91
деректерді ЖӘНЕ не НЕМЕСЕ логикалық функцияларымен байланысқан екі
шартты
бір уақытта тексере отырып, екшеп теруге болады.
1-ші тапсырма.
Кестені 1- сретке сәйкес келетіндей Күн жүйесіндегі планеталар туралы
дерекпен
толтырып, work6.xls деген атпн
сақтаңыз
Күн планетасының жүйесі.
Планета
Период
Ара
қашықтық
Диаметр
Масса
Спутник
Солнце
0
0
13929
2000000
0
Меркури
й
0,341
58
4,9
0,32
0
Венера
0,815
108
12,1
4,86
0
Земля
1
150
12,8
6
1
Марс
1,881
288
6,8
0,61
2
Юпитер
11,86
778
142,6
1906,98
16
Сатурн
29,48
1426
120,2
570,9
17
Уран
84,01
2869
49
87,24
14
Нептун
164,8
4496
50,2
103,38
2
Плутон
247,7
5900
2,8
0,1
1
1-сурет. Күн жүйесіндегі планеталар жөніндегі
дерек жазылған кесте
Кестеде қолданылатын өлшем бірліктері:
- Орбита бойынша айналу периоды, жыл;
- Планетаның Күннен
қашықтығы, млн.км;
- Экваторлық
диаметрі, мың км.;
- Массасы - көбейтілген 10
24
кг.
2-ші тапсырма.
Автофильтрді пайдалана отырып, “С” немесе “Ю”іпінен басталатын,
массасы 600
×10
24
кг-нан кем планеталарды іздеңіз. Ол үшін:
2.1 Деректер, Фильтр, Автофильтр (Данные ,Фильтр , Автофильтр)
командасын орындаңыз.
Осы мезетте деректер қорының әрбір өрісінде батырмалар пайда болуы
керек.
2.2
Планета
өрісіндегі батырманы шертіңіз де,
Шарт ...
(Условие ...) бөлімін
таңдаңыз.
2.3
Пайдаланушы автофильтрі
(пользовательский автофильтр) сұхбат
терезесінде НЕМЕСЕ ауыстырғышын қосып, сол жақ өрістерде
тең
(равно)
шартын таңдап, оң жақ өрістерде С
*
, Ю
*
әріптерін теріп жазыңыз да, ОК
юатырмасын шертіңіз.
Осы әрекеттер орындалғаннан кейін деректер қорында Күн, Юпитер және
Сатурн планеталары ғана қалуы керек.
2.4 Масса өрісіндегі батырманы шертіңіз де,
Шарт ...
(Условие ...) бөлімін
таңдаңыз.
92
2.5
Пайдаланушы автофильтрі
(пользовательский автофильтр) сұхбат
терезесінде
Масса
өрісінде батырмасын шертіп, аз (меньше) шартын таңдап,
сол жағында пернелер тақтасынан 600 санын теріп жазыңыз.
Нәтижесінде Күн мен Юпитердің салмағы600 кг-нан артық болғандықтан,
деректер қорында тек Сатурн ғана қалады.
2.6 Деректер, Фильтр, Барлығын көрсету (Данные ,Фильтр ,Отобразить все)
командасын орындаңыз.
3-ші тапсырма.
Автофильтрді пайдаланып, өз бетіңізше орындаңыз:
1) экваторлық диаметрі 50 мың. км.- ден және массасы 4*10
24
кг. Кем емес
планеталарды іздеңіз (Меркурий, Марс, Плутон);
2) Күннен ара қашықтығы 100 млн. Км.-ден аспайтын, массасы 3*10
24
кг. -
500*10
24
кг , аралығында болатын және 2-ден артық серігі бар планеталарды
іздеңіз (Венера, Земля, Нептун).
Кеңейтілген фильтр
Кеңейтілген фильтрді
(Расширенный фильтр) пайдаланбас бұрын мынадай
үш аймақты анықтап (құрып) алу қажет.
- тізім аралығы
(интервал списка), яғни деректер қоры аймағы, біздің
мысалымызда (A2:F12).
- критерийлер аралығы
(интервал критериев) – екшеп теру әрекеті
өткізілетін аймақ, (A14:F15);
Шығарып алу аралығы
(интервал извлечения) – екшеп теру нәтижесі
орналасқан аймақ (A17:F21).
