Манипуляцияны жасап болған соң медбике міндеті

• 
  хлораминнің 3% ерітіндісі - экспозициясы-60 мин.
  
• 
  кальций гипохлоридінің 1,5% ерт. - экспозициясы-60 мин.
  
• 
  4% сутегінің асқын тотығы - экспозициясы-90 мин.
  
• 
  Вирконның 2% ерітіндісі - экспозициясы-10 мин.
  

4.Қолданылған қолғапты дез. ерітіндісі бар ыдыстың ішінде шешу.

5. Қолданылған қолғапты дез. ерітіндісі бар ыдысқа салу.

б.Халат, масканы шешіп, лас киімдерге арналған қапқа салу.

7.Ағынды су астында қолды сабынмен 2 рет жуып, кептіру.

Ескерту: Манипуляция кезінде жұмыс столының қанмен ластануында сутегінің асқын тотығының 6% ерітіндісіне және 0,5% жуу ерітіндісіне малынған жөкемен (ветошь) өңдеу керек. 15 мин кейін.

Жұмыс столының бетін жұмыстан кейін хлораминнің 3% ерітіндісіне малынған жөкемен 2 рет сүртеді. Жөкені хлораминнің 3% ерітіндісі бар ыдысқа 60 мин-ке салып қою керек.

Медбике киіміне және терісіне науқастың қаны немесе басқа биологиялық сұйықтықтар тиген кезде істеу қажет.

1. 
   Ластанған арнайы киімнің сыртын ішке қаратып шешу.
   
2. 
   1 сағатқа хлораминнің 3% ерітіндісіне салып қою.
   
3. 
   Киімнің ластанған жеріне хлораминнің 3% ерітіндісіне малынған
   салфетканы қою, кейін ыстык сумен жуу.
   
4. 
   70° этил спиртіне батырылған тампонды қолға алу.
   
5. 
   Терінің ластанған жерін тампонмен сүрту.
   
6. 
   Тампонды қолданылған материалардарға арналған ыдысқа тастау.
   
7. 
   Теріні сабынмен сүрту.
   
8. 
   Теріде қалған биологиялық сұйықтықтарды асептикалық ерітіндіге
   малынған тампонмен сүрту.
   
9. 
   Тампонды қолданылған материалардарға арналған лотокқа тастау.
   
10. 
    Қолданылған тампондарды ыдысқа салып, хлорлы әктің 3% ерітіндісіне құйып, 60 мин. ұстау.
    
11. 
    Лотокты дез. ерітіндіге салу.
    
12. 
    Арнайы киімді дезинфекциядан кейін лас киімдерге арналған қапқа салып, кір жуу бөлмесіне апару.
    

Науқастың биологиялық субстратының көздің кілегей қабығына түскен

1. 
   Апаттарда қолданылатын аптечканы, антисептикалық заттарды, дистильденген суы бар ампуланы, стерильді 2 лоток, корцанг, антисептикалық ерітінділерді араластыруға аралған ыдыстарды дайындау.
   
2. 
   Пипеткалары бар крафт-пакетті, крафт-пакеттегі таңу материалдарын, антисептикалық ерітінділерді араластыруға аралған ыдыстарды, көзді жууға арналған ундинканы алу, лотокқа шығарып қою.
   

1. 
   Калий перманганаты бар пакетті ашу және дистильденген суы бар ампуланы дайындау.
   

3. 
   Араластыруға арналған ыдысқа 0,005 г калий перманганатын салып, 10 мл стерильді дистильденген су құю. Бұдан 0,05% ерітінді алынады.
   
4. 
   Ыдысты тығындап, антисептикалық зат ерігенше шайқау керек.
   
5. 
   Ундинкаға 0,05 % калий перманганаты ерітіндісін кұйып, көзді жуу.
   
6. 
   Көзді жуу.
   
7. 
   Ундинканы алу.
   
8. 
   Крафт-пакеттегі стерильді салфетканы алып, көзді көздің сыртқы бұрышынан мұрынға бағыттап сүрту.
   

1. 
   Стерильді 2 лотокты, стерильді корнцанг, апат кезінде қолданылатын аптечканы дайындау.
   
2. 
   Аптечкадан таңу материалдары бар крафт-пакетті алып, лотокқа қою.
   
3. 
   Аптечкадан 70° спирт немесе калий перманганатының 0,05 % ерітіндісін алу.
   
