Сабақтың тақырыбы : § 16 Жаңа экономикалық саясат (1921-1929 жж.). Сабақтың мақсаты

• 
  Жаңа экономикалық саясат туралы түсінуге жағдай жасау ;
  
• 
  Оқушылардың білімдерін тереңдету, ой еркіндігін ояту, шығармашылық белсенділігін шыңдау, ойларын дамыту;
  
• 
  Елін,жерін сүюге,шығармашылықпен жұмыс жасауға тәрбиелеу.
  

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару,топқа бөлу
  

«Еңбек етпеген ішіп-жемейді»

Әскери коммунизм жылдарындағы Қазақстан

1. «Әскери коммунизм» саясаты қашан қабылданды? 1919 ж. 11 қаңтарда

2. «Әскери коммунизм» саясаты қандай мақсатпен қабылданды? Ел экономикасын соғыс жағдайына бейімдеп қайта құру, майданды азық-түлікпен қамтамасыз ету

3. «Әскери коммунизм» саясатының басты міндетін ата? Өнім өндірісі мен бөлісін толық орталықтандыру, бір қолға жинау

4. «Әскери коммунизм» саясатының негізгі белгілері? Азық-түлік салғырты, жеке саудағы тыйым салу, азық-түлік теңгерме ұстаныммен бөлінді,кәсіпорындар мемлекет меншігіне көшірілді, жалпыға бірдей еңбек міндеткерлігі енгізілді, басқару ісі орталықтандырылды, коммуналдық және жол қатынасы, қызмет көрсету саласы тегін болды.

5.Азық-түлік салғырты деген не? Ауыл шаруашылық өнімдерінің артылғанын түгел міндетті түрде мемлекетке өткізу

6.Бір өзі 6 млн пұт астық жинаған уезд? Қостанай

7.1920 ж. Атыраудан Ресейге қанша мұнай әкетті? 600 мың пұт

8.Алғашқы сенбіліктер тарихы қашан басталды? 1919 ж. сәуірде Мәскеуде паровоз жөндеу депосында

9. Қазақстанда алғашқы сенбілік қайда өтті? Семейде

10.1920-1921 жж. еңбек армиясының қатарында қанша адам болды? 6 мыңға жуық

11. Оралды Орталық Ресеймен жалғастырған темір жол? Александров-Гай-Ембі

12.Александров-Гай-Ембі темір жолы қашан салынды? 1919 ж. желтоқсанда

13.Осы жылдары салынған Жетісу, Петропавл-Көкшетау темір жолдарының маңызы? Елдің ашыққан аудандарын астықпен қамтамасыз етті

16.Азамат соғысы болған жылдар? 1918-1920 жж.

17. Азамат соғысы қандай оқиғадан басталды? Чехословак корпусының бүлігі

18. Азамат соғысы жылдарында Түркістан мен Қазақстанда Кеңестер құрған әскери бөлімдер? Мұсылман бөлімдері

19. Азамат соғысы кезінде қазақ атты әскер бригадасының саяси жетекшісі кім? Б.Қаратаев

20. Азамат соғысы қандай оқиғадан басталды? Чехословак корпусының бүлігінен

21.Азық-түлік салғырты енгізілген жыл? 1919 ж. қаңтар

22. Экономиканы басқаруда әскери әміршілдік жүйе қалыптасқан кезең? «Әскери коммунизм» саясаты жылдарында

23. Азамат соғысы жылдарында Солтүстік Жетісуда күшейген қозғалыс? Партизан қозғалысы

24.Ақтөбе майданына қару-жарақ жеткізген жкспедицияның жетекшісі? Ә.Жангелдин

25.Азамат соғысы жылдары Ақгвардияшылармен бір топта болған? «Алашорда»

26.Атаман Анненковтың бұйрығымен кімді «Монғол» кемесінде тірідей отқа өртеген? Ушановты

27.Атбасар уезіндегі партизан қозғалысының ірі орталығы? Мариновка селосы

28. Азамат соғысында қаза тапқандар саны? 8 млн.

29. Азамат соғысы жылдарында сенбілікте паровоз жөндеген семейлік жұмысшылардың саны қанша? 500 астам

30.Черкасск қорғанысы? 1918 ж. маусым мен 1919 ж. қазан

31. Азамат соғысында Жангелдин бастаған топ қару-жарақ жеткізген майдан? Ақтөбе

32. Азамат соғысы жылдары көмір өндіру неше есе қысқарды? 4 есе

33. Азамат соғысы жылдары мұнай өндіру неше есе қысқарды? 5 есе

34. Азамат соғысы кезіндегі Торғай уезінің әскери комиссары кім? А.Иманов

35. Азамат соғысы дегеніміз не? Мемлекет ішінде билік үшін ел азаматтарының өзара соғысы

ІҮ. Жаңа сабақтың жоспары:

Топтық тапсырма: (өздік жұмыс)

1.Ауыл шаруашылығындағы жағдай және халықтың әлеуметтік тұрмысы (№ 1-топ: сызба құрастыр)

2.Жаңа эконоикалық саясатқа көшу, ерекшеліктері мен қиыншылықтары (№ 2-топ: СКТ жаса)

3. Жер-су реформасы (№ 3-топ: топтастыр)

• 
  1921 ж. наурызда Қазақ АКСР ОАК-і азық-түлік салығына көшу туралы шешімі
  
• 
  Салықтың мөлшері салғыртқа қарағанда аз болды. Шарулардан алынатын ауыл шаруашылығы өнімдерінің мөлшерін салықпен шектеу ауыл-селолардың қалалармен байланысын нығайтуға жол ашты. Шаруалар басы артық өнімдерін қалаларға апарып сатып, тұрмыс жағдайын түзеуге мүмкіндік алды. Еркін жеке саудаға рұқсат берілді
  
• 
  Шаруашылық есепке көшу
  

• 
  Жерді жалға беру, алу
  
• 
  Жалдама еңбекті қолдану
  
• 
  Ауыл шаруашылығы, несие, тұтыну кооперациясын дамыту
  
• 
  Еңбек міндеткерлігі жойылды
  

• 
  Жер мәселесіндегі патша өкіметінің отаршылдық саясатының ауыр зардаптарын жою шаралары іске асырылды.
  
• 
  1921 жылғы сәуір – патша өкіметі кезінде Сібір және Орал казак әскерлеріне берілген жерлерді қазақтарға қайтару туралы декрет шығарылды. Нәтижесінде:
  

Оралдың сол жағалауынан 208 мың десятина жер қазақтарға берілді.

• 
  1921 жыл – Жетісуда жер реформасы жүргізілді.
  

• 
  1 млн. десятинадан астам жер қоры құрылды.
  
• 
  1921–1922 жылдары аграрлық қайта құрулар нәтижесінде 300 мың адам Қытайдан Қазақстанға оралды.
  
• 
  1921 жыл — «Қосшы одағы» құрылды, 1930 жылдан — «Кедей одағы» атанды.
  

• 
  1921 жылғы наурызда Жетісуда «Қосшы» одағының 17 мыңнан астам мүшесі болды.
  
• 
  «Қосшы» одағының міндеттері:
  

2.Кедейлерге жер бөліп беруге көмектесу.

3.Еңбекшілердің саяси сана-сезімі мен мәдени деңгейін көтеру.

• 
  1921–1922 жылғы жүргізілген жер реформасының маңызы:
  

2.Қазақ ауылындағы патриархаттық-феодалдық негізді әлсіретті.

4.ЖЭС-тің нәтижесі

Ү.Түсінігін тексеру: а) «Хат келді» (15 ұяшық)

1. 
   1920 ж. астықтан алынатын өнім неліктен үш есе азайды? Құрал –саймандар
   

2. 
   1920 ж. ауыл шаруашылығының негізгі түрлерін ата? Егін шаруашылығы,Мал шаруашылығы,Егінді,мал шаруашылығы
   
3. 
   1918-20 жж. халықтың тұрмысы неліктен төмендеді? Азамат соғысы, құрғақшылық, жұт шаруалардың тұрмысын әбден күйзелтті
   
4. 
   1920 ж. егін өнімі 20 %-ға кемісе, мал шаруашылығы ше? 35 %
   
5. 
   Жаңа экономикалық саясатқа көшудің қажеттілігі бар ма еді? В.И.Ленин бастаған Кеңес өкіметі
   
6. 
   Жаңа экономикалық саясатқа көшу қашан белгіленді? 1921 жылы наурызда
   

7. 
   Азық-түлік салығының салғырттан айырмашылығы неде? Салықтың мөлшері жылдың басында белгіленді және өзгеріссіз қалды
   
8. 
   ЖЭС-тің қиыншылықтары қандай? 1924 ж жазда елді қуаңшылық жайлады.
   

9. 
   Кеңес өкіметі ашыққан халыққа қандай көмек көрсетті? Өлкенің 2 млн астам ашыққан халқына көмек берді. Астық шықпаған аудандағы халықты азық-түлік салығынан босатты. 1922 ж. 60% жерге Кеңес өкіметі берген тұқым себілді. Қазақ шаруалары ет салығынан босатылды. Ауыл шаруашылық машиналары мен құрал- жабдықтарын сатып алуға 25 млн сом берілді
   
10. 
    Ашыққандарға көмек қолын созған өлке? Түркістан өлкесі,20 мың ашыққан адамды қабылдады,2 млн пұт астық берді
    
11. 
    Жер-су реформасының мәні неде? 1921-1922 ж. Патша өкіметі Сібір мен Орал казак әскерлеріне бөліп берген жерді қазақ еңбекшілеріне қайтару
    
12. 
    Қосшы одағы қашан құрылды, мақсаты қандай? 1921 ж., Еңбек артельдерін құруға көмектесу, жер бөліп беруге қамқорлық жасау, еңбекшілердің мәдени деңгейін көтеру
    
13. 
    Қосшы одағының мүшелері кімдер? А.Асылбеков,Ә.Жангелдин,С.Меңдешев
    

14. 
    Патша өкіметінің отаршылдық аграрлық саясатына соққы берген оқиға? 1921-22 жж. жер-су реформалары
    
15. 
    ЖЭС-тің жетістіктері қандай?
    
    • 
      Бірыңғай салық енгізілді
      
    • 
      Салық үдемелі болып, салмағы байлар мен кулактарға түсті
      
    • 
      Жиналған қаржы Отан қорғауға, білім беруге, ауыл шаруашылығын өркендетуге, ірі өнеркәсіпті дамытуға жұмсалды
      
    • 
      Мал басы өсті, 26 млн –нан асты
      
    • 
      Ауылшаруашылық және тұтыну кооперативтері құрылды
      
    • 
      Кері кеткен халық шаруашылығын жетілдіруге мүмкіндік берді
      
    • 
      Ауыл мен қыстақтың ¾ бөлігін орташалар құрады
      

Б) Тест, сәйкестендіру, венн кестесі

1 -ақ қалпақ: Менде қандай негізгі ақпарат бар?

2 -қызыл қалпақ: Менің түйсіктік реакциям, менің пікірім

3 -сары қалпақ: Позитив: Мәселенің жағымды тұстары қандай?

4 -қара қалпақ: Жағымсыз: Мәселенің қиынышылықтары, проблемалары

5 -жасыл қалпақ: Креатив: Менде қандай жаңалық бар?

6 –көк қалпақ: Қорытынды
Кері байланыс: Маған сабақ ұнады ма?»Басбармақ әдісі»
ҮІ. Бағалау.

Бүгінгі сабақта баспалдақтың қай сатысында тұрмын? «Өзін-өзі бағалау»