Л. О. Әділханова Қазақ тілінен 9 – сынып оқушыларын мемлекеттік аралық бақылауға дайындауға арналған тест жинағы

15. Ғ. Айдаров қай тілді зерттеген

а. Қазақ тілін ә. Түркі тілі б. Орыс тілін в. Неміс тілін

16. Тұңғыш халықаралық гроссмейстер кім?

а. Болат Асанов ә. Дәулет Тұрлыханов б.Әбілда Ақшораев в.Жақсылық Үшкемпіров

17.Қазақтың тұңғыш ғалымы

а. Ы. Алтынсарин ә. Ш. Уәлиханов б. А. Байтұрсынов в. Қ. Сәтбаев

18.Тұңғыш қазақ оқулығын ата?

а.”Қазақ хрестоматиясы” ә. “Тіл құралы” б.”Кел, балалар, оқылық!” в.”Есеп құралы”

19.Салалас құрмалас сөйлемнің неше түрі бар?

а.6 ә.7 б.8 в.9

20 . А. Байтұрыновтың өлеңдер жинағын ата.

а. “ Маса” ә. “ Шолпан” б. “ Қырық мысал” в. “Арман”

21. Қарсылықты жалғаулықтарды көрсет

а. да, де, және, мен, пен, бен ә.бірақ, дегенмен, сөйтсе де б. сондықтан, өйткені

в. я, яки, немесе,біресе

22. Айтылу мақсатына қарай жай сөйлем нешеге бөлінеді?

а. 3 ә. 4 б. 2 в. 5

23.Қазақ тілінде септеудің неше түрі бар?

а.2 ә. 3 б. 4 в. 1

24. Өзгелік етістің жұрнақтарын көрсет

а. дыр, дір, тыр, тір, ғыз, гіз, қыз, кіз ә.ыл, іл, л б. ын, ін, н в. ыс, іс, с

25. Ы. Алтынсариннің еңбегі.

а. “ Қазақ хрестоматиясы” ә.” Диуани лұғат – ат - түрк” б.” Есеп құралы” в.”Тіл құралы”

26. Мағынасы ескіріп, күнделікті қолданудан шыққан сөздерді қалай атайды?.

а. диалект ә.архаизм б.неологизм в.термин

27. Тұңғыш Шоқан хатқа түсірген жыр.

а.” Қыз Жібек” ә.” Қозы Көрпеш – Баян сұлу” б.Еңлік – Кебек” в.”Қобыланды ”

28. Сабақты етістікті тап

а. кітапты бер ә. үйге кел б. сабақтан келді в. дәріні іш

29. Құрмалас сөйлемді тап.

а. Ол күндегі әдетінше ерте тұрды. ә. Олар асықпай, аяңдап келе жатыр б. Үйдің іші суық, өйткені от әлі жағылған жоқ в. Мінезі жақсы төрге озар.

30.Қате жазылған реттік сан есімді көрсет.

а. алтыншы ә. елу үшінші б. жүз тоқсан тоғізінші в. бір мың тоғыз жүз алпыс сегізінші

17- нұсқа
1. Кезектес салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын тап.

а. біресе, кейде бірде ә. не, немесе, яғни б. бірақ, алайда, дегенмен в. да, де,және

2. Фараб деп қай қаланы атаған?

а Отырар ә. Түркістан б. Тараз в. Алматы

3.Мақал мен мәтелдің айырмашылығын көрсет

а. айырмашылығы жоқ ә. Мақалда ой тиянақты, ал мәтелде аяқталған тиянақты ой айтылмайды

б. мәтелде ой тиянақты, ал мақалда аяқталған тиянақты ой айтылмайды в. мақалда ауыспалы мағынасы болмайды

4. Тек жалғаулықты түрінде кездесетін салалас құрмалас сөйлемді көрсет.

а Түсіндірмелі салалас ә. Ыңғайлас салалас б. Қарсылықты в. Талғаулы, кезектес салалас

5. Ұлттық валютамыз қай жылдан айналымға енді ?

а. 15 қараша 1993ж ә. 15 қыркүйек 1989ж б. 15 қазан 1993 ж в.15 мамыр 1992ж

6. Реттік сан есімнің жұрнақтарын көрсет ?

