«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»

 «ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»               

Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды  72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы               

Сәуір, 2019 

 

265 

қарым-қатынастың педагогикалық мәселелері, сондай-ақ оқу орны өмірінің материалдық жағы. Осы 

аспектілерге әрбір оқу орнының ақпараттық желісінде қолжетімді сауалнама ұсынылады. Оқушылар 

мен ата-аналар осы сауалнаманың сұрақтарына еркін түрде жауап бере алады. Жыл бойы оқушылар 

мен  олардың  ата-аналарының  жауаптары  талданады.Ішкі  бағалаудың  тағы  бір  мысалы  – 

оқушылардың  нәтижелерін  бағалау.  Фин  мектебінде  оқушылар  12  жасқа  дейін  бағаланбайды. 

Бастауыш мектепте емтихандар өткізілмейді. Әр оқушы өз қарқынында дамиды. Белгі оқушылардың 

білім  жетістіктері  жолындағы  кедергі  болып  саналады.  Баланың  ата-анасы  оның  табысы  туралы 

ақпаратты  жылына  екі  рет  алады,  онда  белгі  жоқ,  бірақ  баланың  жетістіктерінің  сипаттамасы  бар. 

Бастауыш мектепте мұғалім баланы өзін-өзі бағалауға, өзінің қабілеттерін түсінуге және жақсы оқу 

нәтижелеріне қол жеткізу үшін өз ресурстарын жұмылдыруға үйретеді. Баллдағы белгілер (4-тен 10-

ға дейін) тек 6-сыныпта пайда болады. «4» – балаға осы оқу курсын қайта өту қажет» деген мағынаны 

білдіреді  «4»  саны  кездейсоқ  таңдалмаған:  финдік  бағалау  жүйесінде  негізгі  мектепте  «0»  белгісі 

арқылы баланы кемсітуге жол берілмейді. Әртүрлі ұпайлар белгілі бір білім деңгейіне сәйкес келеді: 

7  балл  –  орташа  нәтиже,  8  балл  –  жақсы  нәтиже,  10  балл  –  өте  жақсы  нәтиже.  Негізгі  мектепте 

белгілер орта мектептің жоғары сыныптарына – жалпы білім беретін немесе кәсіптік бағыттарға түсу 

үшін айқындаушы өлшем болып табылады. Жоғары сыныптарда белгілер сол баллға қойылады (4-тен 

10-ға  дейін),  бірақ  бағалау  мерзімділігі  өзгереді.  Бағалау  әр  6  апта  сайын  сынақ  аптасы  түрінде 

өткізіледі,  сол  уақытта  оқушылар  бірнеше  күн  бойы  тест  жазады  (9.00-ден  12.00-ге  дейін).  Орта 

мектептің  соңында  оқушылар  оқылатын  пәннің  2/3  оқу  сабақтарының  мазмұны  бойынша  өздерінің 

жетістіктерін  растауы  тиіс,  әрі  қарай  орта  мектепті  бітіргені  туралы  сертификат  алуы  керек.  Осы 

емтихандар  кезінде  белгілердің  басқа  шкаласы  қолданылады  (0  балдан  –  «қанағаттанарлықсыз»  7 

баллға  дейін  –  «керемет  нәтиже»).  Үлгермеген  жағдайда  және  сынақта  «0»  балл  алған  жағдайда 

оқушылар  осы  пәнді  оқып-үйренуді  қайталауға  немесе  белгілі  бір  мерзімде  қайта  өтуге  мүмкіндігі 

бар. 

Сыртқы  бағалаудың  негізгі  міндеттерінің  бірі  –  оқу  орындарының  қызметі  туралы  әртүрлі 

деректерді жинау арқылы жалпы білім беру жүйесінің дамуы туралы ақпарат алу. Бұл деректер білім 

беру  жүйесінде  болып  жатқан  үрдістер  туралы  ақпарат  алу  үшін  пайдаланылады.  Жиналған 

деректердің  екі  түрі  бар:  1)  оқу  жылындағы  білім  беру  нәтижелерінің  ең  маңызды  аспектілерін 

қамтитын  мәліметтер;  2)  әртүрлі  білім  беру  саласындағы  білім  беру  жүйесінің  жағдайын  егжей-