4. 
   Стерильді марля шарикті 70° спиртке немесе калий перманганатының 0,05 % ерітіндісіне батырып, бет терісінен және еріннен науқастың биологиялық субстратын шымшып алу. Қолданылған таңу материалын лотокқа тастау
   
5. 
   Бет терісін және ерінді 70° спиртке немесе калий перманганатының
   0,05 % ерітіндісіне батырылған стерильді марля шарикті қайта өңдеу.
   
6. 
   Ауыз қуысын 70° спиртке немесе калий перманганатының 0,05 % ерітіндісімен шайқау.
   

1. 
   Стерильді 2 лоток. Стерильді корнцанг, апатта қолданылатын аптечканы дайындау.
   
2. 
   Пипеткалар бар крафт-пакетті және таңу материалдары бар крафт- пакетті алып, лотокқа қою.
   
3. 
   Крафт-пакеттегі пипетканы протарголдың 1% ерітіндісін тамызып, басын төмен түсіру. (мұрыннан лотокқа ағады)
   
4. 
   Мұрынға стерильді марля шарик қою.
   

1. 
   Апатта қолданылатын аптечканы, стерильді биксті, 2 лотокты дайындау.
   
2. 
   Резеңке қолғапты шешпей тұрып, жарақаттанған жердің қанын шығару, сосын резеңке қолғапты шешіп, хлораминнін 3% ерітіндісі бар ыдысқа салу.
   
3. 
   Таңу материалдары бар крафт-пакетті аптечкадан алып, лотокқа қою.
   
4. 
   Аптечкадан 70° этил спиртін, йодтың 5% ерітіндісін ал.
   
5. 
   Жарақаттың бетін 70° этил спиртіне батырылған стерильді шарикпен өндеп, қолданылған материалдарға арналған лотокқа тастау.
   
6. 
   Сабынды сумен жуу.
   
7. 
   Жарақат бетін стерильді шарикпен құрғатып, шарикті лотокқа тастау.
   
8. 
   Жарақат бетін 70° этил спиртімен қайта сүртіп, йодтың 5% ерітіндісімен өңдеу.
   
9. 
   Жарақат бетіне бактерицидті к пластырь қою.
   
10. 
    Кейін резеңке саусаққап, одан кейін резеңке қолғап кию.
    
11. 
    Ұсынылған инструкцияға сәйкес қолданылған заттар және таңу материалды дезинфекциялау.
    
12. 
    Стерильді резеңке қолғап кию.
    
13. 
    Резеңке қолғаптарды ыдысқа салып, дез. ерітіндімен (хлораминнің 3% ерітіндісі) құйып, 6Омин қою.
    

1. 
   Хлораминнің 3% ерітіндісі бар ыдыста резеңке қолғапты шешпей жатып қолын өңдеу;
   
2. 
   Резеңке қолғаптарды шншіп, осындай ерітіндісі бар басқа ыдысқа салып, дез. ерітіндімен толтыру;
   
3. 
   Таза резеңке қолғап кию;
   
4. 
   Қолданылған резеңке қолғаптарды дез. ерітіндімен толтыру;
   
5. 
   Халатты шешіп, сыртын ішке қаратып орау;
   
6. 
   Халатты ластанған киімдерге арналған қапқа салу;
   
7. 
   Резеңке қолғапты шешу;
   
8. 
   Масканы шешу;
   
9. 
   Аяқ киімді ауыстыру;
   

1. 
   құрал-сайманды келесі дез. ерітіндіге салу: хлораминнің 3% ерітіндісіне - экспозициясы - 6Омин; сутегінің асқын тотығының 4% ерітіндісіне - экспозициясы - 6Омин; виноның тотығының 4% ерітіндісіне - экспозициясы – 10 мин.
   
2. 
   стерилизациядық тазалау және стерилизацияны «медицинада қолданылатын заттарды зарарсыздандыру және дезинфекциялау әдістері, құралдары, тәртіптері» Сан Пи Ну №9 01-001-76; «АИТВ эффективті күресудегі зарарсыздандыру және дезинфекция
   әдістемелері бойынша нұсқаулар» БДЦСҮ инструкциясы, СПИД сериясы №2 1989ж сәйкес орындау.
   
3. 
   манипуляциядан кейін жұмыс столының бетін хлораминнің 3% ерітіндісіне малынған жөкемен 2 рет өңдеу.
   
4. 
   жуып болған соң резеңке қолғапты дез. ерітіндімен шешу.
   
5. 
   резеңке қолғапты дез. ерітіндісі бар ыдысқа салу.
   
6. 
   халат, масканы шешіп, ластанған киімдерге арналған резеңке қапқа салу.
   
7. 
   Ағынды су астында қолын 2 рет сабынмен жуып сүлгімен сүрту.
   Ескерту: Қанмен ластанған жұмыс столын манипуляция уақытында тез
   арада сутегінің асқын тотығының 4% ерітіндісіне және 15мин кейін 0,5%
   жуу ерітіндісіне малынған жөкемен өңдеу, жұмыс аяқталғаннан кейін стол бетін хлораминнің 3% ерітіндісіне малынған жөкемен 2 рет өңдеу. Кейін жөкені хлораминнің 3% ерітіндісі бар ыдысқа салу.
   

Оқушылардың білім деңгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

1. 
   жарақат бетін 70% спиртпен өңдеу
   
2. 
   жарақаттан қанды шығару
   
3. 
   резеңке қолғапты шешу
   
4. 
   бактерицидтік пластырь қою
   
5. 
   йодтың 5% ерітіндісімен өндеу
   

1. 
   ағынды сумен жуу
   
2. 
   хлораминнің 3% ерітіндісіне салу
   
3. 
   сутегі асқын тотығының 3% ерітіндісіне салу
   

1. 
   І сағ хлораминнің 1% ерітіндісімен
   
2. 
   І сағ хлораминнің 3% ерітіндісімен
   
3. 
   сутегі асқын тотығының 3% ерітіндісімен
   
4. 
   сутегі асқын тотығының 6% ерітіндісі
   
5. 
   70% этил спиртімен
   

1. 
   мұрынды фурациллин ерітіндісімен жуу
   
2. 
   мұрынға протарголдың 1% ерітіндісін тамызу
   
3. 
   калий перманганаттың 0,05% ерітіндісімен мұрынды жуу
   
4. 
   мұрынға 70° этил спиртін тамызу
   

1. 
   көзді фурациллин ерітіндісімен жуу
   
2. 
   көзге протарголдың 1% ерітіндісін тамызу
   
3. 
   калий перманганаттың 0,05% ерітіндісімен көзді жуу
   
4. 
   көзге 70° этил спиртін тамызу
   

1. 
   мүмкіндігінше 1 рет қолданылатын құрал-саймандар қолдану
   
2. 
   қанмен ластанған құрал-саймандар жойылады
   
3. 
   манипуляциялар латексті қолғаптармен жүргізіледі
   
4. 
   қолын жөкемен жууға болмайды
   
5. 
   апаттарда қолданылатын аптечкалар болуы керек.
   

1. 
   қолды жуу деңгейін сақтау
   
2. 
   биологиялық сұйықтықтармен жұмыс істегенде резеңке қолғап кию
   
3. 
   резеңке қолғапты шешкеннен, қолды жуу
   
4. 
   қолданылған құрал-саймандардың дезинфекциясы
   
5. 
   ЖИТС-мен ауыратын науқастың қанымен жұмыс істеу кезінде респираторды қолдану
   

1. 
   Медбике вирусты гепатит В-мен ауыратын науқасты егу кезінде саусағын
   шаншып алды. Мұндай жағдайда не істеу керек?
   
2. 
   Медбике егу бөлмесінде биохимиялық тексеруге науқастан қан алды.
   Жолдама бланкісін пробиркаға салды. Медбике дұрыс істеді ме?
   
3. 
   Медбике биохимиялық тексеруге алынған қанды зертханаға апарды. Бара жатқан кезде сүрініп қалып, пробиркадағы қанның тамшылары көзіне түсті. Мұндай жағдайдағы медбикенің іс-әрекеті.
   
4. 
   Қабылдау бөлмесіне науқас артериалды қан кетумен түсті. Шұғыл көмек көрсету кезінде медбике бетіне және еріндеріне қан жұғып кетті. Мұндай жағдайдағы медбикенің іс-әрекеті.
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

Н-1, 1 - бөлім, 4 – 154 бет

1. «Мейірбике ісінің негіздері» Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

2. «Мейірбике ісі негіздері» пәні бойынша мейірбикелік технологиялар стандарттарының жинағы. М.Ш.Нурманова., Ж.Т.Матакова., Э.Т.Беискулова –Қарағанды,2012.

3. «Науқас адамдарды жалпы күту» Санов С.- Қарағанды,2013

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Медициналық құрал-саймандар және жабдықтармен жұмыс істеу кезіндегі сақтану шаралары
  
• 
  Науқастың биологиялық субстраттарының көздің кілегей қабығына түсуі.
  
• 
  Манипуляцияны жасап болған соң медбике міндеті
  
• 
  Мұрынның кілегей қабығына биологиялық субстраттардың түсуі кезінде істеу қажет
  
• 
  Өте ластанған кұрал-сайманмен қол саусақтарын жарақаттау
  

Жоспар:

• 
  Бөлімшедегі емдеу сақтандыру тәртібі
  
• 
  Науқасты жалпы күту міндеттері
  
• 
  Емдеу мекемелерінде науқастардың физикалық режимдері
  
• 
  Бөлімшедегі тәртіп және оның маңызы
  

Емдеу бөлімінің емдік сақтандыру тәртібі бүл емдеу және сактандыру шаралары емделушілердің күші мен саналарына тыныштың беруге арналады, келесі тәртіптен түрады:

Бүл төртіп келесі элементтерді қүрайды:

1) емделушінің психикасын сақтандыру тәртібін камтама-сыздандыру;

2) ішкі күн тәртібі ережесін қатаң саңтау;

3) қозгалыс белсенділігініқ тиімді тәртібін қамтамасыз-дандыру.

Бөлімде тыныштыкты сақтау керек, аңырын сөйлесу керек, емделушілерге радио және теледидарды катты крюға рүқсат берілмейді, кіші медперсоналдар бөлмелерді жинау барысын-да, күндізгі және кешкі демалыс уақытындағы тыныштықты бүзбауы керек. Емделушілерден бөлімдегі күн тәртібінің сакта-луына талап ету керек.

Медперсоналдың негізгі кағидасы медициналың этика мен деонтологияны сактау болып табылады. Емделушіге айткан сөздің оның денсаулығының жаңсаруының үмітін тудыраты-нын әрңашанда естен шығармау керек.

Наукастарды жалпы күтудің бірден-бір міндеті, ол болімді емдеу-қорғау режімімеи қамтамасыз ету. Емдеу-қорғау рсжімі дегеніміз - бүл профилактикалық жэне емдеу женіндегі, ягни науқастардың дұрыс дем алуына физикалық жэне психологиялық жағдайының сақталуын камтамасыз етуге бағытталған кешенді шаралар. Бұл режімнің негізі наукас ағзасына крршаған ортаның тигізетін эртүрлі жагымсыз факторларды болдырмау немесе тоқтату.

Науқастарға жагымды жағдай жасау, ягни дәрігерлердің, мейірбикелердің, зертханашылардың жоне кіші мейірбикелердің (санитарка) міндеті.

Белімдегі тиісті тэртіптің сакталуын талап ету керек, сағат 22.00 холдағы телевизор, радиоқабылдағыш және палатадағы телевизор өшірілуі керек. Егер мейірбике тұнде наукасқа бір шара жасау керек болса, палатаның жалпы шамын жақпай наукастың жеке шамын жағуы тиіс.

Науқастың психологиялық тыныштығы холға орналаскан жиһаздарға да байланысты - жиһаз жұмсақ, ыңғайлы болуы тиіс, еденде кілем, телевизор, эртұрлі гұлдер, газет, журналдар жэне оларды крятын стол болу керек, сонымен бірге холдың, палатаның қабырғалары жұмсак, наукастардың жүйке жүйелеріне жагымды эсер ететін түспен боялуы қажет.

Науқастың психологиялық тыныштык жағдайын қамтамасыз ету, бөліыдегі жүмыс істейтін медицина кызметкерлерінің зтика және деонтологиялық принціпінің негізін қатаң сақтау болып есептеледі. Жағдайы ауыр наукастар үлкен-кіші дэретке отырғанда немесе науқастыц жагдайы кенеттен нашарлағанда палатадағы науқастардан оңашалап материалдан перде (ширма) қою керек, себебі мүндай жағдайда өзінің қауқарсыз екеніне күйінуі мумкін. Әрбір мейірбике науқасты күткенде, үнемі жаксы мінезімен, жылы сөзімен көңілдендіріп отырса, науқастын ауруына деген ойын бөле білсе, онда наукастың кабылдап жаткан дэрілері бойына дарып шипалы болары созсіз.

Емдеу-қорғану режімінің маңызды бір элементі, ол науқастың белсенді қозғалысын тиімді түрде шектеу. Бүл жағдайы ауыр наукастарға байланысты: жедел жүрек инфарктісі, гипертониялык криз, созылмалы қан айналымының кемшілігі және т.б. мүлдай сыркаттар аз ғана артық козғалыс жасаса ауыр жагдайга душар етеді, ал кейде аскынуға тіптен өліпте кетеді. Мүидай наукастарга дэрігер физикалык белсенділікті шектеу режімін тағайындайды.

• Естерінізде болсын! Емдеу мекемелерінде науқастар физикалық белсенділіктің 4 режімін пайдаланады.

1) төсектегі қатаң режім;

2) төсек режімі;

3) палаталық режім;

4) жалпы (палатадан тыс) режім.

1. Төсектегі қатаң режім - бұл режімді жагдайы ауыр науқастарға тағайындайды (жедел жүрек инфарктісіне, түраксыз стенокардияға т.б.). Мүнда науқас төсектен түрмайды, отырмайды тіптен өзінше тосекте бүрылуға да рұксат етілмейді. Санитарлық-гигиеналық барлық шаралар (науқасты санитарлык өндеу, ішкі киімді ауыстыру, судна жэне зэр жинағыш), сонымен бірге тамактану осының барлығы мейірбикенің қатысуымен іске асырылады. Медицина қызметкерлері наукаска емдеу-диагностикалык шараларды жасау үшін оларды тасымалдау кезінде өте абайлау керек. Төсектегі катаң режімнің үзақтығы жөнінде дэрігер эр науқасқа жеке нұсқау береді, ол наукас ауруының ағымының ерекшелігіне тікелей байланысты.

2. Төсек режімі - мүнда наукастың жалпы жағдайы аздап жақсарады, аскынуы жоқ. Бүл режімде наукастың тосектегі физикалық белсенділігі аздап жақсара бастайды: дэрігердің немесе мейірбикенің бакылауымен науқас төсекте бүрылуға, жеңіл гимнастика жасауға және біраз уақыттан кейін кереуетте отырып аяғын төмен түсіруге рұксат етіледі.

3. Палаталық режім - бүл режімде наукаска кереует қасындағы орындыкқа отыруға, түруға жэне палата ішінде аздап жүруіне рұксат етіледі. Жуыну, отыру, тамактану жэне физиологиялык мүктаждықтар иалатада орындалады.

4. Жалпы (палатадан тыс) режімде - бүл режімде наукастың коридорда еркімен жүруіне, баспалдақпен көтерілуіие, аурухана аумағында қыдыруына рұқсат етіледі. Наукас өзін-езі қамтамасыз ете алады: асханаға барьш тамақты өзі қабылдайды, дэретханаға барады, гигиеналык ванна, душ кабылдай алады т.б.

Наукастың режім белсенділігін және тікелей қажетті режіммен камтамасыз ету мейірбикенің міндеті болып есептеледі.3) палаталық режім;

4) жалпы (палатадан тыс) режім.

1. Төсектегі қатаң режім - бұл режімді жагдайы ауыр науқастарға тағайындайды (жедел жүрек инфарктісіне, түраксыз стенокардияға т.б.). Мүнда науқас төсектен түрмайды, отырмайды тіптен өзінше тосекте бүрылуға да рұксат етілмейді. Санитарлық-гигиеналық барлық шаралар (науқасты санитарлык өндеу, ішкі киімді ауыстыру, судна жэне зэр жинағыш), сонымен бірге тамактану осының барлығы мейірбикенің қатысуымен іске асырылады. Медицина қызметкерлері наукаска емдеу-диагностикалык шараларды жасау үшін оларды тасымалдау кезінде өте абайлау керек. Төсектегі катаң режімнің үзақтығы жөнінде дэрігер эр науқасқа жеке нұсқау береді, ол наукас ауруының ағымының ерекшелігіне тікелей байланысты.

2. Төсек режімі - мүнда наукастың жалпы жағдайы аздап жақсарады, аскынуы жоқ. Бүл режімде наукастың тосектегі физикалық белсенділігі аздап жақсара бастайды: дэрігердің немесе мейірбикенің бакылауымен науқас төсекте бүрылуға, жеңіл гимнастика жасауға және біраз уақыттан кейін кереуетте отырып аяғын төмен түсіруге рұксат етіледі.

3. Палаталық режім - бүл режімде наукаска кереует қасындағы орындыкқа отыруға, түруға жэне палата ішінде аздап жүруіне рұксат етіледі. Жуыну, отыру, тамактану жэне физиологиялык мүктаждықтар иалатада орындалады.

4. Жалпы (палатадан тыс) режімде - бүл режімде наукастың коридорда еркімен жүруіне, баспалдақпен көтерілуіие, аурухана аумағында қыдыруына рұқсат етіледі. Наукас өзін-езі қамтамасыз ете алады: асханаға барьш тамақты өзі қабылдайды, дэретханаға барады, гигиеналык ванна, душ кабылдай алады т.б.

Наукастың режім белсенділігін және тікелей қажетті режіммен камтамасыз ету мейірбикенің міндеті болып есептеледі.