V бөлім. Құқықтық қорғау және әлеуметтік кепілдіктер

V бөлім. Құқықтық қорғау және әлеуметтік кепілдіктер

11. Жұмыс беруші:

1) жасы келуі, 1 және 2-топ мүгедектігі бойынша зейнеткерлікке шығуына байланысты жұмыстан босатылған кезде теміржол көлігі ұйымдарындағы еңбек өтілі 5 жыл және одан да артық қызметкерлерге лауазымдық жалақысы (тарифтік ставкасы) мөлшерінде бір жолғы жәрдемақы төлеуге.

Теміржол көлігі ұйымдарындағы жұмыс өтіліне байланысты, толық 10 жыл үшін 17 еселенген АЕК мөлшерінде қосымша жәрдемақы төлеуге. Әр келесі толық 10 жыл үшін қосымша жәрдемақының мөлшерін өткен кезеңнің қосымша жәрдемақысының 30 пайызына өсіруге. Толық емес 10 жыл үшін қосымша жәрдемақының мөлшерін сараланған түрде төлеуге. «Құрметті теміржолшы» белгісімен марапатталған қызметкерге есептелген бір жолғы және қосымша жәрдемақының сомасын 50 пайызға ұлғайтуға.

Жәрдемақы мөлшерін белгілеу үшін еңбек қызметіндегі үзілістерге қарамастан, жұмыс өтіліне теміржол көлігі ұйымдарындағы барлық жұмыс уақыты кіргізіледі.

Темір жол көлігіндегі жұмыс өтілі кем дегенде 10 жыл және жұмыстан өзі босаған және жалпы ауруы немесе жарақаттану оқиғалары бойынша бойынша 1 және 2-топ мүгедектігінің тағайындалуына байланысты, зейнеткерлік жасына жетуі бойынша жұмыстан босатылып, осы тармақшаның жоғарыда көрсетілген абзацтарымен көзделген бір жолғы жәрдемақыны алмаған қызметкерлерге төлем сәтіне қалыптасқан бір айлық тарифтік ставка (лауазымдық жалақы) мөлшерінде бір жолғы жәрдемақы төлеуге, ал «Құрметті теміржолшы» белгісімен марапатталғандарға бір жолғы жәрдемақы мөлшерін 50 пайызға ұлғайтуға;

2) жұмыс істемейтін зейнеткер-теміржолшы қайтыс болған жағдайда оның отбасына немесе оны жерлеуді жүзеге асыратын адамға 15 еселенген АЕК мөлшерінде материалдық көмек көрсетуге;

3) Көлік қызметкерлері күніне орай жыл сайын:

- темір жол көлігі ұйымдарындағы жұмыс өтілі кем дегенде 10 жыл және жасы бойынша зейнеткерлікке темір жол көлігі ұйымынан шыққан жұмыс істемейтін зейнеткерлерге 2 АЕК мөлшерінде бір жолғы материалдық көмек көрсетуге;

- жұмыс өтіліне қарамай және Қоғамның құрылымдық бөлімшелерінде есепте тұрған жалпы ауруы немесе жарақаттану оқиғалары бойынша 1 және 2-топ мүгедектігінің тағайындалуына байланысты жұмыстан шыққан Қоғам қызмектерлеріне 2 АЕК мөлшерінде бір жолғы материалдық көмек көрсетуге;

- темір жол көлігіндегі жұмыс өтіліне қарамай, жалпы ауруы немесе жарақаттану оқиғалары бойынша бойынша 1 және 2-топ мүгедектігінің тағайындалуына байланысты жұмыстан шыққан және Қоғамның құрылымдық бөлімшелерінде есепте тұрған зейнеткерлерге 2 АЕК мөлшерінде бір жолғы материалдық көмек көрсетуге.

Жеңіс күнін тойлау қарсаңында, Ұлы Отан соғысына, Қатынас жолдары халық комиссариаттарының арнайы құрылымдарына қатысқан жұмыс істемейтін зейнеткерлерге Қазақстан Республикасында белгіленген 30 АЕК мөлшерінде бір жолғы материалдық көмек көрсетуге;

4) Қоғам қызметкерлеріне және оның асырауындағы адамдардың біреуіне (үш жасқа толмаған бала тәрбиесіне байланысты жұмыс істемей отырған жұбайы асырауындағы адам болып танылады) жылына бір рет купе вагонымен, оның ішінде («Турист» класты) «Тальго» вагондарынан құрастырылған пойыздармен жол жүру құнына жұмсаған шығындарын қайтаруға міндетті болады, яғни жол жүру құжатын сатып алуға кеткен шығындар Қазақстан Республикасы мен Тәуелсіз мемлекеттер достастығына қатысушы мемлекеттер аумағында жүретін темір жол көлігі жолаушылар/жүрдек поездың купе вагонына белгіленген жол жүру (барып, қайту) құнына сәйкес қайтарылады.

Жылына бір рет тегін жүруге құқығы бар тұлғаларға жыл ішінде жолаушылар және қала маңына қатынайтын поездармен жүрген жолының шығындарын қайтаруға міндетті. Бұл кезде билет құны өтініште көрсетілген, билет берілген күні қолданыста болған тариф бойынша (бір бағыттағы жол 150 км аспауы тиіс) айына үш рет жүрілетін жол есебімен белгіленуі тиіс.

5) Қоғамның «Құрметті теміржолшы» белгісімен марапатталғандардан басқа темір жол көлігі кәсіпорындарынан зейнетке шыққан және осы кәсіпорындағы еңбек өтілі 10 жылдан кем болмайтын, жұмыс істемейтін зейнеткерлеріне жылына бір рет Қазақстан темір жолымен жүрген жолының құнын қайтаруға міндетті, яғни жол жүру құжатын сатып алуға жұмсалған шығындар Қазақстан Республикасы мен Тәуелсіз мемлекеттер достастығына қатысушы мемлекеттер аумағында жүретін темір жол көлігі жолаушылар/жүрдек поездың купе вагонына, оның ішінде «Тальго» вагондарынан құрастырылған пойыздардың «Турист» класты вагонына белгіленген жол жүру (барып, қайту) құны бойынша қайтарылады, бірақ ол 10 (он) АЕК аспауы тиіс.

Жұмыс істемейтін, «Құрметті теміржолшы» белгісімен марапатталған зейнеткерлерге темір жол көлігімен тегін жүру құқығының «Құрметті теміржолшы» белгісі туралы ережеге сәйкес берілуін қамтамасыз етуге міндетті болады;

6) темір жол көлігіндегі жұмыс өтілі кем дегенде 5 жыл және лауазымдық ақысы 50 еселенген АЕК мөлшерінен төмен қызметкерлерге медициналық көрсетілімдері, толтырылған санаторлық картасы, жолдама үшін төленген шоты болған жағдайда, санаторлық-курорттық емделуге (санаторлық-курорттық сауықтыру қызметтерін көрсететін санаторийлерге Қоғам жеңілдікпен беретін жолдамалардан басқа) 17 еселенген АЕК мөлшерінде материалдық көмек көрсетуге;

Қазақстанның және жақын және алыс шетелдегі елдердің сауықтыру орталықтарында қызметкерлер мен зейнеткерлерді санаторлық-курорттық сауықтыру бойынша көрсетілетін қызметтерді жыл сайын сатып алуға.

7) жиырма төрт айда бір рет тістерін протездеуге (қымбат металдармен протездеуді қоспағанда) ақы төлеуге:

теміржол көлігіндегі жұмыс өтілі кем дегенде 20 жыл болатын қызметкерлерге жылына 15 (он бес) еселенген АЕК мөлшерінде;

зейнеткерлікке теміржол көлігі ұйымынан шыққан, теміржол көлігіндегі жұмыс өтілі: әйелдер – 20 жыл, ерлер – 25 жыл болатын, зейнеткер- теміржолшыларға тиісінше 10 (он) еседен аспайтын АЕК мөлшерінде төлем жасауға;

8) Қазақстан Республикасына көшіп келген, зейнеткерлікке Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы елдердің теміржол ұйымдарынан зейнеткерлікке шыққан, жұмыс өтілі кем дегенде 10 жыл зейнеткер-теміржолшылардың Қоғамның филиалдарында тұрғылықты жері бойынша есепке қойылуын қамтамасыз етуге және оларға осы Шартта көзделген жеңілдіктерді беруге;

9) мүгедектігіне байланысты еңбек шарты бұзылған кезде 1, 2-топ мүгедектігін алған қызметкерлерге зейнеткер-теміржолшылар ретінде жеңілдіктер беріліп, Қоғамның филиалдарында есепке қойылуын қамтамасыз етуге;

10) қызметкерлерді үкіметтік және салалық марапаттармен марапаттауға ұсыныстарды, сондай-ақ осы мәселелер бойынша әзірленген Жұмыс берушінің актілерін кәсіподақ органдарымен келісуге;

11) 3, 4, 5-класс станцияларына, озу пункттері мен разъездерге жұмысқа келген жас маман - теміржолшыларға орналасу үшін 25 АЕК мөлшерінде материалдық көмек көрсетуге;

12) Жұмыс берушінің актілеріне сәйкес қызметкерлердің және олардың балаларының темір жол бейініндегі жоғары және орта арнайы кәсіби білім беру ұйымдарында оқуына қаражат бөлуге;

Қызметкерлерді Қазақстан Республикасы еңбек заңнамалары негіздеріне оқыту іс-шараларын жүзеге асырып отыруға;

13) бір жарым жасқа дейінгі балалары бар әйелдерге, әкелерге (бала асырап алушыларға) баласын тамақтандыру үшін жұмыстың әр 3 сағаты сайын ұзақтығы кем дегенде отыз минут еңбекақысы төленетін қосымша үзілістер беруге;

14) жұмыс өтілі еркектер үшін – кем дегенде 20 жыл, әйелдер үшін - кем дегенде 15 жыл болған жағдайда, әйелдердің - 55 жасқа, ерлердің - 60 жасқа толуына байланысты бір айлық тарифтік ставка (еңбекақы) мөлшерінде бір жолғы көтермелеуге;

Қоғамның бюджетінен бөлінген шектерде, 4 (төрт) АЕК мөлшерінде 8 наурыз халықаралық әйелдер күніне әйелдерді бір жолғы көтермелеуге;

15) Жұмыс берушінің актілеріне сәйкес Қазақстанның және жақын және алыс шет елдердің сауықтыру демалыс орталықтарында Қоғамның қызметкерлері балаларын, ілесіп жүретін медицина қызметкерін, мектеп каникулдары кезеніндегі сауықтыру демалысын ұйымдастыруға және апарып, алып келуге, ақша бөлуге.

Балалар сауықтыру демалыс орталықтарында болған кезеңде жолдама құнының есебінен жазатайым оқиғалардан балаларды ерікті сақтандыруды қамтамасыз етуге;

16) кластан тыс және бірінші класты станцияларда жұмыс істейтін Қоғам филиалдары қызметкерлерінің балаларына жаңа жылдық ертеңгіліктерді ұйымдастыру үшін, бір жастан он жастағы балаларды қоса есептегенде, бір балаға бір АЕК-тың 50 пайызынан кем болмайтын мөлшерде, ал 2, 3, 4, 5 класты станцияларда және разъездерде жұмыс істейтін филиалдардың қызметкерлеріне, Жаңа жылға қарсы, бір балаға бір АЕК-тың 50 пайызынан кем болмайтын мөлшерде материалдық көмек көрсетуге қаржы қарастыру.

Бюджетте қызметкерлердің он жасқа дейінгі балаларын қоса есептегенде, бір балаға бір сыйлықтың бағасы бір АЕК-тен кем болмайтындай, жаңа жылдық сыйлықтар сатып алуға қаржы қарастыру.

Егер де баланың ата-анасының екеуі де Қоғамның қызметкері болған жағдайда, жаңа жылдық сыйлық және жаңа жылдық ертеңгілікке билет/материалдық көмек олардың біреуіне ғана көрсетіледі;

17) теміржол көлігі қызметкерлерін, олардың отбасы мүшелерін және Қоғамның жұмыс істемейтін зейнеткерлерін әлеуметтік қолдау үшін жыл сайын ақша бөлуді қарастыру;

18) қызметкерлер-донорларға тексерілген және қайта құю үшін қан тапсырған күндері үшін жұмыс орнын (лауазымын) және орташа айлық еңбекақысын сақтауға;

19) Қоғамның филиалында және орталық аппаратында құрылатын әлеуметтік-тұрмыстық мәселелерді қарау жөніндегі комиссияның шешімі бойынша өндірістегі жазатайым оқиға нәтижесінде қайтыс болған қызметкерлердің отбасыларына, көзделмеген шығындарға апаратын айырықша маңызды оқиғалар туындаған жағдайда, қызметкерлерге және Қоғамның филиалдарында есепте тұрған зейнеткерлерге 200 (екі жүз) АЕК-тен аспайтын мөлшерде материалдық көмек көрсетуге;

20) теміржол көлігіндегі еңбек өтілі кем дегенде 25 жыл зейнеткерлерге, сондай-ақ жұмыс өтіліне қарамай, өндірістік жарақаттану оқиғалары бойынша 1 және 2-топтағы мүгедектіктің белгіленуіне байланысты жұмыстан шыққан зейнкетерлерге, олар 70, 80, 90 және 100 жасқа толған кезде 7 (жеті) еселенген АЕК мөлшерінде бір жолғы материалдық көмек көрсетуге;

21) құрылымдық бөлімшелердің басшылары мен кәсіподақ комитеттері ардагерлер кеңестеріне зейнеткер-теміржолшыларды жерлеуді ұйымдастыруға және қажетінше зейнеткерлермен олардың әлеуметтік-тұрмыстық мәселелерін шешу бойынша жұмыс істеу үшін автокөлік бөлуде көмек көрсетуді қамтамасыз етуге;

22) әлеуметтік қолдау, жоғары білікті кадрларды тарту және тұрақтандыру мақсатында Жұмыс берушінің актілеріне сәйкес қызметкерлерге жеңілдікпен меншікке тұрғын үй беруге;

23) Қоғамдада есепте тұрған Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне бір ардагерге айына 50 кВт есебінен жылына тұтынылған электр энергиясы мөлшерінде бір жолғы материалдық көмек көрсетуге;

24) жұмыс орындарын (лауазымдарын) және еңбекақыларын сақтай отырып, қызметкерлердің әлеуметтік-мәдени іс-шараларға, «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ (бұдан әрі – Компания) өткізетін жастар форумдарына, конференцияларға, тренингтерге және Компанияның құрама командаларының республикалық және халықаралық жарыстарға қатысуын қамтамасыз етуге;

25) Қоғамның бюджетінде қаржы болған жағдайда, барлық қызметкерлерге медициналық қызметтің көрсетілуін қамтамасыз етуге;

26) Қазақстан Республикасының Заңнамасына сәйкес растаушы құжаттарды (жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысты жоғалтқан жағдайда, әлеуметтік төлем сомасын растайтын уәкілетті органның анықтамасы) беру арқылы жергілікті акт негізінде жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысты жоғалтқан жағдайда, әлеуметтік төлем сомасын ұстап қалып, орташа еңбекақыны сақтай отырып, жүктілікке және босануға байланысты демалысқа, Жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге берілетін демалысқа ақы төлеуге;

27) материалдық көмек көрсетуге:

- 1 қыркүйек қарсаңында 3 (үш) немесе одан да көп мектепте оқитын баласы (мүгедек балаларды қосқанда) бар қызметкерлерге әр бала үшін – 5 (бес) АЕК есебінен;

- Мүгедектер күніне - 18 жасқа дейінгі мүгедек балалары бар қызметкерлерге 10 (он) АЕК мөлшерінде.

Егер баланың екі ата-анасы да Қоғам қызметкері болып табылатын болса, материалдық көмек тек қана олардың біреуіне ғана беріледі;

28) Жастар күніне Қоғам бюджетінен бөлінген қаражаттар шектерінде жыл сайын Қоғам филиалдары қызметкерлерінің ішінен «Мерейлі жас теміржол отбасы» конкурсының жеңімпаздары болып танылған жас отбасыларына 15 АЕК мөлшерінде материалдық көмек көрсетуге;

Конкурстың тәртібі мен ережелері Қоғамның жергілікті актілерімен белгіленеді;

29) Көлік қызметкерлері күніне орай жыл сайын Қоғам бюджетінен бөлінген қаражаттар шектерінде қарттар үйінде тұрып жатқан зейнеткерлерге 10 АЕК мөлшерінде мерекелеуге арналған материалдық көмек көрсетуге міндеттенеді.

1) Жұмыс берушіге:

еңбек және технологиялық тәртіпті нығайтуда;

еңбектің салауатты және қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз етуде;

вокзалдар мен поездарда жолаушыларға қызмет көрсету мәдениетін жоғарылатуда;

сенім мен өзара түсіністік негізінде әлеуметтік әріптестікті дамытуда жәрдемдесуге;

2) Кәсіподақ мүшелерінің әлеуметтік-еңбек құқықтары мен мүдделерін:

олардың өмір сүру деңгейін көтеру;

жұмыстан босату және жұмыспен қамтуға жәрдемдесу;

жұмыс уақыты және демалыс уақыты режимін сақтау мәселелері бойынша қорғауға;

3) салауатты өмір салтын насихаттау жөнінде жұмыс жүргізуге, кадрлық құрылым қызметкерлерімен бірлесе отырып, Қоғам қызметкерлеріне жолдамалар бөлуге, балалардың демалуы мен сауығуын ұйымдастыруға қатысуға, бұл ретте әлеуметтік әділдік және Қоғамның барлық өңірін біркелкі қамту қағидаттарының сақталуын бақылай отырып, Қоғам қызметкерлері мен оның балаларының сауықтыру демалысы бойынша талдау жасауға;

4) өндірісте қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайларының жасалуына қоғамдық бақылауды жүзеге асыруға, өндірістегі жазатайым оқиғаларды тексеруге, оларды болғызбау жөніндегі шараларды әзірлеуге қатысуға;

5) зардап шеккен қызметкерлерге және өндірісте қаза болғандардың отбасыларына ақысыз консультациялар мен Жұмыс берушінің қызметкердің мертігуіне немесе оның еңбек міндеттемелерін орындауына байланысты денсаулығының басқа зақымдалуымен келтірілген зиянды дер кезінде және толық өтеуі, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бір жолғы жәрдемақы төлеу мәселелерін шешуде құқықтық көмек көрсетуге;

6) берілген өкілеттіктер шегінде мемлекеттік билік органдарында, Жұмыс берушіде, сотта және басқа органдарда Кәсіподақ мүшелерінің құқықтары мен мүдделерін білдіру және қорғау, сотқа талап арыздармен жүгіну, Кәсіподақ мүшелерінің құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтіретін құқықтық және нормативтік актілерге наразылық білдіру туралы прокуратураға өтініш жасауға;

7) Кәсіподақ мүшелеріне ұйымдастырушылық, консультативтік, құқықтық және материалдық көмек көрсетуге;

8) еңбек туралы заңнаманың сақталуына бақылауды жүзеге асыру, еңбек дауларын қарауда ақысыз құқықтық көмек көрсетуге және даулы мәселелерді келісім комиссиясының қарауына шығаруға;

9) мемлекеттік органдарға теміржолшыларды экономикалық және әлеуметтік қорғау мәселелері бойынша ұсыныстар енгізуге;

10) еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария мәселелері бойынша актілерді, еңбекті, қызметкерлердің тұрмысы мен денсаулығын қорғау жөніндегі бағдарламаларды әзірлеуге және келісуге қатысуға;

11) осы Шарттың орындалуына бақылауды жүзеге асыру үшін Кәсіподақ мүшелерінің жұмыс орындарына баруға;

12) осы Шарттың жағдайлары орындалған кезде еңбек дауларының пайда болуына және жұмыстың тоқтатылуына жол бермеуге;

13) Қоғам қызметкерлерінің балаларына демалыс орындарына дейін және кері қайтқанда бірге еріп баруды ұйымдастыруға, балалар жақын және алыс шет елдерде демалған жағдайларда қалаға дейін және кері қарай шығарып салуды қамтамасыз етуге міндеттенеді;

VІІ бөлім. Кәсіподақ қызметінің кепілдіктері
13. Жұмыс беруші:

1) Кәсіподақтың құқықтарын сақтауға, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кәсіподақ құрылымдарының қалыпты жұмыс істеуі үшін қажетті жағдай жасауға;

2) кәсіподақ органдарына олардың қызметі үшін қажетті жайлар мен байланыс құралдарын пайдалануға ақысыз беруге;

3) Кәсіподақ және оның филиалдары шақыратын кәсіподақ съездеріне, конференцияларына, кеңестеріне, семинарларына жіберілген және өндірістік жұмыстан босатылмаған делегаттарға, сайланбалы кәсіподақ органдарының мүшелеріне купелік вагонда жол жүру құжаттарына төлем жасалуын және іссапармен байланысты шығыстарды өтеуді қамтамасыз етуге;

4) Кәсіподақ мүшелерінің жазбаша келісімі бойынша олардың еңбекақысынан мүшелік жарналарды ұстауға және бухгалтерия арқылы кәсіподақ ұйымдарының есеп шотына аударуға;

