Қорытынды
Нақты кәсіпорында еңбекақыны төлеуді ұйымдастырудың нақты мысалында біз еңбекақыны ұйымдастырудың жаңа жағдайлардағы мүмкіндіктерін көрсеттік. Еңбекақының деңгейін кәсіпкерлердің және нарықтың сұранысымен қарқынды анықталады.
Бұл дегеніміз еңбекақыны төлеудің жаңа нысандарын енгізу, енгілген жаңа жүйлер меншік нысандарының және шаруашылық салаға қатынасу ерекшеліктеріне тәуелді.
Ұйымдағы еңбекақыны төлеу екі жақты шешімге байланысты: әрбір жұмыскерге оның істелмеген жұмыс көлеміне, еңбек нарығындағы еңбек күшіне деген бағаларға сәйкес жалақы төлеу және кәсіпорынға жұмыс істеуде шығыстарды өтеп пайда алу жағдайын туғызу.
Жұмысшының талаптарына және жұмыс берушінің талаптарын қанағаттандыратын, кәсіпорында еңбекақыны төлеуді ұйымдастырудың басты талабы әрбір жұмысшының тиімділігінің артуын кепілдендіру мен өнім данасына шығындарды азайту мен еңбекақының мөлшерін азайту және кәсіпорынның жұмыс істеуін жалпы тиімділігін арттыру.
Көлденең кезекте бекітілетін, минималды еңбекақының мөлшерін белгілеуден басқа жалақыға байланысты сұрақтар кәсіпорынның өз бақылауында. Заңды статусқа ие, кәсіпорыны жұмысшылардың жалақы төлеу жағдайларын реттейтін кәсіпорынның ұжымдық келісімінде мыналар көрсетіледі: жалақыны оның дифференциясын – еңбектің қиындығы, мамандығы, жағдайлары, еңбектің маңыздылығы, реттейтін тарифтік және өтемақылары, сыйақылары және қосымша төлемдерді қамтитын надтарифтік элементтер қамтылады.
Ұжымды келісімдерді қалыптастыружүйсі еңбекақыны реттеудің жалақыны төлеудің жағдайларын жоғары деңгейлерде қалыптасып, төменгі деңгейлерге міндетті болып табылатын жүйелерді таңдайды.
«ОРДА ЖОЛДАРЫ» ЖШС-де бухгалтерлік есеп толықтай авиоматтандырылған, онда «1С Бухгалтерия» ақпараттарды басқару жүйесі қолданылады. Кәсіпорында 15 компьютер қызмет етеді.Бухгалтерияның барлық жұмысшылары барлығы толық жоғары маманданған.
Жұмыс уақытындағы жалақыны есептеудегі бастапқы құжаттары жалақы мен еңбекақыны төлеудің басқа да түрлерін есептеудің нормативтік құжаттарына сәйкес толтырылады. Заңмен қарастырылған барлық қосымша төлемдер төленіп, мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорына керекті аударымдар есептелінеді және жеке тұлғалардан табыс салығы ұсталады. Жұмысшылардың жалақысы «jusanbank» -жинақтаушы кассасының филиалдары арқылы төленеді.
Қорыта келгенде айтарым, нарықтық экономика жағдайында экономикалық қызметтің негізгі қозғаушы күші – бұл кәсіпкерлер. Яғни осы кәсіпкерлердің қызметі қаншалықты нәтижелі болса, соншалықты олардың экономикасының дамуы арқылы нәтижесінде еңбекақының дұрыс жолға қойылуына тікелей әсерін тигізеді. Кәсіполрында жұмыс істейтін жұмысшылардың еңбек өнімділігінің өсуі-ол еңбекақыны ұлғайтуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, шаруашылық етудің әкімшілік тәсілдеріне нарыққа өту өндірістік қатынаста өндіріс субьектлері арасында реформаны координациялауда жүргізу қажеттілігімен түсінідіріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |