Жәй html мысалы

88
Сервис
  менюінен
Параметрлер
терезесіндегі
Жалпы
  бүктемесінде  өлшем
бірлігін орнату.
Тізілгендер тізімі
Мәтіннің жолының маркерлерді қосу немесе мәтінді еңгізуде маркерленген
тізімді құру мүмкіндігі бар. Егер жаңа абзацтың бас жағына (-) дефис немесе (*)
жұлдызшаны  еңгізіп,
Бос  орын
  немесе
Tab
пернелерін  бассақ, содан  кейін
мәтінді  терсек, мұндай  абзац Enter пернесін  басу  арқылы  аяқтаған  кезде
автоматты түрде маркерленген тізімнің элементіне түрленеді.
Маркер  түрінде  кез  келген  графикалық  объект  немесе  суретті  қолдануға
болады. Суреттелген маркерлер Web- құжаттарында жиі кездеседі.
Суреттелген  маркерлер  ретінде  картинкалар  немесе  клиптер  жинағындағы
суреттерді  қолдануға  болады, сол  сияқты  суреттер  немесе  сканерден  өткен
фотосуреттерді де пайдалануға болады. Суреттерді белгілеу кезінде суреттерді
бөлу үшін, шекараны қосу және жарықты баптау үшін саймандардан құралған
Баптау көрінісі
 саймандар тақтасы пайда болады.
Раздел 1.02 Нөмерленген немесе маркерленген тізімнің пішімін өзгерту
Нөмерлер немесе маркерлермен берілген абзацты өзгерту үшін белгілеңдер.
Формат  менюінде  тізім  командасын  таңдаңыз, ал  содан  кейін  тізімнің
түріне сәйкес келетін бүктемені таңдаңыз.
Элементтерді белгілеу үшін қолданатын тізім пішінін таңдаңыз.
Өзгерту батырмасын басыңыз.
Пішімдеудің қажетті параметрлерін таңдаңыз.
Кез-келген  параметрлер  туралы  мәлімет  алу  үшін  сұрақ  белгісі  бар
батырманы  басыңыз. Содан  кейін  осы  параметрге  шертіңіз. Жасалынатын
өзгерістер  пішімдеу  саймандар  тақтасындағы  маркерленген  тізім  немесе
нөмерленген тізім батырмаларын басу арқылы күшіне енеді.
Тапсырма
1. Бір тәсілмен Word мәтіндік редакторын іске қосу және
Мәтін
 деген атпен
Менің  құжаттарым
  бумасында  құжатты  құру. Құрылған  құжатта  өз
автобиографияңызды теріңіз.
Мәтіннің  тақырыбын  беттің  ортасына  қою  және 16 пт  өлшемдегі
әріптермен теріңіз.
Мәтінде Enter пернесінің  көмегімен  бірнеше  абзацтар  жасаңыз. Көлденең
сызғыштың маркерлерінің көмегімен сол және оң жақ шегіністерін орнатыңыз.
Мәтіннің стилін әдеттегі
Times New Roman
  түрінде алыңыз. Индикаторда
RU орыс регистрін орнатыңыз.
Мәтінде  тышқанның  курсорымен  Ф.И.О  белгілеу  және  әріпті  жартылай
қалың курсивке ауыстыр. Пернелердің көмегімен мәтіннің бір абзацын белгілей
отырып, тышқанның курсорымен ұстап мәтіннің соңына қой.
Мәтінде  жоларалық  интервалды
Бір  жарым
  және  осы  интервалды
Дәл
ретінде орнатыңыз. Қаріптің өзгеру бірлігін және интервалдарды
ПИК
 (ПК)-қа
ауыстыр. Барлық абзацтардың алдындағы интервалдарды 3 пк-ға орнат.