а ау, еу ә. ыншы, інші б. дап, деп в. лаған, леген

7. Мезгіл үстеудің сұрақтары

а Қашан ? ә. Қанша? б. Неге? в. Қайда?

8. Сөз таптарын зерттейтін ғылым.

а. Лексика ә.Фонетика б. Морфология в. Синтаксис

9. Дәулеткерей кім?

а Ақын, жазушы ә. Сазгер, күйші б. Күйші, әртіс в. Суретші, ақын

10. Қазақ халқының ұлттық киімдері.

а. Жеті жарғы, жеті қазына, жеті ырыс ә. Шілдехана, тұсау кесер, бесікке салу б. Мәсі, шапан, сәукеле в. қамзол, сүндет тойы, тілашар

11. Шартты райдың жұрнақтарын көрсет.

а са, се ә. ғы, гі, қы, кі б. ма, ме, ба, бе, па, пе в. ып, іп, п

12. Әбілхан Қастеев ненің негізін салушы?

а. Қазақ тіл білімінің негізін салушы ә. Бейнелеу өнерінің негізін салушы б. Саз өнерінің негізін салушы в. Металлогения мектебінің негізін салушы

13. Қай сөйлемде өздік есімдігі бар?

а. Көшеде ешкім көрінбейді. ә. Шындықты әрқашан айт б. Өзің келіп айт в. Мен кеш келдім

14. Етістің неше түрі бар?

а. 4 ә.5 б. 6 в. 3

15. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

а. 6. ә. 9. б. 8. в.10

16. Қай топта тұйық буынды сөз бар?

а. А- та, ап – а, ке –ме ә. Ә-сет, мек – теп, те – ңіз б. ә- кел, ұл в. А-па, а-ға

17. Қатыстық сын есімді көрсет.

а. Қара, қып – қызыл, биік ә. Ақылды, өнерлі, білімді б. Аласа, кәрі, таза в. сұлу, әдемі

18. Абайдың поэмалары:

а. “Қорқыт “, ”Батыр Баян” ә. “Көкшетау”, “Ескендір” б. “Әзім әңгімесі”,”Масғұт” в. қарасөздері

19. Оқшау сөздің түрін табыңыз.

а. Үстеу ә.Шылау. б. Қаратпа в. Еліктеу сөздер 20.Салалас құрмалас сөйлемнің қай түрі тек қана жалғаулықсыз болады?

а . Ыңғайлас ә. Кезектес б. Түсіндірмелі в. Талғаулы

21. Қазақтың тұңғыш романы?

а. “Бақытсыз Жамал” ә. “ Абай жолы” б. “Көшпенділер” в.”Ақбілек”

22. Дара зат есімді көрсет.

а. әке, жолдас, аялдама ә. әке- шеше, ауыл – аймақ, бала – шаға б. Екібастұз, кемпірқосақ, тасбақа в. тау, өзен, көл

23.Қорықты сөзін қандай фразеологизм арқылы айтуға болады?

а. Бетінен оты шықты ә. Төбе шашы тік тұрды б. Қой ішіндегі марқа в. Мұрынын көкке көтерді

24. 
    Қос сөзді көрсет.
    

а. БҰҰ, ТМД. АҚШ ә. әке- шеше, ауыл – аймақ, бала – шаға

б. Екібастұз, кемпірқосақ, тасбақа в.сары май, жыл мезгілі, ауа райы

25. Есімшенің жұрнақтарын ата.

а. ма, ме, ба, бе, па, пе ә. ғы, гі, қы, кі б ып, п, а, й в. қан, кен, ған,ген

26 Синонимдік қатарды тап.

а. Ыңғайлы, қолайлы ә. Ер батыр, шырайлы б. Бақ, сөз, жер в. Жер, дала, көше

27. Шылау сөздердің түрлерін ата.

а Етістік, есімдік, көмекші сөз ә. Сөз табы, сөз тіркесі, жалғау б. Септеулік, демеулік, жалғаулық в. көсемше, есімше

28. Үнді дауыссыздарды тап.

