Курсы және оқу семестрі: II -курс, IV -семестр

1. 
   Шу қандай физикалық көрсеткіштермен сипатталады?
   
2. 
   Таралу және уақыт сипатына байланысты шу қалай жіктеледі?
   
3. 
   Шудың адам ағзасына әсері қандай?
   
4. 
   Аудиометрия дегеніміз не?
   
5. 
   Өндірістік шуды нормалау қағидалары қандай?
   
6. 
   Жұмыс орындарында тұрақты және тұрақсыз шу қалай нормаланады?
   
7. 
   Шумен күресудің негізгі әдістері мен құралдары қандай?
   
8. 
   Шудың физикалық сипаттамаларын атаңыз.
   
9. 
   Діріл адам ағзасына қалай әсер етеді?
   
10. 
    Дірілді өлшеу және гигиеналық бағалау әдістері қандай?
    

№12

• 
  өндірістік улар туралы түсінікті;
  
• 
  адам ағзасына улардың түсу жолдарын;
  
• 
  жедел және созылмалы кәсіби улануларды;
  
• 
  адам ағзасына түскен өндірістік улардың тағдырын;
  
• 
  өндірістік улардың улылығы мен қауіптілігін бағалау әдістерін;
  
• 
  кәсіби улануларды алдын алудың жалпы шараларын;
  
• 
  иондаушы сәулелер туралы түсінікті;
  
• 
  иондаушы сәулелердің әр түрлі мөлшерлерін;
  
• 
  иондық сәулелердің адам ағзасына сәулелік әсерін;
  
• 
  қызметкердің сәулелену көздерін;
  
• 
  қызметкерді радиациялық қауіпсіздігімен қамтамасыз ету қағидаларын;
  
• 
  адам ағзасына ИС қолайсыз әсерлерін алдын алудың гигиеналық шараларын.
  

• 
  өндірісте токсикологиялық зерттеу әдістерін жүргізуді;
  
• 
  газтәрізді қосылыстарды зерттеу әдістерін жүргізуді;
  
• 
  өндіріс орындары жұмысшыларына емдік-профилактикалық тамақтануды ұйымдастыруды және құрастыруды;
  
• 
  иондаушы сәулелер көзін анықтауды;
  
• 
  қызметкердің радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуді.
  

1. 
   Өндірістік токсикология - еңбек гигиенасының бір бөлімі ретінде, мақсаты мен міндеті.
   
2. 
   Өндірістік улар, жіктелуі.
   
3. 
   Улардың ағзаға түсу,өзгеруі және ағзадан шығу жолдары.
   
4. 
   Өндірістік уларды гигиеналық нормалаудың қағидалары.
   
5. 
   Өндірістік улардың зияндылығы мен қауіптілігін зерттеу әдістері.
   
6. 
   Өндірістік улардың қауіптілігі мен улылығын бағалау.
   
7. 
   Кәсіби улану түрлері мен олардың алдын алу.
   
8. 
   Өндіріс ғимараттары ауасындағы газтәрізді қосылыстарды өлшеу әдістері.
   
9. 
   Радиациялық гигиенаның дамуының негізі, бағыттары мен міндеттері.
   
10. 
    Радиациялық гигенадағы негізгі түсініктер, анықтамалар мен терминдер.
    
11. 
    Иондаушы сәулелер және олардың сипаттамасы.
    
12. 
    Иондаушы сәулелердің қолдану аймағы.
    
13. 
    Жасанды жағдайда адамның иондаушы сәулеленуінің көздері.
    
14. 
    Табиғи жағдайда адамның иондаушы сәулеленуінің көздері.
    
15. 
    Иондаушы сәулелердің әсері кезіндегі тұрғындар мен кәсіби топ тұрғындарын қорғаудың гигиеналық шаралары.
    
16. 
    Дозиметриялық бақылау.
    
17. 
    Радиометриялық бақылау.
    

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2. Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

1. 
   Өндірістік токсикологияның мақсаты мен міндеттерін түсіндіріңіз.
   
2. 
   Зиянды заттардың қауіптілігі мен улылығына анықтама беріңіз.
   
3. 
   Қандай жағдай улылық әсердің күші мен сипатына әсер етеді?
   
4. 
   Өндірістік улар қалай жіктеледі?
   
5. 
   Улар организмге қалай түседі, өзгереді, ағзадан шығады?
   
6. 
   Өндірістік уларды гигиеналық нормалаудың қағидаларын атаңыз?
   
7. 
   Химиялық заттарға адаптацияның механизмін түсіндіріңіз және оның гигиеналық маңызы қандай?
   
8. 
   Кәсіби улануларды алдын алудың қандай шараларын білесіз?
   
9. 
   Өндірістік улардың қауіптілігі мен зияндылығы қалай бағаланады?
   
10. 
    Өндірістік ғимараттар ауасын жақсартуға не ұсыныстар бересіз?
    

11.Радиациялық гигиена дегеніміз не?

12.Радиациялық гигиенаның міндеттерін атаңыз.

13. Радиациялық гигиенаның бағыттары мен міндеттері қандай?

14.Иондаушы сәулелену дегеніміз не?

15.ИС тіркеу әдістерін атаңыз.

16.Адамның сәулелену көздерінің түрлерін атаңыз.

17.Табиғи жағдайда адамның иондаушы сәулелену көздері қандай?

18.Радиациялық қауіпсіздіктің негізгі қағидаларына не жаталы?

19.Дозиметриялық бақылау қалай жүргізіледі?

20.Радиометриялық бақылау қалай жүргізіледі?

21.Уақытпен қорғалу дегеніміз не?

22.Ара қашықтықпен қорғалу дегеніміз не?

23.Экранмен қорғалу дегеніміз не?

№1 есеп. 1999ж Б. облысы Г. ауданының елді мекендерінде Чернобыль АЭС жарылуы нәтижесінде радиоактивті ластану болған, қоршаған орта нысандарының радиоактивті стронции-90 изотопымен ластанғаны зерттелген. Жергілікті өндірістің тағамдық азықтарының құрамында Sr-90; жануар өнімдерінде-25 Бк/кг; өсімік азықтарында-60 Бк/кг; ауыз суда-10Бк/л. Атмосфелық ауамен Sr-90 түсуі 1% аспаған және есептелінбеген. Жануар азықтарын ересек адамның тұтыну эквиваленті300кг сүт, өсімдік азықтарын 300 кг картоп болып табылады. Тәуліктік су тұтыну мөлшері 2кг –ға тең.

Аталған аймақтың адамдар ағзасына ауыз суымен және тағамдық заттармен жылдық түсуі тұрғысында стронциймен ластану дәрежесін бағалаңыз.

№2 есеп. Чернобыль АЭС жарылған түні өндіріс аумағын қорғау санатындағы 600адам біршама сәулелену мөлшерін алған. Бұл адамдар барлық денесінің біртегіс сәулеленуіне тап болған. Олардың арасында 134 адамда орташа жеке мөлшері 3,4 Зв. Барлық 134 ликвидаторда жедел сәулелік ауру анықталған. Басқа ликвидаторларда жарылыстан кейінгі бірінші күндері орташа жеке мөлшері 0,56 Зв , вертолет ұшқыштарында -0,26 Зв, АЭСҚ қызметкерлерінде -0,087Зв құраған.

Ликвидаторлардың алған сәуле мөлшерлеріне, ары қарай еңбекке орналастыру тактикасы мен емдеуіне баға беріңіз.

№3 есеп. Н. қаласының онкологиялық ауруханасындағы диагностикалық бөлімшесінің зертханасында бета-сәулеленуші изотоппен жұмыс жасайды. Зертханада 250см² еден беткейінен шайынды алынған. Радиометриялық зерттеуден кейін шайындыдан 5,5*105бөлік/мин тең шайындының радиоактивті ластануы анықталған.

Зертханадағы еден беткейінің ластану деңгейіне қорытынды және қажет болған жағдайда оны төмендетуг ұсыныстар беріңіз.
№13.

І. Тақырыбы: Аурухананың жағдайлық және бас құрылыс жобаларын гигиеналық бағалау. ЕПМ арнайы бөлімдерінің ішкі жоспарын гигиеналық бағалау. Ауруханаішілік инфекциялар, олардың алдын алу.

ІІ. Мақсаты: студенттерді аурухананың жағдайлық және бас жоспарларымен, ЕПҰ жоспарлануы мен орналастырылуын таңдауға қойылатын гигиеналық талаптармен, ауруханалар құрылысының әр түрлі жүйесінің жетістіктері және кемшіліктерімен таныстыру.

ІІІ. Оқыту мақсаты:

Студент білуі тиіс:

• 
  ЕПҰ бас және жағдайлық жоспарының жоспарлануының қағидаларын;
  
• 
  елді мекеннің аумағында аурухана кешенін салуға, жер телімдерін таңдауға қойылатын гигиеналық талаптарды;
  
• 
  аурухана құрылысының жүйелерін, олардың артықшылығы мен кемшіліктерін;
  
• 
  аурухана учаскесін жоспарлауға, аймақтарға бөлуге, жер телімін абаттандыруға, ЕПҰорналастыруға қойылатын гигиеналық талаптарды;
  
• 
  АІИ алып келетін факторларды.
  

