Лекция мақсаты: Жаратылыстану негіздері пәнінің мақсаты, міндеттері, мазмұны туралы және ботаника ғылымы жөнінде түсінік беру

Солтүстік жарты шарда, Еурзия мен Солтүстік Американың солтүстік шетін алып жатыр (субартикалық деп аталады). Оңтүстік жарты шарда тек аралдарда ғана кездеседі (субартикалық). Бұл белдеуде ең жылы айдың орташа температурасы +10 ⁰С- тан аспайды. Жылдық жауын-шашын 100-300 мм, ол буланушылықтан 1,5 еседей көп. Жердің беткі қабаты жылы кезде 30 см-дей қалыңдықта ғана жібиді де, одан әрі қарай қысы-жазы тоң болып қатып жатады. Жазда мәңгі тоңның тек беткі жұқа қабаты ғана (0,5-1 м) ериді . Мәңгі тоңның жаппай таралуы және төмен температура жағдайында топырағы өте батпақты болып келеді.

Белдеуді негізінен тундыра мен орманды тундыра зоналары алып жатыр.

Тундырад мүк, қына және бұталар өседі.

Солтүстік полюс төңірегі артикалық, оңтүстік полюс төңірегі антартикалық (грекше анти- қарс) белдеу деп аталады. Екеуінде жаппай муз басып жатыр. Климат жағдайлары өте қатаң. Арктикалық белдеудің екі-үш аптаға ғана созылатын жаз маусымы кезінде ауаның температурасы 0 ⁰С-тан сәл ғана асады. Оны есесіне ұзақа созылатын қыста ол- 30-40 ⁰С-тан түспейді, қақаған аяз болып тұрады. Антрактиданың климаты оданда қатаң. Одан жер шарындағы ең төмен температуңрасы (-88,3⁰ С) байқалады.

6. 
   Гидросфера туралы түсінідіріңіз.
   
7. 
   Судың қасиеттері қандай?
   
8. 
   Судың адам өміріндегі маңызы туралы шағын Эссе жазыңыздар.
   
9. 
   Теңіз, бұғаз, шығанаққа сипаттама беріңіздер.
   
10. 
    Атмосфера, оның құрылысы, құрамы туралы түсіндіріңіз.
    
11. 
    Биосфера түралы түсіндіріңіз.
    
12. 
    Географиялық қабық дегеніміз не?