а Ғ, д, ж, з ә. З, ғ, п, н б. К, қ, ғ, ң в. М, н, л, й, р

29.Ұялды сөзін қандай фразеологизм арқылы айтуға болады?

а. Бетінен оты шықты ә. Төбе шашы тік тұрды б. Қой ішіндегі марқа в. Мұрынын көкке көтерді

30. Араб жазуымен жазылған тұңғыш кітаптар.

а. “ Жетісу тарихының шежіресі” ә. “ Абай жолы” б. “ Құтадғу білік” в.”Жеті Жарғы”

18- нұсқа
1. Сұраулық демеуліктерді ата

а. дейін, шейін ә. арқылы, туралы б. ма, ме, ба, бе, па,пе в.ақ, еу

2.Ғимарат дегеніміз не?

а. ескерткіш ә. құрылыс, үй б. қала в. сарай

3.Тыныс белгіс дұрыс қойылған сөйлемді тап

а. Айту менің парызым ә. Жастар – еліміздің мақтанышы

б.Талап талмас- қанат в. Ақылды қария ағып жатқан дария

4.Металлогения мектебінің негізін салушы кім?

а.А. Байтұрсынов ә. Ш. Уәлиханов б. Қ. Сәтбаев. в. Ә. Марғұлан

5.Алғашқы қазақ тілінде шыққан газет

а.”Түркістан уәлаяты” ә.”Егеменді Қазақстан” б.”Қазақ” в.”дидар”

6. Жалаң сөйлемді көрсет

а. Зерттеулер бар ә.Халық бар жерде- тіл де бар б.Еліміз елтаңбасымен еңселі в.Ол кешігіп келді

7.Етістіктің неше шағы бар?

а.5 ә. 4 б. 3 в. 2

8.Тілдегі сөздің қалай жазылатынын көрсететін сөздік-….

а.түсіндірмелі ә. аударма б. орфографиялық в. энциклопедиялық

9.Шоқан алғаш рет қай елдің жырын хатқа түсірді?

а. қалмақ елінің жырын ә. қырғыз елінің жырын б. украин елінің жырын в. орыс елінің жырын

10.Қазақ тілінде неше жалғау бар?

а.2 ә. 7 б. 4 в. 5

11.Тәуелдік жалғаудың ІІІ жағынан кейін табыс септігінің жалғауын көрсет

а. н ә. ды, ді б. нда, нде в. а, е

12.Әбу Насыр әл – Фараби қай қалада дүниеге келді?

а. Отырар ә. Тараз б. Түркістан в. Сарайшық

13.Қуану сөзін қандай фразеологизм арқылы айтуға болады?

а. Бөркін аспанға лақтырды ә. Төбе шашы тік тұрды б. Қой ішіндегі марқа в. Мұрынын көкке көтерді

14.”Құтадғу білік” кітабының авторы кім?

а. Ж. Баласағұн ә.М. Қашғари б. Шоқан в. Әл Фараби

15.Мақал мен мәтелдің айырмашылығын көрсет

а. айырмашылығы жоқ ә. Мақалда ой тиянақты, ал мәтелде аяқталған тиянақты ой айтылмайды б. мәтелде ой тиянақты, ал мақалда аяқталған тиянақты ой айтылмайды в. мақалда ауыспалы мағынасы болмайды

16.Қазақ тілі тарихында алфавит неше рет ауысты?

а. 5 ә. 3 б. 2 в. 1

17.ІХ-Х ғасырларда Йаса деп қай қала аталды?

а. Түркістан ә. Отырар б. Тараз в. Сарайшық

18.Себеп – салдар салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын тап

а. біресе, кейде, бірде ә. Не, немесе, я, әлде б.бірақ, алайда в. себебі, өйткені

19.Қазақтың ұлттық сырт киімдерін көрсет

а. Бөрік,кимешек ә.Мәсі, кебіс б.Ішік, шидем в.Сәукеле, жаулық

20.Арал теңізінің солтүстік бөлігінде орналасқан қорық

а. Барсакелмес ә.Қорғалжын б. Алматы в.Ақсу – Жабағалы

21.Автор сөзі дегеніміз не?