• 
  жағдайлық жоспар бойынша елді мекеннің аумағында аурухананы орналастыру мен жер телімдерінің дұрыс таңдалғанын бағалауды;
  
• 
  аурухананың бас жоспарына гигиеналық баға беруді;
  
• 
  ЕПМ жоспарлау қағидаларымен танысуды;
  
• 
  елді мекеннің аймағында аурухана кешенін салуға, жер телімдерін таңдауға қойылатын гигиеналық талаптар туралы түсінік беруді;
  
• 
  АІИ төмендету бойынша алдын алу шараларын жүргізуді.
  

1. 
   ЕПҰ жағдайлық жоспары;
   
2. 
   ЕПҰ бас жоспары;
   
3. 
   Аймақты орналастыру, көгалдандыру, құрылымдандыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
   
4. 
   ЕПҰ қабылдау бөлімінде, сонымен қатар балалар, ифекциялық, туберкулез, тері-венерологиялық, акушерлік стационарлардағы санитарлы-гигиеналық тәртіп.
   
5. 
   Палаталық бөлімшеге, палаталық секцияға, палатаға қойылатын гигиеналық талаптар.
   
6. 
   ЕПҰ ішкі бөлімдеріне гигиеналық талаптар. Құрылғыларына, жиһаздарына жалпы гигиеналық талаптар.
   
7. 
   ЕПҰ санитарлы-техникалық орналастырылуына гигиеналық талаптар.
   
8. 
   Медициналық қызметкердің еңбек жағдайна гигиеналық талаптар.
   
9. 
   Қызметкерлер үшін санөткізгіштер мен санитарлы-тұрмыстық бөлмелер.
   

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2. Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

1. 
   Аурухана гигиенасының міндеттері қандай?
   
2. 
   Аурухана құрылыс жүйесі қандай, олардың артықшылықтары мен кемшіліктері.
   
3. 
   Аурухана аумағына қандай гигиеналық талаптар қойылады?
   
4. 
   Аурухананың ішкі жоспарына қандай гигиеналық талаптар қойылады?
   
5. 
   Бокстар мен жартылай бокстардық мәні мен құрылымдалуы қандай?
   
6. 
   Палаталық бөлмелердің құрылымдалуы мен гигиеналық тәртібі қандай?
   
7. 
   Инфекциялық бөлімшенің гигиеналық жұмыс тәртібі қандай?
   
8. 
   ЕПҰ желдетілуіне қандай гигиеналық талаптар қойылады? Әр түрлі бөлімшелердегі хирургиялық (ота, босану), палаталар, дәліздер желдетілуінің түрлері.
   
9. 
   ЕПҰ жылытылуына қандай гигиеналық талаптар қойылады?
   
10. 
    ЕПҰ жарықталуына қандай гигиеналық талаптар қойылады?
    
11. 
    Ауруханаішілік инфекцияның туындауына қандай факторлар әсер етеді?
    
12. 
    ЕПҰ санитарлы-гигиеналық тәртіп қандай?
    
13. 
    ЕПҰ емдеу-қорғану тәртібінің қағидалары қандай?
    
14. 
    Медқызметкердің еңбек жағдайына қандай гигиеналық талаптар қойылады?
    

№14.

• 
  «Денсаулық» түсінігі, оны айқындайтын критериилері, олардың өзара байланысын;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің физикалық дамуының көрсеткіштерін;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің денсаулық топтарын, олардың мәнін;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің физикалық дамуын бағалау әдістерін;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдер денсаулығын құрайтын факторларды.
  

• 
  балалар мекемелеріндегі алғашқы тіркеу-есептеу құжаттарымен жұмыс істеуді;
  
• 
  статистикалық әдіс арқылы балалардың денсаулық жағдайын (интенсивті, экстенсивті көрсеткіштерді анықтау) зерттеуді;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайына кешенді баға беруді;
  

1. 
   Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы пәні мен мазмұны.
   
2. 
   Өсудің жалпы заңдылықтары мен өсіп жатқан ағзаның морфологиялық ерекшеліктері.
   
3. 
   Балалар мен жасөспірімдердің физикалық дамуы мен денсаулығын динамикалық бақылау. Денсаулық топтары.
   
4. 
   Балалар мен жасөспірімдердің физикалық дамуын индивидуальды бағалаудың әдістері.
   
5. 
   Физикалық дамудың акселерациясы және оған байланысты сұрақтарды шешу.
   