тегжейлі көрсететін мәліметтер (жаратылыстану-ғылыми пәндерді математиканы оқыту және т.б.) [2, 

5 б.]. Сонымен қатар, сыртқы бағалаудың міндеті  – білім беру процесінің жекелеген аспектілерінде 

жетістіктер  туралы  ақпарат  алу.  Бұл  нәтижелерге  мемлекеттік  және  халықаралық  деңгейлердегі 

салыстырмалы  бағалау  нәтижелері  жатады.  Мемлекеттік  бағалау  бағдарламасына  қатысатын  білім 

беретін  оқу  орындары  бағалаудың  мақсаттары,  өткізу  мерзімдері  және  нәтижелері  туралы  толық 

ақпарат  алады.  Оқу  орындарын  бағалауды  ұйымдастырудың  негізгі  қағидаттары  бағалау  процесіне 

және  алынған  нәтижелерге  қатысты  бағаланатын  субъектілердің  (педагогикалық  қызметкерлер  мен 

оқушылардың) пікірін алдын ала белгілі бағалау критерийлері және есепке алу болып табылады. 

Бұдан  шығатын  қорытынды  Финляндиядағы  мектеп  білімі  білім  беру  сапасын  арттырудың 

маңызды  рөлін  бағалайтын  нақты  жүйе  екенін  көруге  болады.  Бағалау  реттеуші  құрал  болып 

табылады,  оның  көмегімен  келешекте  белгілі  бір  педагогикалық  түзетуді  талап  ететін  білім  беру 

жүйесінің  жағдайын,  даму  үрдістерін,  нәтижелерін  көрсететін  барлық  қажетті  ақпарат  жиналады. 

Жұртшылық үшін сыртқы және ішкі бағалау нәтижелерінің ашықтығы мен қол жетімділігіне оларды 

баспа  нұсқасында  да,  Интернет  желісінде  де  жариялау  арқылы  қол  жеткізіледі.  Бағалау  нәтижелері 

туралы  ақпаратты  елдегі білім  беруді стратегиялық  дамыту  және білім беру  реформаларын жүргізу 

үшін  жоғары  білім  беруді  басқару  органдары,  сондай-ақ  педагогикалық  ұжымдар,  жеке  мұғалімдер 

өздерінің педагогикалық қызметін жетілдіру үшін пайдаланады. 

 

Әдебиетер: 

1. 

Hanna-Mari 

Sarlin. 

Finland. 

2007. 

URL: 

http://www.european-

agency.org/site/themes/assessment/docs/

 indexed reports/ finland.doc (дата обращения 04.11.2008). 

2.  Акулова  О.В.,  Писарева  С.А.,  Пискунова  Е.В.,  Тряпицына  А.П.  Современная  школа:  опыт 

модернизации:  книга  для  учителей  /  под  общ.  ред.  А.П.Тряпициной.  СПб.:  Изд-во  РГПУ  им. 

А.И.Герцена, 2015. С. 5. 

3.  Луговская  И.Р.  Школьное  обязательное  образование  Северных  стран.  Архангельск:  Изд-во 

ПГУ, 2017. 96 с. 

 «ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»               

Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды  72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы               

Сәуір, 2019 

 

266 

Иминова Юлдуз 

6М010100-Дошкольное обучение и воспитание 

1-курс/ магистрант 

Научный руководитель: к.п.н., проф. Т.А.Левченко  

КазГосЖенПУ 

 

 

ФОРМИРОВАНИЕ У ДЕТЕЙ СТАРШЕГО ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА ОСНОВ 

БЕЗОПАСНОГО ПОВЕДЕНИЯ НА УЛИЦЕ  

 

Түйіндеме. Автор мектеп жасына дейінгі ересек балалардың көшеде қауіпсіз жүріс-тұрыс негіздерін 

қалыптастыру  мәселесін  қарастырады.  5-6  жастағы  балалардың  жас  ерекшелігіне  сипаттама  беріліп, 

олардың  білім  алулары  мен  ойлау  қабілеттіліктеріне,  бәрін  білуге  және  істеп  көруге  қызуғышылығы 

байқалады. Көшеде кездесетін қауіп қатер туралы балалардың нақты түсініктерін қалыптастыру бойынша 

арнайы  сабақтар  ұйымдастыру  қажеттілігі  байқалады.  Балалармен  жұмыс  жасаудың  мынадай  тиімді 

әдістері анықталады: сюжеттік-рөлдік ойындарды сахналау, жағдайларды талқылау, көркем әдебиетті оқу 

және т.б. 

Abstract.  The  authors  consider  the  problem  of  formation  of  the  basics  of  safe  behavior  on  the  street  in 

preschool children. The characteristic of age features of 5-6 years old children is given, their curiosity and naivety of 

thinking, desire  to  learn  and try  everything  is  noted.  There  is  a  need  to organize  special  classes  for  the  formation  of 

children's clear understanding of the dangers encountered on the street. Such effective methods of work with children 

as dramatizations of plot and role-playing games, discussion of situations, reading of fiction and other are revealed. 

 

Жизнедеятельность человека неразрывно связана с окружающей его средой обитания, которая 

в  свою  очередь  наполнена  большим  количеством  опасностей.  Формирование  ответственного 

отношения человека к своей безопасности должно проходить на всех этапах его жизни, а начинать ее 

необходимо именно с дошкольного возраста, поскольку именно данный возраст является важнейшим 

периодом  формирования  человеческой  личности  и  закладывания  прочных  основ  опыта 

жизнедеятельности и здорового образа жизни. Дети старшего дошкольного возраста активно познают 

окружающий мир, хотят разобраться и понять наблюдаемые явления, события. В связи с чем, часто 

встречаются такие характерные особенности, как доверчивость, внушаемость, открытость в общении 

и  любознательность,  что  обусловливают  поведение  в  опасной  ситуации  и  способствуют  его 

наибольшей  уязвимости,  это  может  стать  проблемной  ситуацией,  так  как  ребёнок  по  своим 

физиологическим особенностям не может самостоятельно определить всю меру опасности. 

Важно отметить, что под «безопасностью жизнедеятельности» понимается, область знания и 

научно-практическая деятельность, направленные на формирование безопасности и предупреждения 

опасности  путем  изучения  общих  закономерностей  возникновения,  их  свойств,  последствий  их 

влияния на организм человека, основ защиты здоровья, жизни человека и среды его проживания. 

Вопросы  формирования  безопасного  поведения  у  детей  старшего  дошкольного  возраста 

раскрыты в научных трудах таких зарубежных педагогов как Н.Н. Авдеевой, Л.П. Анастасовой, К.Ю. 

Белой, Г.К. Зайцева, В.Н. Зимониной, О.Л. Князевой, Л.А. Кондрыкинской, Р.Б. Стеркиной [1]. 

Значительный  вклад  формированию  основ  безопасности  жизнедеятельности  внесли 

исследования  казахстанских  педагогов-ученых,  таких  как  Н.Г.  Приходько,  К.Ш.  Исанова,  К. 

Саудабекова, С. Тайжанова, Л. Балабаса, Ж. Аманжолова. 

 Исходя  из  вышесказанного,  в  настоящее  время  сохранение  и  укрепление  здоровья  детей  -

одна из главных задач нашей страны. В Государственном общеобязательном стандарте дошкольного 

воспитания и обучения РК и Типовой учебной программе ДОВ образовательная область «Здоровье» 

представлена  как  ведущая,  основной  целью  которой,  является  воспитание  в  детях  понимания  того, 

что здоровье – главная ценность, дарованная человеку природой [2]. 

Особое  внимание  заслуживает  проблема  обеспечения  безопасности  детей  старшего 

дошкольного  возраста  на  улице,  где  его  могут  поджидать  такие  ситуации  как  не  знание  правил 

дорожного  движения,  посторонние  люди,  бездомные  животные  (кошки,  собаки),  различные 

природные явление (дождь, гроза, сосульки с крыш, гололед, сильные ветра) и т.д. 

Сегодня  реальность  такова,  что  никто  не  застрахован  ни  от  социальных  потрясений,  ни  от 

стихийных  бедствий.  Одной  из  серьезных  проблем  любого  города  и  области  является  дорожно-

транспортный  травматизм.  Как  показывает  анализ  происшествий,  травмы  происходят  по