а. Біреудің сөзінің автор тарапынан өзгеріске ұшырап берілуі ә. Сөйлемде қызметі, тұлғасы, сұрақтары бірдей сөздер

б. Айтушының түрлі көңіл күйін білдіретін сөздер в.Төл сөзбен байланысты айтылған сөйлеушінің өз сөзі

22. “Түйе, жылқы көлік ретінде пайдаланылады, оны арбаға, шанаға жегеді, мінеді” деген сөйлемнен бірыңғай толықтауышты тап

а. арбаға, шанаға ә. түйе, жылқы б. жегеді, мінеді в.пайдаланылады, жегеді, мінеді

23.Абайдың шәкірті

а.Мұхтар ә. Ыбырай б. Шоқан в. Шәкәрім

24. Фразеологизмнің мағынасын білдіретін сөзді тап

“ көз көрмес, құлақ естімес”

а. жақын ә. алыс б. жылдам в. тез

25.Ортақ етістің жұрнақтарын тап.

а. л, ыл, іл ә. дыр, дір, тыр, тір б. с, ыс, іс в. н, ын, ін

26. Жіктік жалғауының ІІ жағының жалғауын көрсет

а. сың, сің ә. сы, сі б. на, не в.мын, мін

27. Үстеудің қай түрі іс- қимылдың сапасын күшейтіп көрсетеді?

а. Мезгіл ә. Мөлшерлік б. Күшейткіш в. Мекендік

28.”Семей - Невада” қозғалысының жетекшісі, белгілі ақын........

а. О. Сүлейменов ә. Т. Айбергенов б. М. Мақатаев в. Қадыр Мырза Әли

29.Қазақ тілінде дауысты дыбыстардың саны қанша?

а. 12 ә. 9 б. 15 в.17

30.Туынды етістікті көрсет

а. ойла, тұзда ә. кел, сырғана б. жаз, айт в. ұйықтау, демалу

19- нұсқа
1.Абылай ханның шын аты

а. Айтық ә. Әбілмәнсүр б. Шыңғыс в.Абылай

2.Қазақстанның өз тәуелсіздігін жариялаған жыл

а. 1991ж ә. 1992ж б. 1989ж в. 1990ж

3.Оқушы сөзінің синонимін тап

а. оқытушы ә. шәкірт б.бала в. сыныптас

4.Тәуелдік жалғауда тұрған сөзді көрсет

а.балаларды ә. оқушыларға б. көмекшісіне в.мұғалімнен

5.Дұрыс тасымалданған сөзді тап

а. мек – те – бі- міз ә. Кер – е- мет б.қағ – аз в.жа – қсы

6.“Жеті жарғы” заңы қай ханның тұсында жасалды?

а. Абылай хан ә.Жәңгір хан б.Тәуке хан в.Есім хан

7.Етістіктің неше шағы бар?

А.5 ә. 4 б. 3 в. 2

8.Тілдегі сөздің дұрыс айтылуын көрсететін сөздік-….

а.түсіндірмелі ә. аударма б. орфографиялық в. орфоэпиялық

9.Заттың қимылын білдіретін сөз табы

а. есімдік ә. Етістік б. шылау в. одағай

10.Бастауышы болмайтын сөйлем

а. жақты ә. жақсыз б. жайылма в. толымды

11.Тәуелдік жалғаудың ІІ жағынан кейін барыс септігінің жалғауын көрсет

а. н ә. ды, ді б. нда, нде в. а, е

12.Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді көрсет

а. Күн кешкіріп кетті, сондықтан ауылда қалып қойдық ә. Мен ауылға жеткен кезде, қатты жаңбыр жауды б. Ақан серінің жан серігі, жүйрік аты – Құлагер в.Күн суық, әрі қар борап тұр

13. Тосу сөзін қандай фразеологизм арқылы айтуға болады?

а. Екі көзі төрт болды ә. Төбе шашы тік тұрды б. Қой ішіндегі марқа в. Мұрынын көкке көтерді

14. Асты сызылған сөздер не деп аталады?

