«Жылу құбылыстары» тарауын қайталау "Тапқыр достар" зияткерлік ойыны

• «Жылу құбылыстары» тарауын қайталау
• "Тапқыр достар" зияткерлік ойыны

• Мақсаты: Оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, пән бойынша алған білімдерін қорытындылау, тәлім-тәрбиесін, танымдық қабілетін, белсенділігін арттыру. Білімді, дарынды, озық болуға тәрбиелеу.

• Физика - табиғаттың тілі екен ғой,
• Көз тартар табиғаттың сыры екен ғой.
• Салған ән, айтылған сөз, ішілген ас,
• Бәрінің бағынары физика ғой.
• Ұққанға табиғаттың сыры терең,
• Дегенге оқып, зерттеп, көрем, білем,
• Демесең болсын егер еңбегім еш,
• Әуелі физиканы оқы дер ем.

• 1. «Бәйге»
• 2. «Сәйкестікті тап»
• 3. «Ойлан тап»
• 4. «Ғажайып ұяшық»
• 5. «Тапқыр достар»

• Ойынның барысы: Топтарға бөліну және таныстыру

• 1 бөлім
• "Бәйге"

• Дұрыс жауап берілген сұраққа жұлдызша беріледі. Әр дұрыс жауап бір ұпай.

• 1. Заттың күйлерін атаңдар?

• 2. Судың қайнау температурасы?

• 3. Ішкі энергияны өзгерту тәсілдері?

• 4. Жылу берілу кезінде дененің алған немесе жоғалтқан энергиясы?

• 5. Ішкі энергияның өлшем бірлігі?

• 6. Будың сұйыққа айналу процесі?

• Қатты, сұйық, газ

• 100 градус

• Жұмыс жасау, жылу берілу

• Жылу мөлшері

• Джоуль

• конденсация

• балқу

• 7. Қатты күйден сұйыққа айналу процесі?

• 1. Жылу мөлшерінің өлшем бірлігі?

• Джоуль

• 2. Денені құрайтын бөлшектердің қозғалыс энергиясы мен
• олардың өзара әсерлесу энергиясы?

• ішкі энергия

• 3. Сұйықтың буға айналу құбылысы?

• Булану

• 4. Өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын бу?

• қаныққан бу

• 5. Жылу берілудің неше түрі бар?

• жылуөткізгіштік,
• конвекция,
• сәулелену

• 6. Мұздың балқу температурасы

• 0 градус

• 7. Сұйық күйден қатты қатты күйге ауысу процесі?

• қатаю

• 2 бөлім
• "Сәйкестікті тап"

• Дұрыс жауап бір ұпаймен бағаланады.

• Физикалық шамалар мен өлшем бірліктерді сәйкестендіру

• Q

• t

• V

• m

• c

• λ

• Дж

• Жылу мөлшері

• с

• уақыт

• Дж/кг С

• 0

• меншікті жылу сыйымдылығы

• масса

• Дж/кг

• кг

• м

• 3

• меншікті балқу жылуы

• көлем

• 3 бөлім
• "Ойлан тап"

• Екі топқа есеп беріледі. Дұрыс есептерге де жұлдызша беріледі.

• І топтың есептері
• 1. Температурасы 46,5 0С-қа дейін қыздырылған 200 г шай ішкен
• адам, егер өзінің температурасы 36,5 0С болса, қанша энергия алады?
• 2. Массасы 3 кг бензин мен 2 кг керосинді араластырады. Осы қоспа толық жанғанда қанша жылу мөлшерін шығарады? Бензин мен керосиннің меншікті жану жылуы 4,6*107 Дж/кг.
• ІІ топтың есептері
• 1. 440*107 Дж энергияны алу үшін Қарашығанақта өндірілетін табиғи газдың қандай мөлшерін жағу керек? Табиғи газдың меншікті жану жылуы 4,4*107 Дж/кг.
• 2. 1,89*107 Дж пайдалы жұмысты орындау үшін тракторға 4,2*107Дж/кг меншікті жану жылуы бар 1,5 кг отынды қажет ететін трактор қозғалтқышының ПӘК-ін табыңдар?

• Есептер шығару

• 4 бөлім
• "Ғажайып ұяшық"

• Дұрыс жауап ұяшықтағы ұпаймен бағаланады.

• 5

• 15

• 5

• 10

• 10

• 5

• 15

• 5

• “Ғажайып ұяшық”

• 5

• Дененің жұмыс істеу қабілеті?

• энергия

• Жылудың ауа және сұйық ағыны арқылы берілуі.

• конвекция

• 5

• 5

• Механикалық энергияның қандай түрлері бар?

• Потенциалдық,
• Кинетикалық

• 5

• Ішкі энергиясы артады

• Дененің температурасы артқан сайын оның
• ішкі энергиясы қалай өзгереді ?

• 10

• Күн шыққан соң суарған суды күн жұтады,
• Күн батқан соң суарған суды жер жұтады.
• Мақалдың мағынасын түсіндіріңіздер?

• Күн шығып тұрғанда егістікті суарса, температураның жоғары
• кезінде кебу процесі жақсы жүреді де жер тез кеуіп қалады.

• 10

• Жаздыгүні қандай көйлек киген дұрыс: ақ түсті ме, қара түсті ме?

• Ақ түсті.
• Себебі: ақ түс күн сәулесін нашар жұтады.

Суретті сұрақ

• 15

• Болып жатырған құбылысты түсіндіріңіз?

• 5 бөлім
• «Кім жылдам»

• Массасы 1,5 т кірпіштен жасалған пешті 100С-тан 200С-қа дейін жылыту үшін қанша жылу мөлшері жұмсалған. Кірпіштің меншікті жылу сыйымдылығы 880 Дж/кг0С.
• Массасы 3 кг оқ дәрі жанғанда 11400 кДж энергия бөлінген. Оқ дәрінің меншікті жану жылуын есептеңдер?
• Массасы 1 кг қорғасынды балқытқанда ішкі энергиясы қаншаға артады? Қорғасынның балқу жылуы 0,25*105Дж/кг.
• Массасы 11 кг су буы конденсацияланғанда қандай жылу мөлшері бөлінеді? Су буының меншікті булануы 2,3*106 Дж/кг

• І топтың тапсырмалары:

• ІІ топтың тапсырмалары:

• Массасы 110 кг алюминийді 940С-қыздыру үшін 9,1 кДж энергия қажет. Алюминийдің меншікті жылу сыйымдылығын есептеңдер?
• Массасы 10 кг тротил толық жанғанда 1,5*108Дж энергия бөліп шығарады. Тротилдің меншікті жану жылуы неге тең?
• Алюминий білеушені өңдеу кезінде оның температурасы 200С-тан 4200С-қа дейін артты. Алюминийдің массасы 5 кг болса, оның ішекі энергиясы қаншаға өзгерген. Алюминийдің меншікті жылу сыйымдылығы 920 Дж/кг0С.
• Бастапқы температурасы 270С массасы 1 кг қорғасын кесегін балқыту үшін қанша жылу мөлшері қажет? Қорғасынның балқу температурасы 3270С, меншікті жылу сыйымдылығы 140 Дж кг/0С.

Келесі сабақ бақылау жұмысы, қайталау. Назарларыңызға рахмет!!!