Жоғары және (немесе) жоғары оқу орыннан кейінгі білім беру ұйымдары үшін «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» жалпы білім беру пәнінің типтік оқу бағдарламасы

Мәдениет түсінігінің қалыптасу тарихы. Мәдениеттің мәнін анықтау ыңғайларының көптүрлілігі. Ф. Боас, Л. Уайт, З. Фрейд, К. Леви-Стросс және т.б. концепциялары. Мәдениетті аксиологиялық және антропологиялық түсіндіру. Мәдениет жүйе ретінде. Мәдениеттің қызметтері. Мәдениет және табиғат. Мәдениет және қоғам. Мәдениет және адам. Мәдениет және этнос. Локальды (жергілікті) мәдениеттер: этникалық және ұлттық мәдениеттер. Субмәдениет. Контрмәдениет.

Мәдениет морфологиясы. Мәдениеттің кеңістігі мен уақыты. Мәдениет кеңістігінің негізгі бөлшектері. Мәдениет кеңістігінің ерекшелігі. Архаикалық мәдениеттің негізгі өлшемдері. Отырықшылық өмір салты мәдениетінің негізгі өлшемдері. Индустриалдық мәдениеттің негізгі өлшемдері. Мәдениет құрылымы. Материалдық және рухани мәдениет. Мәдениеттің құндылықтық табиғаты.

Адамның мәдени шығармашылық қызметі.

Мәдени құрылымдар. Әлеуметтік-мәдени әлемдер. Әлеуметтік-мәдени әлем типтері. Мәдениеттің негізгі тарихи типтері. Мәдениет формаларының көптүрлілігі. Еуроорталықтық және мәдениеттер типологиясы: оң және теріс тұстары. Аймақтық мәдениеттер. Шығыс және батыс. Солтүстік және оңтүстік. Мәдениет және өркениет. Өркениеттің негізгі типтері. Э. Тайлор, О. Шпенглер, А. Тойнби, Л. Гумилев, П. Сорокин, С. Хантингтон концепциялары. Өркениеттің техникалық өлшемі. Қазіргі әлемдегі өркениет.