179
жағдайларды қоспағанда, егер басқа зайыбы жаңадан некеге
отырса (ерлі-зайыпты болса), некенің (ерлі-зайыптылықтың)
қалпына келтірілуі мүмкін емес.
16-бап. Некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу
1. Неке (ерлі-зайыптылық) ерлі-зайыптылардың біреуінің не-
месе екеуінің өтініші бойынша оны бұзу жолымен, сондай-ақ сот
əрекетке қабілетсіз деп таныған жұбайының қорғаншысының
өтініші бойынша тоқтатылуы мүмкін.
2. Некені (ерлі-зайыптылықты) жұбайының жүктілігі кезеңінде
жəне бала туғаннан кейінгі бір жыл ішінде оның келісімінсіз
бұзуға болмайды.
17-бап. Тіркеуші органдарда некені (ерлі-зайыптылықты)
бұзу
1. Кəмелетке толмаған ортақ балалары жоқ ерлі-зайыптылар-
дың некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуға өзара келісімі кезінде
жəне бір-біріне мүліктік жəне өзге де талаптары болмаған кезде
тіркеуші органдарда неке (ерлі-зайыптылық) бұзылатын болады.
2. Егер ерлі-зайыптылардың біреуін:
1) сот хабар-ошарсыз кеткен деп таныса;
2) сот əрекетке қабілетсіз деп таныса;
3) сот əрекет қабілеті шектеулі деп таныса;
4) қылмыс жасағаны үшін кемінде үш жыл мерзімге бас
бостандығынан айыруға соттаса, неке (ерлі-зайыптылық) ерлі-
зайыптылардың кəмелетке толмаған ортақ балаларының болуы-
на қарамастан, ерлі-зайыптылардың біреуінің өтініші бойынша
тіркеуші органдарда бұзылады.
3. Некенің (ерлі-зайыптылықтың) бұзылуын мемлекеттік
тіркеуді осы Кодексте белгіленген тəртіппен тіркеуші орган
жүргізеді.
18-бап. Некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу кезінде ерлі-
зайыптылар арасында туындайтын дауларды қарау
Некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу кезінде ерлі-зайыптылардың
арасында ортақ мүлікті бөлуге, еңбекке қабілетсіз жұбайын,
сондай-ақ кəмелетке толмаған балаларын күтіп бағуға қаражат
төлеуге қатысты туындайтын даулар сот тəртібімен қаралады.
180
19-бап. Некені (ерлі-зайыптылықты) сот тəртібімен бұзу
1. Егер сот ерлі-зайыптылардың одан əрі бірлесіп өмір сүруі
жəне отбасын сақтауы мүмкін еместігін анықтаса, неке (ерлі-
зайыптылық) сот тəртібімен бұзылады.
2. Мынадай:
1) осы Кодекстің 17-бабының 2-тармағында көзделген
жағдайларды қоспағанда, ерлі-зайыптылардың кəмелетке
толмаған ортақ балалары болған;
2) ерлі-зайыптылардың біреуінің некені (ерлі-зайыптылықты)
бұзуға келісімі болмаған;
3) егер ерлі-зайыптылардың біреуі өзінің қарсылығы болма-
уына қарамастан, өз іс-əрекеттерімен не əрекетсіздігімен некені
(ерлі-зайыптылықты) бұзудан жалтарған;
4) ерлі-зайыптылардың бір-біріне мүліктік жəне өзге де талап-
тары болған жағдайларда, неке (ерлі-зайыптылық) сот тəртібімен
бұзылады.
3. Ерлі-зайыптылар некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу туралы
сотқа өтініш берген күннен бастап бір ай өткен соң неке (ерлі-
зайыптылық) сот тəртібімен бұзылады.
4. Ерекше жағдайларда сот осы баптың 3-тармағында
көрсетілген мерзім өткенге дейін некені (ерлі-зайыптылықты)
бұзуға құқылы.
20-бап. Ерлі-зайыптылардың біреуінің некені (ерлі-
зайыптылықты) бұзуға келісімі болмаған кезде некені (ерлі-
зайыптылықты) сот тəртібімен бұзу
Ерлі-зайыптылардың біреуінің некені (ерлі-зайыптылықты)
бұзуға келісімі болмаған кезде сот ерлі-зайыптыларды
татуластыруға шаралар қолдануға жəне ерлі-зайыптыларға та-
туласу үшін алты ай шегінде мерзім тағайындай отырып, істі
қарауды кейінге қалдыруға құқылы.
Егер ерлі-зайыптыларды татуластыру жөніндегі шаралар
нəтижесіз болса жəне ерлі-зайыптылар (олардың біреуі) некені
(ерлі-зайыптылықты) бұзуды талап етсе, неке (ерлі-зайыптылық)
бұзылады.
21-бап. Некені (ерлі-зайыптылықты) өзге де негіздер бой-
ынша сот тəртібімен бұзу
1. Кəмелетке толмаған ортақ балалары бар ерлі-зайыптылар-
181
дың некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуға өзара келісімі болған
кезде, ерлі-зайыптылардың бір-біріне мүліктік жəне өзге де та-
лаптары болмаған кезде сот некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу
себептерін анықтамастан некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуы
мүмкін.
2. Егер кəмелетке толмаған ортақ балалары бар ерлі-
зайыптылардың біреуі бір-біріне мүліктік талаптар болмаған
кезде некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуға өтініш берсе, ал
екіншісі өзінің қарсылықтарының болмауына қарамастан, өз іс-
əрекеттерімен не əрекетсіздігімен некені (ерлі-зайыптылықты)
бұзудан жалтарса, сот некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу
себептерін анықтамастан, некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуы
мүмкін.
22-бап. Некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу туралы шешім
шығару кезінде сот шешетін мəселелер
1. Неке (ерлі-зайыптылық) сот тəртібімен бұзылуы кезінде
ерлі-зайыптылар кəмелетке толмаған балалары өздерінің
қайсысымен тұратындығы туралы, балаларды жəне (немесе)
еңбекке қабілетсіз мұқтаж жұбайын күтіп бағуға қаражат төлеу
тəртібі, осы қаражаттың мөлшері туралы не ерлі-зайыптылардың
ортақ мүлкін бөлу туралы келісімді соттың қарауына ұсына ала-
ды. Неке (ерлі-зайыптылық) бұзылғаннан кейін ерлі-зайыптылар
өзінің тегін таңдауды некенің (ерлі-зайыптылықтың) бұзылуын
мемлекеттік тіркеу кезінде шешеді.
2. Егер ерлі-зайыптылар арасында осы баптың 1-тармағында
көрсетілген мəселелер бойынша келісім болмаған жағдайда,
сондай-ақ, осы келісім балалардың немесе ерлі-зайыптылардың
біреуінің мүдделерін бұзатындығы анықталған жағдайда, сот:
1) неке (ерлі-зайыптылық) бұзылғаннан кейін кəмелетке
толмаған балалар ата-аналарының қайсысымен тұратындығын
айқындауға;
2) ата-аналардың қайсысы жəне қандай мөлшерде балаларды
күтіп бағуға алимент төлейтінін айқындауға;
3) кəмелетке толмаған балалардың жəне (немесе) ерлі-
зайыптылардың өздерінің мүдделерін ескере отырып, ерлі-
зайыптылардың талап етуі бойынша олардың бірлескен ортақ
меншігіндегі мүлікті бөлуге;
4) жұбайынан ақша қаражатын алуға құқығы бар екінші
Достарыңызбен бөлісу: |