“Жақсы айттың”, - деп орнынан тұрып, қолын қысты

а. Төл сөз ә. Төлеу сөз б. Қаратпа сөз в. Жалпылама сөз

15. Күндіз сөзі үстеудің қай түріне жатады?

а. мезгіл ә. мекен б. мақсат в. мөлшер

16. Берілген сөйлем құрмалас сөйлемнің қай түріне жатады?

Еңбек етсең, жер де өнім береді, сені де құр қалдырмайды

а. салалас ә. жай сөйлем б. сабақтас в. аралас

17.Іс қағаздарын ата

а. мазмұндама ә. шығарма б. жаттығу в. хаттама

18.Талғаулы салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын тап

а. біресе, кейде, бірде ә. Не, немесе, я, әлде б.бірақ, алайда в. себебі, өйткені

19.Қазақтың ұлттық бас киімдерін көрсет

а. Бөрік,қамзол ә.Мәсі, кебіс б.Ішік, шидем в.Сәукеле, кимешек

20.Астана қаласынан 100км жерде орналасқан қорық

а. Барсакелмес ә.Қорғалжын б. Алматы в.Ақсу – Жабағалы

21. Ұлылар мекені ................

а. Шыңғыстау ә. Түркістан б. Жетісу в. Сарыарқа

22. Киіз үйдің қабырғасы қалай аталады?

а. шаңырақ ә. кереге б. уық в. табалдырық

23.Асты сызылған сөзді қалай атаймыз? Айта беріңіз, апа

а.қыстырма ә. қаратпа б. одағай в. шылау

24.Фразеологизмнің мағынасын білдіретін сөзді тап

“ көзді ашып, жұмғанша”

а. жақын ә. алыс б. жылдам в. баяу

25.Өзгелік етістің жұрнақтарын тап.

а. л, ыл, іл ә. дыр, дір, тыр, тір б. с, ыс, іс в. н, ын, ін

26. Жіктік жалғауының ІІІ жағының жалғауын көрсет

а. сың, сің ә. сы, сі б.жалғауы жоқ в.мын, мін

27.Үстеудің қай түрі іс- қимылдың сан мөлшерін көрсетеді?

а. Мезгіл ә. Мөлшерлік б. Күшейткіш в. Мекендік

28.Жауап алу мақсатымен сұрай айтылған сөйлем

а. хабарлы ә. лепті б. бұйрықты в. сұраулы

29.Берілген сөйлем іс қағаздарының қайсысында жазылады?

Қымбатты 9 – сынып оқушылары!........

а. өтініш ә. бұйрық б. хабарландыру в.өмірбаян

30.Қосарланған зат есімді көрсет

а. Ұлы ақын ә. Ата – ана б. Алатау в. Ауа райы

20- нұсқа

1.Іс – қимылдың тәсілін, мекенін, мезгілін, мақсатын білдіретін қай сөз табы?

а. Зат есім ә. Етістік б. Үстеу в.Шылау

2.Жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын той

а. тілашар тойы ә. сүндет тойы б. шілдехана в. тұсау кесу

3.»Тез» сөзінің синонимін тап

а. жылдам ә. ақырын б.баяу в.көңілді

4.Жіктік жалғауда тұрған сөзді көрсет

а.баласың ә. оқушыларында б. көмекшісі в.мұғалімі

5.Дұрыс жазылған сөзді тап

а. күздүгүні ә. бұрұн б. үлкөн в. қазір

6. Сөйлемнің түрін анықта Мен ауырғандықтан, ол сайысқа қатысты

а. Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем ә. Шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем б.Себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем в. Мақсат бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем

7.Етістіктің неше райы бар?

а.5 ә. 4 б. 3 в. 2

8.Тілдегі сөздің мағынасын көрсететін сөздік-….

