«Қарқынды егіншілік және өсімдік шаруашылығы» мамандандырылған бағыты бойынша ҒЗТКЖ (зерттеудің бағытына байланысты) мынадай міндеттерді шешуі тиіс:
1. Алматы облысында «демонстрациялық шаруашылықтар (полигондар)» қағидаты бойынша өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіруде нақты егіншілік технологияларын трансферттеу және бейімдеу
- Алматы облысында ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясы бойынша инновациялық агротехникалық парк (полигон) құру;
- кемінде 1600 гектар алаңда өндіріс рентабельділігі 40%-дан төмен болмайтын: дәндік жүгерінің 12 т/га, сүрлемдік жүгерінің – 60 т/га, бидайдың 5 т/га және сояның 4,5 т/га түсімділігіне қол жеткізуге мүмкіндік беретін заманауи технологияларды трансферттеу және бейімдеу;
- өндірістің барлық сатыларында ауыл шаруашылығы өнімдерін кейін трансферттеу және бейімдеу үшін әлемде қолданылатын экологиялық ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру технологияларына талдау жүргізу;
- агрохимиялық топырақ жағдайын бағалау мақсатында қашықтықтан зондтау жүйесін енгізу, цифрлық топырақ карталарын және агрохимиялық картограммаларды жасау, нақты егіншілік жүйесі үшін топырақтың деректер базасын құру және жүгері, соя, бидай және арпа дақылдарының (биоорганикалық тыңайтқыштар) өнімділігін жоғарылату технологиясын енгізу;
- жүгері, соя, бидай және арпа дақылдарының шетелдік және отандық селекциясының ең өнімді сорттары мен будандарын Қазақстан жағдайына трансферттеу және бейімдеу. Ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін басқару тәсілдерін нақты егіншілік жүйесіндегі әр түрлі деңгейдегі (төмен, орта және жоғары) жандандыру технологиялары үшін әзірлеу және енгізу. Нақты егіншілікті жүргізуді суды үнемдеу суландыру технологияларын қолдану үшін ауыл шаруашылығы дақылдарын суару технологиясын әзірлеу;
- нақты егіншілік жүйесінде ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологияларында тамшылап, бүрку және жер қойнауы суын пайдалану сияқты суды үнемдейтін суландыру технологияларын енгізу.
- нақты егіншілік жүйесі бойынша жүгері, соя, бидай және арпа өсірудің перспективалық технологияларын іске асыру үшін машиналар мен жабдықтардың оңтайлы кешендерін қалыптастыру және оларды функционалдық, жедел, технологиялық, энергетикалық және экономикалық көрсеткіштер бойынша бағалау. Топырақтық және климаттық жағдайларға және ұсынылатын технологияларға машиналарды бейімдеу үшін техникалық тапсырмалар әзірлеу; машиналарды бейімдеу бойынша жұмыстарды орындау;
- ауыл шаруашылығы дақылдарын өндіруде агроценозды мониторингтеу және басқару негізінде нақты егіншілік жүйесінің технологиясы бойынша ұсыныстар әзірлеу;
- Алматы облысындағы шаруашылықтардың әртүрлі түрлеріне арналған нақты технологияларды енгізудің экономикалық модельдерін 1 гектарға әзірленген технологияларды қолдануға жұмсалған шығындарды көрсете отырып, әзірлеу, өтелу мерзімін көрсете отырып, өнімділікті жоғарылату салдарынан болатын шығындарды өтеудің талдауы;
- тұқымды жақсарту үшін қорғаныш-ынталандырушы қосылыстарды және оларды қолдану бойынша ұсынымдар даярлау. Отандық және шетелдік өсімдіктерді қорғау құралдарын, оның ішінде: ауыл шаруашылығы дақылдарының (жүгері, соя, бидай, арпа) зиянкестеріне қарсы биопрепараттар таңдау және кейін оларды қолдану схемасын әзірлеу;
- қолданылатын отандық және шетелдік пестицидтердің ШРЕШ (шекті рұқсат етілген шоғырлануы) нормаларын және ыдырау динамикасын белгілей отырып, эко-токсикологиялық бағалауын жүргізу. Танап дақылдарының егістіктеріндегі арамшөптердің, зиянкестер мен аурулардың таралуын анықтау үшін қашықтықтан зондтау жүйесін енгізу және нақты егіншілік жүйесінде (шетелдік мамандарды тарта отырып) қорғаныш іс-шараларын саралау бағдарламасын әзірлеу. Болжамдау модельдері (зиянкестер, пестицидтер, биоагниттер және биологиялық деректер қорлары) негізінде цифрлық камералармен біріктірілген зиянкестерді on-line анықтайтын жүйеде «Ақылды» бағдарламалық-аппараттық кешенін енгізу;
