Кәсіпорын экономикасы пәні бойынша өздік жұмыс Тақырыбы

Өскемен, 2020 жыл

1. 
   Кіріспе...........................................................................................................3
   

2. 
   1-Бөлім. Еңбек ақының тарифсіз жүйесі туралы жалпы түсінік............4
   

3. 
   2-Бөлім. Қазақстандағы еңбекақының тарифсіз жүйесі..........................6
   

4. 
   3-Бөлім. Шет елдердің үлгісімен заманға сай
   

5. 
   Қорытынды.................................................................................................17
   

6. 
   Қолданылған әдебиеттер...........................................................................18
   

Нарықтық шарттағы жұмыста әр түрлі ұғымдар мен үдерістердің мәні және қатынасы өзгерді. Бұл толығымен еңбекақыға қатысты. Қазіргі уақытта еңбекақы ұғымы сөздің тар мағынасында және кең мағынасында да қолданылады. Бұл ұғымды әр түрлі авторлар түрлі түсінік береді. Біздің пікіріміз бойынша неғұрлым сиымды анықтамасы, еңбекақының орындалған жұмыстың белгілі бір саны үшін қандайда бір марапаттау, жұмыс күшінің бағасы болуында.

Нарықтық экономика шартында еңбек нарығы қалыптасады, оның субъектілері: еңбек ресурстарының белгілі бір санына сұранысты тудыратын жұмыс берушілер (өндіріс қорларының иелері) мен жалдамалы жұмыскерлер (еңбек ресурсының иелері), яғни еңбек нарығында ұсынысты қалыптастыратынкәсіби-квалификациялық сипаттамалар мен саны.

Еңбек ақы – Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне және Қазақсатн Республикасының басқада нормативті құқықтық актілеріне, сондай-ақ келісімдермен, еңбек, ұжымдық келісім-шарттарға және жұмыс берушінің актілеріне сәйкес жұмыскерге оның еңбегі үшін берілетін сыйақының міндетті төлемін жұмыс берушінің қамтамасыз етуімен байланысты қатынастар жүйесі.

Жалақыны номиналды және нақты деп екіге бөлу қажет.

Номиналды еңбек ақы жұмысшылардың еңбегі үшін алатын ақшалай сый ақысы.

Нақты еңбек ақы– номиналды жалақыға сол кездегі баға деңгейінде алуға болатын тауарлар мен қызметтердің саны.

Жұмыс күшінің бағасы – жұмыс күшінің нарығында сұраныс пен ұсыныс арасындағы арақатынасты ескере отырып, жұмыс күшінің ұдайы өндірісіне қажетті шығындардың дифференциацияланған деңгейін көрсететін, оның құнының ақшалай өрнектелуі.

Еңбек нарығы – экономикалық белсенді халықтың сұранысы мен ұсынысының қалыптасу сферасы.

Жұмыс күшінің нарығы – азаматтардың еңбектік мүддесінің заңды қорғалуында, кәсіпкерлердің жұмысшыларды еркін жалдануын, адамның қызмет түрлерін таңдауда еркіндігін қарастыратын, оған деген сұраныстың және ұсыныстың ықпалымен пайда болатын жұмыс күшінің иесімен оны сатып алушылардың арасындағы экономикалық қатынастың жиынтығы.