Денудацияланған рельефтің жасын белгілеу (определение времени "фиксации" денудационного рельефа). Кейбір жағдайда мүжілген жазықтардың үстінде үгілу кабығы дам иды. Палеонтологиялык, палеоботаникалық және баска әдістермен аныкталған үгілу кабығының жасы сол мүжілген беткей жасы туралы сүракка да жауап береді.
Фация ауысу әдісі (метод фацальиых переходов). Бүл әдіс палеонтологиялык к.алдыкдар кездеспейтін шөічнділерден күралған аккумулятивтік пішіндердің жасын аныктау барысында кол даны лады. Карастырған шөгінділерді палеонтологиялык калдыктары бар фация ауыскан шөгінділеріне дейін кеңістікте бакылау барысында осы екі шөгінділердің жасы бірдей екендігін анықтайды, олай болса олардан қүрылғап иішіндерде бір мезгілде иаііда болганын көрсстсді. Мәселен, өзен тсррасаларыиың жасын оларды күрайтын тылсым аллюииальды шөгінділердің көнелігі палеонтологиялык әдіспен аныкталған теңіздік - жағалаулык шөгінділерге ауысуын кддағалау иәтижесінде анықтауға болады. Сол сиякты денудациялык пішіндердін, жасын, мысалы, абразинлды теңіздік терраеаларды олардың аккумуляциялык шөгінділермен ауысу өңіріне шейіп кадағалау аркылы аныкталуы
МҮМКІН.
Р е л ь е ф т і ң н а к, т ы ж а с ы. Соңғы он шакты жылдарда радиоизотоптык зерттеу әдістерінің дамуы нәтижесінде шөгінділердін. және рельеф пішіндерінің жасын астрономиялык бірлік есебімен, яғни иактылы жыддар санымен аныктауға колданылып ж\р. Бұл үшін радиоактивтік элементтердін жартылаіі ыдырау мерзімін білу керек. Ал радиоактивтік элсменчтердін жартылай ыдырау мерзімі дегеніміз - бүл кез келген радиоактивтік элементке тиесілі барша атомдардың тсн. жартысы ыдырауға кететін уақьгг мөлшері..Ыдырау мсзгілі радиоактивтік ядролардың іш кі касиеттерімен аныкталады, о л коршаған op га көрсеткіштеріне (температура, кысым, заттың физикалык және химиялык жағдайы т.с.с) тәуелді емес. Сондыктан 6үл айтарлыктай сенімді тәсіл. Қазіргі кезде ray жыныстарынын нактылы жасын анықтау үшін радиокөміртектік (радиоуглеродный), калий-аргондык, фторлык, термолюминие-ценітік және т.б. әдістер кен колданылып жүр. Осылардын әркайсысының колдану шегі бар. Мысалы радиокөміртектік (С 14) изотоптың жартылай ыдырау мерзімі 5570 жыл. Ежелгі шөгінділердің және рельеф пішіндерінің нактылы жасып палеомагниттік әдіс көмегімен де аныктауға болады.
Сайып келгенде, рельефтің морфологиялык және морфометриялык. сипатгамасын, онып. гепезисін, жасын және ламу тарихын апык.тау геоморфология зерттеулерінің негізгі максаты.
Достарыңызбен бөлісу: |