- ІТ-технологияларын пайдалана отырып негізгі зиянды организмдердің таралуын және дамуын болжау моделін әзірлеу (Интернет заттар, математикалық болжау моделдері, интеллектуалды шешімдер қабылдау жүйесі және т.б.). Ауыл шаруашылығы дақылдарын (жүгері, соя, бидай және арпа) өңдеп өсіру үшін технологиялық карталарды автоматты есептеудің жүйесін жасау;
- цифрлық технологиялық карталарды автоматтандырылған әзірлеу және тиімділігі мен құны бойынша оңтайлы агротехникалық және қорғаныш шараларын әзірлеу арқылы нақты егіншілік технологияларын қолдана отырып, шаруашылықты басқарудың аналитикалық цифрлық платформасын (Farm Management Information Systems, FMIS) әзірлеу;
- «ақылды агроном» (цифрлық фермерлік) басқару және мониторинг бойынша фермерлерге арналған пайдаланушы шешімдерінің прототипін жасау;
- зерттеу нәтижелері бойынша шетелдік басылымдарда (WebofScience немесе Scopus) рецензияланған деректер базаларында нөлдік емес импакт-фактормен индекстелген 14 ғылыми мақала; 15 мақала - шетелдік рецензияланған журналдарда және 27 отандық журналдарда жариялау. Өнертабысқа 12 өтінім дайындау, басқа шаруашылықтардан мамандарды тарта отырып, ғылыми зерттеулер нәтижелерін тарату үшін кемінде 5 семинар өткізу. Германия, АҚШ, Аргентина, Ресей, Украина және т.б. елдерден кем дегенде 4 шетелдік ғалым тарту. Өсімдіктерді қорғау және карантин, агрономия, мелиорация және механизация бойынша 5 PhD-докторанты мен 15 магистрант даярлану. ТМД және алыс шетелдерде тағылымдамадан өткізу - 9.
2. Ақмола облысында «демонстрациялық шаруашылықтар (полигондар)» қағидаты бойынша өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру кезінде нақты егіншілік технологиясын трансферттеу және бейімдеу.
- Қазақстанның солтүстігінде нақты егіншілік бойынша пилоттық демонстрациялық алаңдар құру: Ақмола облысы;
- мынадай түсімділікке қол жеткізуге мүмкіндік беретін заманауи технологияларды трансферттеу және бейімдеу: кемінде 3000 гектар алаңда еңбек өнімділігін 2,0-2,5 есе ұлғайта отырып, жаздық бидай түсімділігі - 25 ц/га;
- техниканы басқарудың кәсіпорындардың шаруашылық қызметін талдаудың қазіргі заманғы жүйелерін енгізу;
- Ақмола облысындағы шаруашылықтардың әртүрлі түрлеріне арналған нақты технологияларды енгізудің экономикалық модельдерін 1 гектарға әзірленген технологияларды қолдануға жұмсалған шығындарды көрсете отырып, әзірлеу, өтелу мерзімін көрсете отырып, өнімділікті жоғарылату салдарынан болатын шығындарды өтеудің талдауы;
- Ақмола облысы жағдайында ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру үшін кешенді биологиялық препараттар шығару;
- нақты егіншілік элементтерін ескере отырып, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудің технологиялық карталарын әзірлеу;
- егін егудің топырақтық-климаттық жағдайларын есепке ала отырып, нақты егіншілік технологиясын кеңінен тираждау және бейімдеу бойынша әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу. Өндіріс жағдайында нақты егіншілік элементтерін енгізудің ғылыми негізделген тәсілдемесін әзірлеу. Нақты егіншілік жағдайы үшін заманауи аналитикалық және агрономиялық жабдықтарды қолдану тәсілдерін әзірлеу;
- қоршаған ортаға барынша аз кері әсер ететін ұзақ мерзімді, бүкіл шаруашылық шеңберінде өзгеріп тұратын өнімділікті оңтайландыруға бағытталған өндірістік ауыл шаруашылығы жүйесін дамыту;
- табиғи жағдайлардың ұсақ ауқымды ерекшеліктерін ескере отырып, танаптың жекелеген бөліктерін мақсатты сараланған өңдеудің технологиялық әдістерін әзірлеу. Танаптардың электрондық картасына және өңірдің ерекшеліктеріне сәйкес технологиялық операцияларды жүзеге асыруды қамтитын өсімдік шаруашылығын жүргізудің агротехникалық параметрлерін әзірлеу;
- агротехниканың нақты фермерлік жүйелерін игеру (GPS-ті игеру, электрондық танаб карталарын құрастыру, есептеулер жасау, нақты егіншілік технологиясын техникалық қамтамасыз ету үшін инженерлер және т.б.) ауыл шаруашылығы саласында 25 маман дайындау.
- кемінде 5 ғылыми мақаланың басылымдары, оның ішінде 3-еуі Scopus деректер базасына енгізілген, нөлдік импакт-факторы бар басылымдар. 3 ұсынысты жасау. 11 магистр және 2 доктор PhD дайындау, ТМД және алыс шет елдерде кемінде 5 тәжірибеден өту;
- нақты егіншілік жүйесі бойынша жүгері, соя, бидай және арпаны өндеп өсірудің перспективалы технологияларын іске асыру машиналар мен жабдықтардың оңтайлы кешендерін қалыптастыру және оларды функциялық, пайдаланушылық, технологиялық, энергетикалық және экономикалық көрсеткіштері бойынша бағалау. Топырақтық-климаттық жағдайларға және қолдануға ұсынылатын технологияларға машиналарды бейімдеудің техникалық сипаттамаларын әзірлеу; машиналарды бейімдеу бойынша жұмыстарды орындау;
- зерттеу және енгізу бағдарламасын іске асыру кезінде Канада, АҚШ, Германия, Аргентина, Мексика, РФ, Украинадан және әр түрлі мамандықтар бойынша басқа да жетекші елдерден шетелдік ғалымдар тартылуы тиіс.
3. Қостанай облысында «демонстрациялық шаруашылықтар (полигондар)» қағидаты бойынша өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру кезінде нақты егіншілік технологиясын трансферттеу және бейімдеу.
- Қазақстанның солтүстігінде нақты егіншілік бойынша пилоттық демонстрациялық алаңдар құру: Қостанай облысы;
- мынадай түсімділікке қол жеткізуге мүмкіндік беретін заманауи технологияларды трансферттеу және бейімдеу: кемінде 10000 гектар алаңда еңбек өнімділігін 2,0-2,5 есе ұлғайта отырып, жаздық бидай түсімділігі -
20 ц/га;
- техниканы басқарудың кәсіпорындардың шаруашылық қызметін талдаудың қазіргі заманғы жүйелерін енгізу;
- Қостанай облысындағы шаруашылықтардың әртүрлі түрлеріне арналған нақты технологияларды енгізудің экономикалық модельдерін 1 гектарға әзірленген технологияларды қолдануға жұмсалған шығындарды көрсете отырып, әзірлеу, өтелу мерзімін көрсете отырып, өнімділікті жоғарылату салдарынан болатын шығындарды өтеудің талдауы;
- Қостанай облысы жағдайында ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру үшін кешенді биологиялық препараттар шығару;
- нақты егіншілік элементтерін ескере отырып, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудің технологиялық карталарын әзірлеу;
- егін егудің топырақтық-климаттық жағдайларын есепке ала отырып, нақты егіншілік технологиясын кеңінен тираждау және бейімдеу бойынша әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу. Өндіріс жағдайында нақты егіншілік элементтерін енгізудің ғылыми негізделген тәсілдемесін әзірлеу. Нақты егіншілік жағдайы үшін заманауи аналитикалық және агрономиялық жабдықтарды қолдану тәсілдерін әзірлеу;
- қоршаған ортаға барынша аз кері әсер ететін ұзақ мерзімді, бүкіл шаруашылық шеңберінде өзгеріп тұратын өнімділікті оңтайландыруға бағытталған өндірістік ауыл шаруашылығы жүйесін дамыту;
- табиғи жағдайлардың ұсақ ауқымды ерекшеліктерін ескере отырып, танаптың жекелеген бөліктерін мақсатты сараланған өңдеудің технологиялық әдістерін әзірлеу. Танаптардың электрондық картасына және өңірдің ерекшеліктеріне сәйкес технологиялық операцияларды жүзеге асыруды қамтитын өсімдік шаруашылығын жүргізудің агротехникалық параметрлерін әзірлеу;
- кемінде 5 ғылыми мақаланың басылымдары, оның ішінде 3-еуі Scopus деректер базасына енгізілген, нөлдік импакт-факторы бар басылымдар. 3 ұсынысты жасау. 11 магистр және 2 доктор PhD дайындау, ТМД және алыс шет елдерде кемінде 5 тәжірибеден өту;
- нақты егіншілік жүйесі бойынша жүгері, соя, бидай және арпаны өндеп өсірудің перспективалы технологияларын іске асыру машиналар мен жабдықтардың оңтайлы кешендерін қалыптастыру және оларды функциялық, пайдаланушылық, технологиялық, энергетикалық және экономикалық көрсеткіштері бойынша бағалау. Топырақтық-климаттық жағдайларға және қолдануға ұсынылатын технологияларға машиналарды бейімдеудің техникалық сипаттамаларын әзірлеу; машиналарды бейімдеу бойынша жұмыстарды орындау;
- зерттеу және енгізу бағдарламасын іске асыру кезінде Канада, АҚШ, Германия, Аргентина, Мексика, РФ, Украинадан және әр түрлі мамандықтар бойынша басқа да жетекші елдерден шетелдік ғалымдар тартылуы тиіс.
- 3 патенттік өтінім беру.
4. Солтүстік Қазақстан облысында «демонстрациялық шаруашылықтар (полигондар)» қағидаты бойынша өсімдік шаруашылығын өндіруде нақты фермерлік техниканы беру және бейімдеу
- Қазақстанның солтүстігінде нақты егіншілік бойынша пилоттық демонстрациялық алаңдар құру: Солтүстік Қазақстан облысы;
- мынадай түсімділікке қол жеткізуге мүмкіндік беретін заманауи технологияларды трансферттеу және бейімдеу: кемінде 10000 гектар алаңда еңбек өнімділігін 2,0-2,5 есе ұлғайта отырып, жаздық бидай түсімділігі - 30 ц/га;
- техниканы басқарудың кәсіпорындардың шаруашылық қызметін талдаудың қазіргі заманғы жүйелерін енгізу;
- Солтүстік Қазақстан облысындағы шаруашылықтардың әртүрлі түрлеріне арналған нақты технологияларды енгізудің экономикалық модельдерін 1 гектарға әзірленген технологияларды қолдануға жұмсалған шығындарды көрсете отырып, әзірлеу, өтелу мерзімін көрсете отырып, өнімділікті жоғарылату салдарынан болатын шығындарды өтеудің талдауы;
- Солтүстік Қазақстан облысы жағдайында ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру үшін кешенді биологиялық препараттар шығару;
- нақты егіншілік элементтерін ескере отырып, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудің технологиялық карталарын әзірлеу;
- егін егудің топырақтық-климаттық жағдайларын есепке ала отырып, нақты егіншілік технологиясын кеңінен тираждау және бейімдеу бойынша әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу. Өндіріс жағдайында нақты егіншілік элементтерін енгізудің ғылыми негізделген тәсілдемесін әзірлеу. Нақты егіншілік жағдайы үшін заманауи аналитикалық және агрономиялық жабдықтарды қолдану тәсілдерін әзірлеу;
- қоршаған ортаға барынша аз кері әсер ететін ұзақ мерзімді, бүкіл шаруашылық шеңберінде өзгеріп тұратын өнімділікті оңтайландыруға бағытталған өндірістік ауыл шаруашылығы жүйесін дамыту;
- табиғи жағдайлардың ұсақ ауқымды ерекшеліктерін ескере отырып, танаптың жекелеген бөліктерін мақсатты сараланған өңдеудің технологиялық әдістерін әзірлеу. Танаптардың электрондық картасына және өңірдің ерекшеліктеріне сәйкес технологиялық операцияларды жүзеге асыруды қамтитын өсімдік шаруашылығын жүргізудің агротехникалық параметрлерін әзірлеу;