Кеңейтілген фильтр көмегімен мәліметтерді екшеп теріп алу үшін,
Деректер, Фильтр, Кеңейтілген фильтр (
Данные, Фильтр, Расширенный
фильтр) командасын орындаймыз. Экранда пайда болған
Кеңейтілген фильтр
сұхбат терезесінде аралықтардың координаталарын көрсету керек. Егер екшеп
теру нәтижесін басқа орынға көшіру қажет болса, онда Нәтижені басқа орынға
көшіру (Скопировать результат в другое место) ауыстырғышын іске қосамыз.
4-ші тапсырма.
Кеңейтілген фильтрді қолдана отырып, 2-ден кем емес серігі бар және
айналу периоды 10 жылдан артық болатын планеталарды іздеңіз.
Ол үшін:
4.1
Критерийлер
және
шығарып
алу аралығын құрыңыз
.
4.2
Іздеу
к
ритерийі
мен
критерий
аралығын жазыңыз.
4.3 Курсорды
деректер қоры, яғни A2:F12 аралығына орналастырыңыз.
4.4 Деректер, Фильтр, Кеңейтілген фильтр (
Данные, Фильтр, Расширенный
фильтр) командасын орындаңыз.
4.5
Кеңейтілген фильтр
сұхбат терезесінде
Нәтижені басқа орынға көшіру
(Скопировать результат в другое место) ауыстырғышын іске қосыңыз.
4.6 Аралықтардың дұрыс көрсетілгеніне көз жеткізіңіз де, ОК батырмасын
шертіңіз. Нәтижесінде планеталар ішінен көрсетілген критерийлерге сәйкес
келетін Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун планеталары табылуы керек.
93
Планета
Период
Ара
қашықтық
Диаметр
Масса
Спутник
Солнце
0
0
13929
2000000
0
Меркури
й
0,341
58
4,9
0,32
0
Венера
0,815
108
12,1
4,86
0
Земля
1
150
12,8
6
1
Марс
1,881
288
6,8
0,61
2
Юпитер
11,86
778
142,6
1906,98
16
Сатурн
29,48
1426
120,2
570,9
17
Уран
84,01
2869
49
87,24
14
Нептун
164,8
4496
50,2
103,38
2
Плутон
247,7
5900
2,8
0,1
1
Планета
Период
Расстояние
Диаметр
Масса
Спутник
>10 >=2
Юпитер
11,86
778
142,6
1906,98
16
Сатурн
29,48
1426
120,2
570,9
17
Уран
84,01
2869
49
87,24
14
Нептун
164,8
4496
50,2
103,38
2
2- сурет. Кеңейтілген фильтр
5-ші тапсырма.
Алынған нәтижені
planets.xls
дегкен атпен файлға сақтап қойыңыз.
6-шы тапсырма.
А13 ұяшығына “Іздеу критерийі”, ал А16 үяшығына “Іздеу нәтижесі” деген
тақырыптар
жазған соң, жұмыстың нәтижесін қағазға басып шығарыңыз.
7-ші тапсырма.
Кеңейтілген фильтрді қолдана отырып, айналу периоды 2 жылдан артық,
экваторлық диаметрі 50 мың км. Ден кем емес планетаны іздеңіз (Уран,
Плутон).
Деректерді сұрыптау
Excel программасында деректер қоры ретінде қарастырылатын кестені
сұрыптау мүмкіндігі бар. Сұрыптау әрекетін орындау үшін, деректер қорын
белгілеп немесе меңзерді сол аймаққа орналастырған соң, Деректер→cұрыптау
командасын орындаймыз. Осы мезетте Сұрыптау ауқымы (Сортировка
диапозона) сұхбат терезесі ашылады. Бұл терезеде Жазбаларға (Ауқымның
бірінші қатары) (Подписям, первая строка диапозона) ауыстырғышын қосып,
сұрыптау жүргізілетін өріс атын таңдаймыз. Сонымен бірге, сұрыптау тәсілінің
өсу ретімен
немесе
кему ретімен
екі мүмкіндігінің бірін таңдап алғаннан кейін
ОК батырмасын шертеміз.