5) өндірістегі жазатайым оқиғаларды тексеруге және еңбекті қорғау жағдайына, оны жақсарту жөніндегі іс-шаралардың орындалуына тексеру жүргізуге қатысушы Кәсіподақ өкіліне теміржолдық көлік шығыстарын өтеуге;

6) негізгі жұмысынан босатылмаған, сайланбалы кәсіподақ органдарының мүшелері болып табылатын қызметкерлерді:

Кәсіподақтың бекітілген жұмыс жоспарына сәйкес олардың қоғамдық міндеттерін орындауы үшін (айына 8 сағатқа дейін);

Кәсіподақ және оның филиалдары шақыратын съездерге, конференцияларға, семинарларға, сондай-ақ олардың кеңестерінің жұмысына қатысу үшін орташа еңбекақысын сақтап еңбек міндеттерін орындаудан босатуға;

7) осы Шартта көзделген Жұмыс берушінің міндеттерін орындауы туралы Кәсіподаққа қажетті ақпарат беруге;

8) кәсіподақ органдарына сайланбалы лауазымдарға сайланғандықтан өндірістік жұмыстан босатылған қызметкерлерге олардың сайланбалы өкілеттіктері аяқталғаннан кейін бұрынғы жұмысын (лауазымын), ал ол болмаған жағдайда – сол немесе, қызметкердің келісімі бойынша, басқа ұйымда соған тең жұмыс (лауазым) беруге;

9) негізгі жұмысынан босатылмаған кәсіподақ комитеттерінің төрағалары, кәсіпорын толық таратылған жағдайлардан басқа, жоғары тұрған кәсіподақ органының алдын ала келісімінсіз Жұмыс берушінің бастамасы бойынша жұмыстан шығармауға;

10) қосымша ақыларды, үстеме ақыларды, коэффициенттерді, сыйақыларды, сыйлықақыларды есептеу тәртібі мен механизмдерін регламенттейтін Жұмыс берушінің актілерін Кәсіподақпен келісуге;

11) осы кезеңге дейін Қоғам филиалдарында жұмыс істеген, теміржол көлігінде кем дегенде он жыл жұмыс өтілі бар Кәсіподақтың сайланбалы органдарынан зейнеткерлікке шыққан зейнеткерлердің Қоғамның филиалдарында бекітілуін қамтамасыз етуге міндеттенеді.

16. Қоғамның құрылымдық бөлімшелерінде туындаған дауларды жергілікті жерлерде құрылған комиссиялар реттейді.

17. Қоғам осы Шарттың орындалу қорытындысын жылына екі рет қарайды.

18. Шарт талаптары бұзылған жағдайда, Комиссия шарт талаптарын бұзуға жол берген тұлғаларға жазбаша түрде оларды жою туралы ұсыныс жолдайды. Тараптар 10 (он) күндік мерзімнен кешіктірмей өзара кеңес өткізіп, Тараптар үшін орындауға міндетті болып табылатын жазбаша түрдегі шешім қабылдауға міндетті болады.

19. Шарт мәтіні салалық газетте жарияланады және Қоғамның әр құрылымдық бөлімшесіне таратылады.

1,1 балдан 2,0 балға дейін - 8 пайыз мөлшерінде;

2,1 балдан 3,0 балға дейін - 10 пайыз мөлшерінде;

3,1 балдан 4,0 балға дейін - 12,0 пайыз мөлшерінде;

4,1 балдан 5,0 балға дейін - 14,0 пайыз мөлшерінде;

5,1 балдан 6,0 балға дейін - 16,0 пайыз мөлшерінде;

6,1 балдан 7,0 балға дейін - 18,0 пайыз мөлшерінде;

7,1 балдан 8,0 балға дейін - 20,0 пайыз мөлшерінде;

8,1 балдан 9,0 балға дейін - 22,0 пайыз мөлшерінде;

9,1 балдан 10,0 балға дейін - 24,0 пайыз мөлшерінде;

10 балдан жоғары - 25,0 пайыз мөлшерінде.
2. Жұмысшылардың бригадирлеріне, көмекшілеріне еңбек жағдайлары бірдей болғанда қосымша ақы осы кәсіптердің жұмысшыларының қосымша ақысына сәйкес мөлшерде белгіленеді.

3. Еңбек жағдайының жақсаруына байланысты жұмыс орындарын кейіннен рационализациялау (зиянды өндірістік факторларды азайту) кезінде қосымша ақылар азайтылады немесе алынып тасталады.