Кіріспе зерттеу тақырыбының өзектілігі

жүктеу 2,58 Mb. бет 7/61 Дата 12.04.2023 өлшемі 2,58 Mb. #42126 түрі Құрамы

Навигация по данной странице:

• Бақыр 1
• Көзенек

Шайгөн 1. (Түрікм.: Таш.,.Көнеүр., Тахта., Тедж.; Рес., Орын.;Маң., Маңғ.) аққұман. Шоқ үстінде қызыл ала шәйгөн. 2. (Сем., Ақс.) шай қайнататын құман. Қой фермасы бастығының үйінде қидың шоғына бұрқылдай қайнаған шәйгөннің қызыл шайына терлеп отырып, өткен түннің оқиғасын...соза баяндады. Бақыр 1. (Қ.орда., Сыр.; Жам: Қорд., Луг.:Сем., Абай.) – шелек. Суды бақырға құя ғой. 2. (Алм., Жам.) қаңылтыр. 3. (Гур., Маңғ.; Түрікм.: Ашх., Мары., Таш.) – бақыраш, үлкен ожау. Қазанның суын бақырмен ары-бері сарқып таста. Күзе 1. (Гур., Маңғ.; Ақт., жұр.; Түрікм., Красн., Ашх., Мары., Небид.; Ауғ., Иран.) – қыштан жасалған құмыра. Кішкене күзеде еш зат қалмаған ба? (Түрікм., Красн.). 2. (Қарақ.) – жіңішке мойынды келген тұтқалы ыдыс. Әдетте күзені тек мыстан жасайды (Гур., Маңғ.). 3.(Ауғ., Иран.) – черепица. Күземен жабылған тамдар әлі де тұрып тұр. Түрікменше күйзе, қарақалпақша гузе. Көзенек (Гур., Маңғ., Ауғ., Иран.) – кішкене тостаған. Сырлы көзенекпен бір көзенек шұбатты сіміріп алды. Гурьевтің Еспол ауданында көзелек делінеді. Самар 1.(Гур., Маңғ., Бақс.; Орал., Орда; Рес., Орын.; Қарақ.) – үлкен табақ, тегене, шара. Біз екі кісі бір самар қымыз іштік. 2. (Гур., Тең.) – шай шығаратын құман. Теңізде самар алып жүру ыңғайсыз. 3. (Ақт., Шал., Қараб.; Гур., Маңғ.; Түрікм.: Красн., Ашх., Тедж., Мары., Таш., Қарақ., Ауғ., Иран.) – леген, шылапшын. Балам, самарды алып, кісілердің қолына су құй. 4. (Қ.орда., Арал.) – мас су ішетін астау, науа. Мына самарыңнан 500 жылқа су ішсе де ортаймас. Керсен (Орал., Орда.; Гур., Маңғ.) – үлкен ағаш табақ, шара. Бұл сөз осы мағынада Қостанай,Оңтүстік Қазақстан облыстарының кей жерлерінде де қолданылады. Гурьевтің Еспол ауданындағы қазақтардың тілінде ол кәрсен деген вариантта айтылады. Әдеби тілде оны біз керсендей деген теңеу сөздің құрамында ұшыратамыз. Түрікпен тілінде керсен легеннің үлкен түрі. Шуал (Түрікм.: Красн., Ашх., Гяу., Таш., Көнеүр., Тедж.; Маңғ., Маң.) – үлкен қап (қанар). Екі үлкен шуал тезек әкелдім. Қарақалпақтарда шуалды кереге басына ілулі тұрған киім-кешекті салатын тоқыма қалтаны айтады. Шантақ (Түрікм., Красн., Небид., Құмд., Жеб.; Маң., Маңғ.) – фанерден істелген жәшік. Поселка салуға шантақ істемелі едім, уағыт та жоқ. Чанақ ағаштан ойылып істелген ыдыс. Өзбекше - чунтак қалта мағынасында. Оңтүстік өңірде бұл сөз шөнтек деген үлгіде айтылады. жүктеу 2,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз