Ұйғыр ауданы Долайты орта мектебінің
қазақ тілі және әдебиет пәні мұғалімі
Мичитова Дилбирим Нурдуновна
Тақырыбы: М.Әуезовтың «Көксерек» әңгімесін оқытуда «Үшөлшемді әдістемелік жүйе»технологиясына лайықталған сабақ үлгісі
Пәні: Қазақ әдебиеті Сыныбы: 7ә
Сабақтың тақырыбы: М.Әуезов «Көксерек» әңгімесі
Сабақтың мақсаты: - Жазушының табиғат пен адамдар тағдырын қатар суреттеген «Көксерек» әңгімесінен алған білімдерін жүйелеу, әңгіме мазмұны арқылы басты кейіпкерлердің іс-әрекеттеріне, автордың көз қарасын байланыстыру.
-Оқушылардың пәнге қызығушылығын ояту, шығармашылық қабілеттерін дамыту, аң мен адам арасындағы тартысын суреттеу арқылы тіршілік үшін күрестің мәнін ашқыза отырып, ізденімпаздіққа баулу, өз ойларын, пікірлерін қорғай білуге дағдыландыру.
-Қоршаған ортаны сүюге, табиғаттың әрбір перзентінің орыны ерекше екенін айтып, табиғат пен адам әрқашан қарым-қатынаста болатынын түсіндіру, адамгершілікке баулу, табиғатқа деген сүйінпеншіліктерін ояту.
Типі: қорытынды, қайталау сабағы
Түрі: білімді жинақтау, бекіту сабағы
Оқыту әдісі: оқытудың үшөлшемді жүйесі
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау, баяндау
Көрнекілігі: интербелсенді тақта, слайд, постер, стикер
Күтілетін нәтиже: тақырыпты меңгеріп, білім қоржындарын Мұхтар Омарханұлы Әуезовтың шығармашылығымен толықтырады. Өз ойларын еркін жеткізеді. Сөздік қорлары молаяды.
|
Сабақтың барысы: І кезең. Ұйымдастыру
Топқа бөлу: Оқушылар қолдарындағы қағаз қиындыларын біріктіру арқылы, суретті жинастырып топқа бөлінеді.
Суретте Құрмаштың, Көксеректің портреттері шығу керек.
|
«Көпір» (жеке жұмыс) тапсырмалары өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын қайталау тапсырмалары
|
Сұрақтарға жауап бер:
М.Әуезов 1897 жылы дүниеге келді.
«Абай жолы» роман-эпопеясын жазған ұлы суреткер - М.Әуезов.
Жазушының шығармалары дүние жүзі халықтарының 60-тан аса тілдеріне аударылған.
М.Әуезовтың «Жетім», «Әжемнің әңгімесі», «Көксерек» т.б әңгімелері бар.
Көксерек - М.Әуезовтың алғашқы әңгімелерінің бірі. (Видео)
«Көксерек» әңгімесі 1929 жылы жазылған.
|
ІІ кезең 1-қадам (топтық жұмыс). «Білу» тақырып бойынша Кім? Не? Қандай? Қалай? Қашан? Не істеді? Сияқты сұрақтарға жауап береді)
|
Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр:
Кішкентай … Көксерек деп ат қойды.
… үлкейді.
Бірде – бір ит мұны дос … , маңына … .
Көксерек үлкейіп өзіне күшік кезінде тиісіп, тамағын тартып алатын … талайды.
.. . … … оралмастай болып далаға кетті.
|
2-қадам «Түсіну» (топтық жұмыс ) Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін? Сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына оларды тереңдету үшін қойылады)
|
Себебін анықта.
Көксерекке неге иттер өш болды?
Ж: ___________________________
Қасқыр неге ұзақ ұлыды?
Ж: ___________________________
Адамдар көксеректі не үшін жазалады?
Ж: ___________________________
Көксеректің берген тамақты жемегеніне не себеп болды?
Ж: ___________________________
|
3-қадам «Талдау» 1. Салыстыр,
2.Айырмашылығы неде?
3. Ұқсастығы неде?
4. Тақырыптың басты идеясын жаз немесе Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады
|
Венн диаграммасы арқылы қасқыр мен итті салыстыру;
  
|
4-қадам «Жинақтау» топтық жұмыс Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды жүйеле, тірек сызбаны немесе сөзжұмбақты толтыр
|
Шығармадағы басты кейіпкерлердің қасиетін ашу (сәйкестендіру)
|
5-қадам «Қолдану» топтық жұмыс оқулықпен жұмыс, қарапайым тапсырмалармен бекіту
|
6-тапсырма 77бет.
1.Төменде берілген сөздердің синонимдерін жазыңдар. Қас-…
Суық-…
Өзге-…
Ас-…
2. «Көксерек » әңгімесін сатылай кешенді талдау.
|
6-қадам «Баға беру» топпен жұмыс (Сен қалай ойлайсың?, Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін теория бойынша) және біліктілігін (практикасы бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады.
|
Сұраққа жауап бере отырып, түсіндір.