- кемінде 10 магисторлық және 3 докторлық (PhD) бітіру жұмыстарын дайындау;
- кемінде халықаралық және республикалық конференцияларда 5 мақала, кемінде 18 ғылыми жарияланым, оның ішінде кемінде 3 нөлдік емес импакт-факторы бар басылымдар; бір монография және кемінде 5 ұсыным;
- нақты егіншілік жүйесі бойынша жүгері, соя, бидай және арпаны өндеп өсірудің перспективалы технологияларын іске асыру машиналар мен жабдықтардың оңтайлы кешендерін қалыптастыру және оларды функциялық, пайдаланушылық, технологиялық, энергетикалық және экономикалық көрсеткіштері бойынша бағалау. Топырақтық-климаттық жағдайларға және қолдануға ұсынылатын технологияларға машиналарды бейімдеудің техникалық сипаттамаларын әзірлеу; машиналарды бейімдеу бойынша жұмыстарды орындау;
- зерттеу және енгізу бағдарламасын іске асыру кезінде Канада, АҚШ, Германия, Аргентина, Мексика, РФ, Украинадан және әр түрлі мамандықтар бойынша басқа да жетекші елдерден шетелдік ғалымдар тартылуы тиіс.
5. Түркістан облысының суармалы тұзды топырақтарында топырақтың құнарлылығын және ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру бойынша технологияларды трансферттеу және бейімдеу.
Ауыл шаруашылығының айналымынан шығарылған тұзды «тастанды» жерлерді игеру және олардың құнарлылығын арттыру бойынша ғылыми негізделген экономикалық тиімді технологияларды әзірлеу:
- ауыл шаруашылығы айналымынан шыққан тұзды топырағы бар шыққан тыңайған жерлерді игеру технологиясын өндірістік тексеруді әзірлеу және жүргізу;
- 2 пилоттық шаруа қожалығы үшін топырақтың тұздалу дәрежесі мен химизмінің карталарын, 1 тұз горизонты мен топырақтың сортаңдану карталарын жасау.
- 3 пилоттық шаруашылықта тұзды топырақты тұзсыздандырудың биологиялық әдісін өндірістік сынақтан өткізу;
- 3 пилоттық шаруашылықта топырақтың құнарлылығы мен астыққа арналған жүгерінің өнімділігін 20-30 және одан да көп пайызға ұлғайта отырып, тұзданған топырақтың құнарлылығын және ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығын арттыру технологиясын қолдану;
- әзірленген технологиялардың тиімділігіне талдау жасау, оның ішінде: 1 гектарға даярланған технологияларды қолдану шығындарына бағалау, өзі-өзі ақтау мерзімін көрсете отырып, өнімділікті арттыру салдарынан туындайтын шығындардың өзін-өзі ақтауына талдау жүргізу;
- жергілікті микрофлораның тұзданған топыраққа бейімделген кем дегенде 3 таза дақылдарды шығарып алу және зерделеу және топырақтың тұздану түрлеріне қарай тұзға төзімді штамдарды іріктеп алу, олардың негізінде өнімділігі төмен тұзды топырақтардың құнарлылығын жоғарылатуға ықпал ететін микробиологиялық препаратты құру, оларды қолдану бойынша ұсыныстар беру;
- кемінде 6 ғылыми мақала жариялау, оның ішінде кемінде 3-еуі нөлдік импакт факторымен. 1 магистр мен 2 доктор (PhD) дайындау, ТМД және алыс шетелде кемінде 4 тағылымдамадан өту. 4 шетелдік ғалымды тарту. Магистранттар мен докторанттарды жобаға тарту үлесі жобаға қатысушылардың жалпы санының кемінде 30% -ы.
Достарыңызбен бөлісу: |