а.түсіндірмелі ә. Аударма б. орфографиялық в. орфоэпиялық

9.Есім сөздердің орнына жүретін сөз табы

а. есімдік ә. етістік б. шылау в. одағай

10.Бастауышы болмайтын сөйлем

а. жақты ә. жақсыз б. жайылма в. толымды

11.Тәуелдік жалғаудың І жағынан кейін барыс септігінің жалғауын көрсет

а. н ә. ды, ді б. нда, нде в. а, е

12.Себеп - салдар салалас құрмалас сөйлемді көрсет

а. Күн кешкіріп кетті, сондықтан ауылда қалып қойдық ә. Мен ауылға жеткен кезде, қатты жаңбыр жауды б. Ақан серінің жан серігі, жүйрік аты – Құлагер в.Күн суық, әрі қар борап тұр

13. Еріндік дауысты дыбыстарды белгіле

а. о, ө, ұ, ү, у ә. б, в, г, ғ, д б. ы, і, и, е, э в. қ, к, л, т, с

14. Асты сызылған сөз сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр?

Ол өзі туралы қысқа ғана айтты

а. баяндауыш ә. пысықтауыш б. анықтауыш в.толықтауыш

15. Азғантай сөзі үстеудің қай түріне жатады?

а. мезгіл ә. мекен б. мақсат в. мөлшер

16. Берілген сөйлем құрмалас сөйлемнің қай түріне жатады?

Қазақ айы өтіп барады, бірақ әлі суық түспеді

а. салалас ә. жай сөйлем б. сабақтас в. аралас

17.Іс қағаздарын ата

а. мазмұндама ә. шығарма б. жаттығу в. өмірбаян

18.Кезектес салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын тап

а. біресе, кейде, бірде ә. Не, немесе, я, әлде б.бірақ, алайда в. себебі, өйткені

19.Құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді?

а. 5 ә.4 б.3 в.2

20.Сөйлемде пысықтауыш қай сөз табынан жасалып тұр? Бұл сөзіме ол кеңк – кеңк күлді

а. одағай ә.үстеу б. шылау в. еліктеу сөз

21. Демеулік шылауларды тап

а. соң, кейін ә. қарай, дейін б. ақ, ау в. мен, бен

22. Тек қана жалғаулықты болып келетін салалас құрмалас сөйлемді ата

а. ыңғайлас ә. түсіндірмелі б. қарсылықты в. кезектес

23.Асты сызылған сөзді қалай атаймыз? Рас, семинарға дайындалу өте қиын

а.қыстырма ә. қаратпа б. одағай в. шылау

24.Фразеологизмнің мағынасын білдіретін сөзді тап

“ қабақ шыту”

а. жақын ә. алыс б. қуану в. ашулану

25.Ырықсыз етістің жұрнақтарын тап.

а. л, ыл, іл ә. дыр, дір, тыр, тір б. с, ыс, іс в. ыр, ір, р

26. Жіктік жалғауының І жағының жалғауын көрсет

а. сың, сің ә. сы, сі б.жалғауы жоқ в.мын, мін

27. Сабақты етістікті тап

а. Білімді бағалай біл ә. Сабақтан қалма б. Сабақта тыныш отыр в.Мектепте жүгірме

28. Есімшенің жұрнағын көрсет

а. қан, кен, ған, ген ә. ып, іп,п б. қалы, келі в. а, е, й

29. Асты сызылған сөздерді қалай атаймыз? Ол біресе аяңдайды, біресе жүгіреді, біресе тоқтайды

а. бірыңғай толықтауыш ә. бірыңғай баяндауыш б. бірыңғай пысықтауыш в.етістік

30. Қазақстанның күрішті аймағын ата

а. Екібастұз ә. Қызылорда б. Астана в. Қарағанды

Пайдаланылған әдебиет
Ш. К. Бектұров. Қазақ тілі. А., 2006ж

М. Серғалиев. Қазақ тілі. А., 1992

Қ. Алпысбаев. Қазақ әдебиеті. А., 1992ж

Л. Дүйсембекова. Іс қағаздарын қазақша жүргізу. А., 2005ж

Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде журналы .№ 5/ 2003ж, № 10/2004ж, №7/2005ж,

№2/ 2006ж басылымдары.

Н. Беріков. Қазақ тілі сабақтары. А., 1994ж

Т. М. Артықова. Қазақ тілі. 9- сынып. А., 2005ж

С.Дүйсебаева, Г. Байтілеуова 8- сынып. А., 2004ж