Сен Құрмаштың орнында болсаң қасқырдың күшігін бағар ма едің?
Сен қалай ойлайсың, адамның қасқыр апанына барғандағы іс-әрекеті дұрыс па?
Топ басшылары топ мүшелерін бағалайды.
Үйге тапсырма: Өздеріңнің төрт аяқты достарың жөнінде шағын шығарма жазып келіңдер
(Эссе немесе ой толғау)
|
ІІ кезең 1-қадам (топтық жұмыс). «Білу» тақырып бойынша Кім? Не? Қандай? Қалай? Қашан? Не істеді? Сияқты сұрақтарға жауап береді)
|
Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр:
Кішкентай Құрмаш «Көксерек» деп ат қойды.
Көксерек үлкейді.
Бірде – бір ит мұны дос көрмейді, маңына жақындатпайды.
Көксерек үлкейіп өзіне күшік кезінде тиісіп, тамағын тартып алатын иттерді талайды.
Күздің бір түні Көксерек оралмастай болып далаға кетті.
|
2-қадам «Түсіну» (топтық жұмыс ) Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін? Сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына оларды тереңдету үшін қойылады)
|
Себебін анықта.
1.Неге Төбеттер Көксеректен қашатын болды ?
Ж: Себебі Көксерек үлкейіп, жота жүні үрпиіп, көздері жасылданып, бар тістерін көрсетіп аузын ақситып, ашып жіберіп. Тап бергенде талай бұралқы төбет қаңсылай сәуілдей қашатын болды
2.Қасқыр неге ұзақ ұлыды?
Ж: Себекбі қатты аяздан тұмсығының ұші, езуы ашып, шыдатпай тоңа бастады?
Адамдар көксеректі не үшін жазалады?
Ж: Себебі қанша асырмаңда орманға қарап ұлиды-деп адамдар Көксеректі жазалайды.
Көксеректің берген тамақты жемегеніне не себеп болды?
Ж: Себебі Құрмаш қанша тәрбиелесе де, Көксерек ұрлықпен адал астың айырмасын ұға алмады.
|
3-қадам «Талдау» 1. Салыстыр,
2.Айырмашылығы неде?
3. Ұқсастығы неде?
4. Тақырыптың басты идеясын жаз немесе Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады
|
Венн диаграммасы арқылы қасқыр мен итті салыстыру;
  Қасқыр Ұқсастығы Ит
Шығарманың идеясы (табиғаттағы байланыс үйлесімде болу керек екендігін, адамдар табиғаттың заңдылығын бұзса, апатқа әкелітіндігін ұғындыру)
|
4-қадам «Жинақтау» топтық жұмыс Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды жүйеле, тірек сызбаны немесе сөзжұмбақты толтыр
|
Шығармадағы басты кейіпкерлердің қасиетін ашу (сәйкестендіру)
Кейіпкерлер Тән қасиеттер
А   дам дала санитары
аса сақ, қу
саналы
Қасқыр табиғат перзенті
еңбектенуші
|
5-қадам «Қолдану» топтық жұмыс оқулықпен жұмыс, қарапайым тапсырмалармен бекіту
|
6-тапсырма 77бет.
1.Төменде берілген сөздердің синонимдерін жазыңдар. қас-жау
суық-ызғар
өзге-бөтен
ас-тамақ, дәм
«Көксерек » әңгімесін сатылай кешенді талдау.
Авторы-М.Әуезов
Тақырыбы-Көксерек
Идеясы-жазушы жалпы табиғатқа шабуыл жасау, оның тылсым тыныштығын бұзу мәселесі өте күрделі дүние екендігі туралы айтқысы келеді.
Жанр түрі – проза
Хикаяттың басталуы-бала Құрмаштың Көксеректі асырап алуы.
Хикаяттың дамуы-Көксеректің өсіп жетілуі
Хикаяттың шиеленісуі-Көксеректің көкжал болуы және күздің бір күні оралмастай болып далаға кетуі
Хикаяттың шарықтау шегі-Көксеректің Құрмашқа шабуы
Шешімі-табиғат пен адам арасында үндестік, үйлесім, өз заңдылығы болу керек екен.
Егер бұл заңдылық сақталмаса, оның жақсылыққа апармайтынын жазушы ескертеді.
|
6-қадам «Баға беру» топпен жұмыс (Сен қалай ойлайсың?, Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін теория бойынша) және біліктілігін (практикасы бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады.
|
Сұраққа жауап бере отырып, түсіндір.
Сен Құрмаштың орнында болсаң қасқырдың күшігін бағар ма едің?
Сен қалай ойлайсың, адамның қасқыр апанына барғандағы іс-әрекеті дұрыс па?
Топ басшылары топ мүшелерін бағалайды.
Үйге тапсырма: Өздерің төрт аяқты достарың жөнінде шағын шығарма жазып келіңдер
|
Достарыңызбен бөлісу: |