6. 
   Балалар коллективінің физикалық дамуын бағалау әдістері.
   
7. 
   Физикалық дайындаудың медициналық топтары және балалар мен жасөспірімдерді физикалық тәрбиелеуді бақылау.
   
8. 
   Кәсіби ориентация және мектепке дайындықтың гигиеналық мәселелері.
   

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2. Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

1. Ерте жастағы балаларды жасқа топтастыру стандарты:

1. 
   әр аймен
   
2. 
   әр жылмен
   
3. 
   жарты жылмен
   
4. 
   әр маусыммен
   
5. 
   10 күнмен
   

1. 
   әр жылмен
   
2. 
   әр жарты жылмен
   
3. 
   әр маусыммен
   
4. 
   әр аймен
   
5. 
   10 күнмен
   

1. 
   сабаққа үлгерімінің төмендеуі
   
2. 
   салмақты болуы
   
3. 
   тамаққа тәбетінің артуы
   
4. 
   көңіл күйінің төмендеуі, сабақта көп қозғалуы
   
5. 
   берілген жұмыстан бас тартуы
   

1. 
   еңбек өнімділігінің жоғарғы кезеңі
   
2. 
   еңбекке қабілеттілікке селқос кезеңі
   
3. 
   шектен тыс қажу кезеңі
   
4. 
   толық компенсация аймағы
   
5. 
   толық емес компенсация аймағы
   

1. 
   аймақтық және аумақтық
   
2. 
   жалпы республикалық
   
3. 
   қалалық
   
4. 
   ауылдық
   
5. 
   аудандық
   

1. 
   бойы, бойының жылдық өсуі, тұрақты тістерінің саны және екінші жыныстық жетілу белгілерінің даму дәрежесімен
   
2. 
   дене салмағымен
   
3. 
   физиометриялық көрсеткіштермен
   
4. 
   денедегі май қорының деңгейімен
   
5. 
   статистикалық, вариациялық әдістермен
   

1. 
   соматометриялық, физиометриялық, соматоскопиялық
   
2. 
   жеке
   
3. 
   топтық
   
4. 
   физиологиялық
   
5. 
   статистикалық
   

1. 
   гипокинезия қозғалыс белсенділігінің жетіспеушілігін білдірсе, гиподинамия өмір салтының аз қозғалысын білдіруі
   
2. 
   ерекшеленбейді , бұл синоним сөздер
   
3. 
   гипокинезия өмір салтының аз қозғалысын, ал гиподинамия қозғалыс белсенділігінің жетіспеушілігін білдіреді
   
4. 
   гипокинезия-гиподинамияның бірінші сатысы болуымен
   
5. 
   гиподинамия гипокинезияның соңғы сатысы болуымен
   

1. 
   8-12 сағат аралығында
   
2. 
   сағат 20-дан түнге дейін
   
3. 
   түнгі ұйқы кезінде
   
4. 
   12-15сағат аралығында
   
5. 
   18-20 сағат аралығында
   

1. 
   мектептегі оқу сабағы
   
2. 
   өз таңдауы бойынша демалу
   
3. 
   ойын ойнау
   
4. 
   серуендеу
   
5. 
   теледидар көру
   

1. 
   физикалық даму мен денсаулық индексі
   
2. 
   қаралуы бойынша аурушаңдық
   
3. 
   патологиялық зақымдану
   
4. 
   өлімге душар еткен аурушаңдық
   
5. 
   аурушаңдық
   

1. 
   қарауы бойынша аурушаңдық пен патологиялық зақымдану
   
2. 
   физикалық даму мен денсаулық индексі
   
3. 
   өлімге душар еткен аурушаңдық пен денсаулық индексі
   
4. 
   жалпы аурушаңдық пен денсаулық индексі
   
5. 
   физиометриялық және соматоскопиялық көрсеткіштер
   

1. 
   жиілігі мен таралуын
   
2. 
   үлес салмағын
   
3. 
   құрылымын
   
4. 
   ауырлығын
   
5. 
   ауруханада жатқандығын
   

1. 
   физиологиялық әдістердің көмегімен балалар мен жасөспірімдерге әсер ететін факторларының әсеріне
   
2. 
   тек қоршаған орта факторларын
   
3. 
   тек әлеуметтік факторларды
   
4. 
   санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды
   
5. 
   балалардың ақыл-ой әрекетін
   

1. 
   дәрігер педиатр, мектеп және мектеп жасына дейінгі дәрігерлер +
   
2. 
   дәрігер терапевт
   
3. 
   дәрігер хирург
   
4. 
   дәрігер гинеколог
   
5. 
   окулист дәрігер