететін үлгі болады. Мұндай адам мемлекетті өзінің 
қалауынша басқара алады». 

жүктеу 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: