Курсы және оқу семестрі: II -курс, IV -семестр

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Гигиена – 2 кафедрасы	044 -53/18( ) 61 беттенбет
	«Жалпы гигиена» пәні бойынша тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік өңдеу

ҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

Тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік өңдеу кешені жалпы гигиена пәні бойынша жұмыс бағдарламасы негізінде құрастырылды.

Әдістемелік өңдеу «Гигиена-2» кафедрасы мәжілісінде талқыланды.
Хаттама № ___ «_____» ____________ 2014 ж.
Кафедра меңгерушісі м.ғ.к.: ________________ Ескерова С.Ө.

№1

• 
  гигиена пәнін, мақсатын, негізгі міндеттері мен зерттеу әдістерін, басқа ғылымдармен байланысын;
  
• 
  гигиенаның даму тарихын, гигиенаның негізгі даму этаптары, оған үлес қосқан жетекші гигиенистердің рөлін;
  
• 
  қоршаған ортаның әр түрлі факторларының адам ағзасына әсері,олардың пайда болу жолдары және әсер ету жолдарын;
  
• 
  денсаулықты күшейту, жұмыс істеу қабілетілігінің жоғарлауы, адам өмірінің белсенді ұзарту жөнінде ғылыми тұрғыда гигиенаның ролін;
  

• 
  заңнамалық құжаттарды пайдалануды;
  
• 
  санитарлық дәрігер жұмысының барлық түрлері мен әдістерін қолдануды;
  
• 
  санитарлық ағарту жұмыстарының барлық түрлері мен әдістерін қолдануды.
  

1. 
   Гигиена – негізгі аурудың алдын алуға бағытталған пән.
   
2. 
   Гигиенаның методологиялық негізі, мақсаты, міндеттері және олардың гигиеналық сипаттамасы.
   
3. 
   Жалпы гигиенаның гигиеналық маңызы және басқа ғылымдармен байланысы.
   
4. 
   Алдын алу, санитарлы мәдениет, санитарлы жағдай, гигиеналық жағдай, гигиеналық норматив түсініктері, олардың анықтамасы.
   
5. 
   Жалпы гигенаның бөлімдері.
   
6. 
   Санитарлық эпедидемиологиялық қызметті ұйымдастыру негіздері.
   
7. 
   Санитарлық дәрігердің жұмыс формасы мен әдістері.
   

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалпы гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. 
   Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009
   
2. 
   Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009
   
3. 
   Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009
   
4. 
   Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006
   
5. 
   Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010
   
6. 
   Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008
   

1. 
   Гигиенаның зерттеу нысандарынатаңыз.
   
2. 
   Гигиенаның мақсаты мен міндеттерін түсіндіріңіз.
   
3. 
   Гигиенада қандай зерттеу әдістері қолданылады?
   
4. 
   Гигиена ғылымының басқа ғылымдармен байланысын атаңыз.
   
5. 
   Гигиенаның бөлімдерін атаңыз және оларға сипаттама беріңіз.
   
6. 
   Санитарлық эпидемиологиялық қызмет қалай ұйымдастырады?
   
7. 
   Санитарлық дәрігердің қандай жұмыс әдістерін білесіз?
   
8. 
   Санитарлық ағарту жұмыстары дегеніміз не?
   

№2

• 
  ауа ортасының гигиеналық маңызын;
  
• 
  бөлменің микроклиматы туралы түсінікті;
  
• 
  температуралық тәртіпті өлшеу әдістерін;
  
• 
  ауа ылғалдылығын өлшеу әдісін;
  
• 
  адам ағзасына микроклиматтық факторлардың кешенді әсерін.
  

- бөлмедегі ауаның физикалық көрсеткіштерін анықтауды;

- бөлмедегі ауа ылғалдылығы мен температурасын анықтауды;

- жылуды сезінуіне байланысты адамның жылулық жағдайын анықтауды;

- микроклиматты тиімдендіру шараларын ұсынуды.;

- адам ағзасына микроклиматтың әсерлерін кешенді бағалау жүргізіді.

1. 
   Ауа ортасының гигиеналық маңызы (атмосфералық ауаның химиялық құрамы мен физикалық құрылымы)
   
2. 
   Микроклиматтың гигиеналық маңызы (атмосфералық қысымның, ауа ылғалдылығының, ауа қозғалысының және т.б.)
   
3. 
   Адам ағзасына микроклиматтың әсері.
   
4. 
   Микроклиматты гигиеналық бағалау.
   
5. 
   Адам ағзасына жоғарғы және төменгі ауа температурасының әсері. Жылулық және күн соққысы.
   
6. 
   Акклиматизация мәселелері.
   

№1 топ. Атмосфералық қысымды анықтаңыз.

№2 топ. Бөлмедегі ауа температурасы мен көлденең және тік деңгейдегі ауытқуларын анықтаңыз.

№3 топ. Бөлме ауасының максимальды, салыстырмалы және абсолютті ылғалдылығын анықтаңыз.

№4 топ. Бөлме микроклиматына жалпылай қорытынды беріңіз.

VІ. Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. 
   Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009
   
2. 
   Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009
   
3. 
   Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009
   
4. 
   Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006
   
5. 
   Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010
   
6. 
   Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008
   

1. Ауаның абсолюттi ылғалдылығы ... сипатталады.

1. 
   ауадағы г/ м³-пен
   
2. 
   пайызбен
   
3. 
   Реомюр градусымен
   
4. 
   м кал/кв.см/мин-пен
   
5. 
   су бағанасының мм- мен
   

1. 
   белгiлi бiр температурадағы 1 текше метр ауаны қанықтыру үшiн қажеттi граммен берiлген су буларының мөлшерi
   
2. 
   760 мм сынап бағанасындағы барометрлiк қысым мен 0 градус С температура кезiндегi ауаны қанықтыратын су буларының серпiмдiлiгi
   
3. 
   теңiз деңгейiндегi 0 градус С температура кезiндегi 1 текше метр ауадағы су буларының мөлшерi
   
4. 
   ауадағы жоғары ылғалдылық
   
5. 
   мұздың еру нүктесiнен спирттiң қайнау нүктесiне дейiнгi температуралық аралықтың 1/100 бөлiгi
   

1. 
   флюгермен
   
2. 
   анемометрмен
   
3. 
   психрографпен
   
4. 
   кататермометрмен
   
5. 
   қанатшалы анемометрмен
   

1. 
   барометрмен
   
2. 
   термографпен
   
3. 
   актинометрмен
   
4. 
   кататермометрмен
   
5. 
   гигрографпен
   

озонның мөлшерi:

1. 
   0,1 кг/куб м
   
2. 
   0,01 мг/куб м
   
3. 
   0,5 кг/куб м
   
4. 
   1,0 кг/куб м
   
5. 
   2 кг/куб м
   

1. 
   ауада ылғалдылығының төмен болуы
   
2. 
   атмосфералық қысымның төмендеуі
   
3. 
   тәулiк уақыты
   
4. 
   ауада ылғалдылығының жоғарылауы
   
5. 
   атмосфералық қысымның жоғарылауы
   

1. 
   0,07-0,1%
   
2. 
   0,03-0,4%
   
3. 
   2,0%
   
4. 
   2,5-3-0%
   
5. 
   0,15-0,45%
   

1. 
   0,03-0,04%
   
2. 
   0,07-0,08%
   
3. 
   0,1%
   
4. 
   0,5%
   
5. 
   0,6%
   

1. 
   белгiлi бiр температурадағы 1 текше метр ауаны қанықтыру үшiн қажетті граммен берiлген су буларының мөлшерi
   
2. 
   760 мм сынап бағанасындағы барометрлiк қысым мен 0 градус С температура кезiндегi ауаны қанықтыратын су буларының серпiмдiлiгi
   
3. 
   теңiз деңгейiндегi 0 градус С температура кезiндегi 1 текше метр ауадағы су буларының мөлшерi
   
4. 
   ауадағы жоғары ылғалдылық
   
5. 
   мұздың еру нүктесiнен спирттiң қайнау нүктесiне дейiнгi температуралық аралықтың 1/100 бөлiгi
   

1. 
   адамның жылуды сезiнуiн өзгеруі
   
2. 
   инфрақызыл радиациясының интенсивтiлiгiн төмендетуде
   
3. 
   ультракүлгiн сәулесiнiң интенсивтiлiгiн төмендетуде
   
4. 
   атмосфералық қысымды төмендетуде
   
5. 
   атмосфералық ауаның химиялық құрамын өзгертуде
   

1. 
   шектелген аймақтағы метеорологиялық тәртiп
   
2. 
   осы жерге тән метеорологиялық факторлардың минимальды айқындылығы
   
3. 
   табиғаттың адамға қатыстылығын сипаттайтын метеофакторлардың минимальды жиынтығы
   
4. 
   физикалық үдерiстердiң қарқындылығы
   
5. 
   белгiлi бiр жердегi фауна мен флора дамуын анықтайтын табиғи факторлардың жиынтығы
   

1. 
   20-21%
   
2. 
   16%
   
3. 
   19%
   
4. 
   18%
   
5. 
   14%
   

1. 
   абсолюттi ылғалдылықтың максимальды ылғалдылыққа пайыздық қатынасы
   
2. 
   максимальды ылғалдылықтың абсолюттi ылғалдылыққа қатынасы
   
3. 
   абсолюттi ылғалдылықтың өсу нүктесiне қатынасы
   
4. 
   г/текше метр ауадағы су буларының қанығу серпiмдiлiгi
   
5. 
   максимальды мен абсолюттi ылғалдылық арасындағы айырмашылық
   

1. 
   пайызбен
   
2. 
   сынап бағанасының мм-мен
   
3. 
   су бағанасының мм-мен
   
4. 
   баллмен
   
5. 
   г/текше метрмен
   

1. 
   бөлмелердiң белгiлi бiр мақсатта пайдаланылуы
   
2. 
   бөлменiң жарыққа қарай бағытталуы
   
3. 
   бөлмедегi адамдар саны
   
4. 
   киiмнiң жылу қорғағыштық қасиетi
   
5. 
   жылыту жүйесi
   

1. 
   Ауа ортасының физикалық факторларына не жатады?
   
2. 
   Бөлменің микроклиматы дегеніміз не?
   
3. 
   Ауа ылғалдылығы адам олрганизміне қалай әсер етеді?
   
4. 
   Климат дегеніміз не?
   
5. 
   Климат пен ауа райының гигиеналық маңызы неде?
   
6. 
   Адам ағзасына төменгі және жоғарғы температура қалай әсер етеді?
   
7. 
   Акклиматизация дегеніміз не?
   
8. 
   Бөлме микроклиматын бағалауға арналған қандай құрылғыларды білесіз?
   
9. 
   Бөлмедегі ауа қозғалысының жылдамдығын қандай құралмен өлшейміз?
   

• 
  қоғамдық және тұрғын бөлмелердегі ауа ортасын гигиеналық мәнін;
  
• 
  СО₂ анықтаудың гигиеналық мәні;
  
• 
  адам ағзасына жабық бөлмелер ауасының химиялық жәнге бактериальды ластануын алдын алу шараларын.
  

• 
  жабық бөлмелер ауа ортасының сапасын бағалауды;
  
• 
  ауаалмасу тиімділігін бағалауды;
  
• 
  зертханалы зерттеу үшін ауадан сынама алуды;
  
• 
  жабық бөлмелердің ауасын жақсарту және алдын алу бойынша шараларды өңдеуді;
  
• 
  ауаалмасу жиілігінің нақты және қажетті көлеміне есептеу жүргізуді.
  

1. 
   Атмосфералық ауаның химиялық құрамы, оның гигиеналық маңызы.
   
2. 
   Ауа ортасының химиялық қосылыстар мен патогенді микроағзалармен ластануының гигиеналық маңызы.
   
3. 
   Ауадан сынама алу әдісі.
   
4. 
   Биологиялық факторларды гигиеналық бағалау.
   
5. 
   Жабық бөлмелердің ауа ортасының сапасын бағалау және зерттеу әдістері.
   
6. 
   Қажетті және нақты көлемдерді есептеу.
   
7. 
   Ауа алмасу жиілігін есептеу.
   

№1 топ. Аспиратор құрылғысымен және жұмыс жасау қағидаларымен танысу.

№2 топ. Жабық бөлменің ауасынан сынама алып оның гигиеналық жағдайын бағалаңыз.

№3 топ. Ластану деңгейін төмендету бойынша шаралар өңдеңіз.

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2. Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

1. 
   Атмосфералық ауаның гигиеналық маңызы неде?
   
2. 
   Атмосфералық ауаның химиялық құрамы қандай?
   
3. 
   Ауа ортасының химиялық қосылыстармен және патогенді микроорганизмдермен ластануының гигиеналық маңызын атаңыз.
   
4. 
   Ауадан сынама алу әдісі туралы айтып беріңіз.
   
5. 
   Жабық бөлменің ауа ортасының сапасын қалай бағалаймыз?
   
6. 
   Неге қоғамдық және тұрғын ғимараттарда көміртегі оттегісі ауаның санитарлы жағдайының жанама көрсеткіші болып табылады?
   
7. 
   Ауада газтәрізді жағдайда болатын бу және аэрозоль түрінде болатын химиялық заттарды табуға арналған құрылғыны атаңыз.
   
8. 
   Құрамында химиялық заттарды анықтауға арналған ауа сынамасын алу әдістемесі қандай?
   
9. 
   Қажетті және нақты көлемді есептеу қалай жүргізіледі?
   
10. 
    Ауа алмасуына есептеу қалай жүргізіледі?
    

№4

• 
  күн радиациясының құрамын;
  
• 
  күн сәулесінің спектірінің биологиялық және гигиеналық маңызын;
  
• 
  күн сәулесі радиациясының адам организміне әсерін;
  
• 
  инсоляциялық тәртіптің түрлері және олардың гигиеналық маңызын;
  
• 
  табиғи жарықталудың негізгі көрсеткіштерін;
  
• 
  табиғи жарықталу көрсеткіштерін анықтау әдістерін;
  
• 
  бөлменің табиғи жарықталуына гигиеналық талаптарды.
  

• 
  жасанды жарықталуды бағалауды;
  
• 
  ЖК, ТЖК, түсу бұрышы, саңылау бұрышы, тереңдік коэффициенті көрсеткіштерін анықтауды;
  
• 
  жасанды жарық деңгейін есептеу тәсілімен және құрылғылар көмегімен бағалау және олардың түзету (коррекциялау) бойынша ұсыныстар беру;
  
• 
  емдеу-профилактикалық және балалар мекемелеріндегі инсоляциялық тәртіпке баға беру және балалардың тиімді (рационалды) орналасуына ұсыныс беру;
  
• 
  инфрақызыл радиациясының қарқындылығын бағалауды;
  
• 
  ультра күлгін сәулелену қарқындылығын бағалауды.
  

1. Күн спектрінің құрылымы қандай?

2. Ультра күлгін сәулеленудің бөлек зоналарының биологиялық мәні қандай?

3. Ультра күлгін жетімсіздігі туындауының (табиғи және жасанды) себептері.

4.Жарықтық ашығу кезіндегі ағзадағы өзгерістер.

5.УК-сәулеленудің жасанды көздеріне қысқаша сипаттама беріңіз.

6.Адамдардың сәулеленуіне көрсеткіштер мен қарсы көрсеткіштер.

7. Биодоза түсінігі, оны анықтау әдістері.