27, Эмоционалды интеллект туралы түсінік, эмоционалды интеллектті дамыту.
Эмоционалды интеллект - бұл өзіңіздің және басқалардың эмоцияларын тану және басқару қабілеті. Егер IQ адамның интеллектуалды, логикалық және аналитикалық қабілеттерін өлшейтін болса, онда EQ жеке және әлеуметтік дағдылар болып табылады. Бұл эмоциялармен достасу үшін шығады - сіз адамдармен қарым-қатынас орната аласыз.Эмоционалды интеллект тұжырымдамасы адамның мансаптағы және өмірдегі жетістіктерін болжау үшін дәстүрлі интеллект тестілерінің жиі сәтсіздігіне реакция ретінде пайда болды. Бұл үшін түсіндірме табылды, яғни табысты адамдар эмоционалды байланыстар негізінде басқалармен тиімді қарым-қатынасқа түсуге және өз эмоцияларын тиімді басқаруға қабілетті, ал қабылданған интеллект тұжырымдамасы бұл аспектілерді қамтымады, ал интеллект тестілері бағаламады бұл қабілеттер.Эмоциялар адамды әдеттен тыс және көбінесе өнімсіз ұстай алады, ал өзін-өзі тану сіздің өзіңіздің эмоцияларыңызды, көңіл-күйлеріңізді және ішкі мотивтеріңізді түсіну және түсіндіру қабілеттеріңізді жақсартады. Бұл практика сізге басқалардың эмоционалды жағдайларын тануға және олардың сөздері мен әрекеттерінің артында не жатқанын түсінуге көмектеседі. Қысқаша айтқанда, сіз өзіңіздің мотивацияңыз бен мінез-құлқыңызды түсінбесеңіз, басқаларды да түсінбейсіз.Сіздің әлеуетіңізге және көшбасшылық қабілетіңізге кері әсер ететін импульсивті реакциялар мен эмоцияларды басқару қабілетін дамыту маңызды. Бұл өзін-өзі тануды дамытқаннан кейінгі келесі қадам. Қысқаша айтқанда, өзін-өзі бақылау дегеніміз - аянышты түсініктемелерді, «қызғанышты», бұзылуларды және «эмоциялардың» сізді басқаруына жол бермеуді «үстінен» алу мүмкіндігі. Өзін-өзі бақылау арқылы сіз әрекет жасамас бұрын ойланып, кез-келген команданың сенімді мүшесі ретінде бедел жинайсыз.
28, Ерік туралы түсінік.
Ерік – адамның өз мінез-құлқын саналы түрде меңгере алу қабілеті. Адамды әр алуан әрекеттер мен іске бағыттайтын нәрсе – мақсат қою,соған талпыну.Мұны психологияда ниет (мотив, себеп) деп атайды.Адамның іс әрекеті екі түрлі. Оның бірі – еріксіз әрекеттер.Мәселен, жөтелу, көздің ашылып-жұмылуы, шашалу, түшкіру т.б. Мұндай әрекеттерде белгілі мақсат не ниет жоқ. Екінші – ерікті әрекеттер, қозғалыстар. Мысалы, жерге түсіп кеткен затты көтеріп алу. Бұл – мақсатты қозғалыс. Адамның мақсатты қозғалыстары әрқилы кедергілер мен қиыншылықтарға ұшырап отырады. Алайда, адам алдына қойған белгілі мақсатын орындау үшін оны ерікті әрекетімен жеңуге ұмтылады.
Адамныңмақсаты, қалауы, әртүрлі істерді орындауға ұмтылуы, жалпы алғанда, ниеттерінің жиынтығыпсихологиядаадамниетініңөрісі делінеді. Басқаша айтқанда, бұл – адамның бағдарлыәрекеті. Сонымен, адамниетініңөрісіне оныңсаналыәрекеті, еріксіз істері, айқындалған істері, мақсаты, әлі жете анықталмағаністері де жатады. Ниеттерді орындауда тіршілікүшінмаңызды да, мәні аз істер кездесіпотырады. Ниетөрісі өзгергіш, әрі қозғалғыш, сондай-ақсыртқыжағдайлардыңөзгеріп отыруынаорайайнымалыболып келеді. Алғақойғанмақсатқасәйкесниеттің мазмұны да айқындала түседі. Осы тұрғыданалғанда, адамниетініңмәніжекеменшікті не менмендікті, өрісі тар тоғышарлықты не өрісі кең қоғамдықсипатты білдіреді. Адам ниетініңөрісі белгілі мақсатқабағытталып, оныңазаматтық қасиеті мен іскерлігін, адамгершіліксапаларының өзгеруі мен тұр-сипатын білдіреді.
Әрбіржекеадамның еріктііс-әрекеттерінің өзіндік сипаты бар. Бұл сипат қоғамдықмаңызды жұмыстардыорындау үшінмәні аз әрекеттерді соған бағындырып, өзініңжекемақсатынан бас тартыпотырады. Ерік – адамның қарқындыіс-әрекетінбілдіретін процесс. Сөйтіп, адамның мінез-құлқы мен әрқилыістерді орындауға ұмтылуы маңызызор, мақсаттыістерді орындауға бағытталады. Адам еркінің көрінісіоныңсаналытүрдегі іс-әрекетіненбайқалады. Қиын-қыстаужағдайларданжол тауып шығуғажетелейді, соныжүзегеасыруға қажетті құрал табады.
Достарыңызбен бөлісу: |