89
Барлық  мәтінді  үш  рет  шерту  арқылы  белгілеп, сұхбат  терезесінде  беттің
параметрлерін орнат; солдан шегініс 1 см; оңнан шегініс 1,5 см.
Мәтінде
тізілген  тізім
  бойынша  барлық  қалаларды, қайда  тұрасыз  немесе
қайда  болғаныңызды
маркерленген  тізіммен
  тізіп  шығыңыз. Барлық
мектептерді, оқу орындарын, қайда оқығаныңызды маркерленген тізіммен тізіп
шығыңыз. Маркерлеуді
Өзгерту
  терезесінен  немесе  символдар  кестесінен
таңдаңыз.
Сервис
  менюіндегі
Параметрлер
  командасының  көмегімен  көлденең  және
тік  сызғыштардың  өлшем  бірлігін  ауыстырыңыз. Курсордың  көмегімен
көлденең сызғыштың бір жолын                                             белгілеп,  5 өлшем
бірлігі  болатындай  жолдың  сол  жағынан  және  оң  жағынан  бірдей  шегіністер
орнатыңыз.
 Автобиографияңызды бітіріп, соңына қол қойыңыз, жолдың соңына датаны
қойыңыз, осы жолдың алдындағы интервал 24 ПТ болсын.
Саймандар тақтасы
батырмасының  көмегімен  шегіністі  үлкейтіңіз. Құжатты
Қалай  сақтау  керек
командасы  арқылы  сақтаңыз,
Мәтін
  деген  атқа  кластың  нөмерін  немесе
тобыңызды қосыңыз, Мәтін 9 б.
Негізгі әдебиеттер: : [1] – 1-638 б, [2] 1- 432 б.
Қосымша әдебиеттер: [6] .
Бақылау сұрақтары:
1. Қаріптерді пішімдеу не үшін қолданылады?
2. Мәтіннің стилін қалай өзгертуге болады?
3. Қаріптер  мен  әріптердің  өлшемін  қалай  өзгертеміз? Курсордың
көмегімен мәтінді қалай белгілейміз?
4. Мәтінді  туралауды  қалай  орындаймыз? Туралаудың  қандай  түрлерін
білесіз?
5. Нөмерленген  тізімді  қалай  орындауға  болады? Қандай  тәсілмен  мұны
жасауға болады?
6. Маркерленген тізімді қалай орындаймыз? Жаңа маркерді қалай орнатуға
болады?
7. Абзацты  пішімдеу  қалай  орындалады? Абзацты, жолды, сөзді  қалай
белгілейміз?
8. Абзацтар  арасындағы  интервалдарды  қалай  орнатамыз? Жоларалық
интервалдарды қалай орнатамыз?
9. Қаріптерді  өзгерту  бірліктерін  және  интервалдарды  қандай  тәсілмен
ауыстыруға болады?
10. Сызғыштың  және  саймандардың  көмегімен  шегіністерді  қалай
үлкейтуге және кішірейтуге болады?

90
№3 ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: EXCEL Электрондық  кестесі. Электрондық  кестемен  деректер
қоры ретінде жұмыс жасау.
Жұмыстың мақсаты:
Электрондық  кестені  мәліметтер  қоры  ретінде  қолдану  тәсілдерімен
танысу;
Деректер қорында әр түрлі белгілеріне қарай мәліметтерді іздеу әрекеттерін
меңгеру;
Деректерді сұрыптауды үйрену.
Деректер қорының негізгі түсініктері
Кестенің  А2:F12 аймағын  деректер  қоры  ретінде  қарастыруға  болады (1
суретті  қара). Деректер  қорында  осы  кестенің A,B,C,D,E,F  бағаналары  өріс
(поля), ал 3-12 жолдары
жазбалар
(запись) деп  аталады. A2:F2 аймағында
өрістің аттары
 жазылған.
Деректер қорының құрылымына шектеулер қойылады:
Деректер  қорының  бірінші  қатарында  қайталанбайтын  өріс  атаулары
орналасса;
Деректер  қорының  біріншіден  басқа  қатарлары  ешқандай  бос  орын
қалмайтындай болып, жазбалармен толтырылса;
Өріс бойымен  (бағана бойынша) орналасқан мәліметтер біртектес, яғни тек
сандар  немесе  мәтіндер  болса, кестені  деректер  қоры  ретінде  қарастыруға
болады.
Деректер  қорымен  атқарылатын  негізгі  жұмыс  оның  құрамынан  айрықша
белгілеріне  қарай деректерді  іздеу  болып табылады. Жазбалар  саны  неғұрлым
көп болған сайын деректерді іздеу қиындай береді.
EXCEL – бұл қиындықтарды шешуді деректерді сұрыптау арқылы орындау
мүмкіндігін береді.
Жазбаларды екшеп, теріп алу
Деректер, Фильтр (Данные, Фильтр) командасын  орындау  арқылы қажетті
жазбаларды  басқалардан  бөліп  алуға, екшеп  теріп  алуға  болады. Екшеп  теріп
алуды  автоматты  түрде Автофильтр  командасының, ал  жәй әрекеттер  арқылы
(қолмен) Кеңейтілген фильтр (Расширенный фильтр) командасының көмегімен
орындауға болады.
Автофильтрді пайдалану ерекшеліктері
Автофильтрді  пайдаланып, жазбаларды  екшеп  теру  әрекеттерін  орындау
үшін, алдымен  курсорды  деректер  базасы  ретінде  қарастырылатын  кестенің
ішіне  орналастырамыз  немесе  жазбаларды  белгілейміз. Одан  кейін  Деректер,
Фильтр, Автофильтр (Данные, Фильтр, Автофильтр) командасын орындаймыз.
Нәтижесінде  өріс  аттары  маңында  төмен  қарай  бағытталған  тілсызық
батырмалар  пайда  болады. Осы  батырмаларды  шерту  арқылы  әрбір  өрістегі
деректерді
екшеп  теріп  алу
  критерийлерін  таңдай  аламыз. Пайда  болған  ішкі
менюдегі  Барлығы (Все) бөлімі ( - сурет) фильтрден  өткізуді  тоқтатады, ал
Шарт (Условие) бөлімін  таңдау  нәтижесінде  екшеп  алу  параметрлерін
тағайындау мүмкіндігін беретін сұхбат терезе ашылады. Бір өрісте орналасқан