A.6.3 «Жасыл» стандарттар

 

A.6.3 «Жасыл» стандарттар 

Ақпарат 

Түпкілікті есеп 

27.03.2017 ж. 

 

14 / 26 

2.6 

«Жасыл» облигациялар саудасының қағидаттары 

«Жасыл» облигациялар саудасының қағидаттары

25

 

инвестициялық банктер консорциумы құрған озық 

нарықтық практика саласындағы ерікті басшылық қағидаттар болып табылады, және бүгінгі күнге алғанда 

бұл ұйымдастырушылық құрылым құрамында сатып алу кепілдіктері мен облигациялардың, эмитенттер 

мен инвесторлардың орналастырылуын қоса алғанда 200 мүшесі бар. Бұл «жасыл» облигациялар 

саудасының стандарты ретінде пайдаланылатын "жасыл" облигациялардың қалыптасып келе жатқан 

нарықтарына арналған ережелердің ауқымды жиынтығы болып табылады. Басшылық қағидаттарға 

тұрақты мониторинг жасау және жасақтау Халықаралық капитал нарықтары ассоциациясының қол 

астында ұйымдастырылған тәуелсіз хатшылықтың басшылығымен жүзеге асырылады. Қағидаттар 

эмитенттерге «жасыл» облигациялар саудасының төрт маңызды компоненті бойынша басшылық 

жасауды ұсынады: 1) түсімдерді пайдалану - қоршаған ортаға және инвестицияларға келтірілетін 

жағымсыз ықпалды бағалауға арналған ақпараттың болуы және түсімдерді қадағалау маңыздылығын 

баса көрсету, 2) жобаларды бағалау және бастапқы талдау, 3) түсімдерді басқару - критерийлерге сәйкес 

келетін жобаларға қаражат бөлу және 4) есептілік - түсімдерді пайдалану туралы мерзімді есептерді 

ұсыну. Бұл жағдайда осы Қағидаттар "жасыл" облигациялар саудасы үрдісі жөніндегі нұсқаулық болып 

табылады, дегенмен Қағидаттарда «жасыл» стандарт немесе жобалардың сипаттамасын өлшеуге негіз 

болатын стандарт туралы толық мәліметтер келтірілмейді. «Жасыл» анықтамаларды «жасыл» 

облигацияларды анықтау және инвесторлар бекітуі үшін эмитент өзі таңдайды. Дегенмен осы қағидаттар 

бойынша ұсынылатын жобалардың кеңейтілген "жасыл" санаттарына келесілер кіреді: жаңғыртылатын 

қуат көздері, қуаттың тиімді пайдаланылуы (соның ішінде қуаты тиімді ғимараттар), қалдықтарды тұрақты 

басқару, тұрақты жер пайдалану (соның ішінде тұрақты орман шаруашылығы және ауыл шаруашылығы), 

биологиялық алуантүрлілікті сақтап қалу, экологиялық тұрғыдан таза көлік, таза су және/немесе ауыз 

суын өндіру, климат өзгерістеріне бейімделу және экотиімді өнімдер мен өндіріс технологиялары. 

«Жасыл» облигациялар саудасының қағидаттары Халықаралық капитал нарықтары ассоциациясының 

қол астында ұйымдастырылған, ал оған «жасыл» облигацияларды шығарып, орналастырылуына кепілдік 

берген немесе орналастырған немесе "жасыл" облигацияларға инвестиция құйған қаржы мекемелері 

мүше бола алады. Қызмет жеткізушілер, ғылыми бірлестіктер және үкіметтік емес ұйымдар «Жасыл» 

облигациялар саудасының қағидаттары бағдарламасын жүзеге асыруға бақылаушылар ретінде қосыла 

алады. 

 

 

2.7 

Халықаралық қаржы ұйымдарының (ХҚҰ) Парник газдарының 

шығарындыларын есепке алу стандарты 

Парник газдарының шығарындыларын есепке алудың

26

 

келісілген тәсілдемесіне арналған халықаралық 

қаржы ұйымының құрылымы жобаларға негізделген парник газдары шығарындыларын бастапқы 

бағалауға арналған "жасыл" стандартты ұсынады. ХҚҰ есепке алу стандарты көмегімен ПГ 

шығарындыларын есепке алуды бастапқы бағалауға арналған бекітілген әдіснамаларды пайдалана 

отырып, жобаларға негізделген шығарындыларды есепке алуға келіседі. Мұндай бекітілген 

әдіснамаларға, мысалы, келесілер жатады. ПГ шығарындылары туралы хаттама,  Экологиялық таза 

даму механизмін пайдалану әдіснамасы, Көміртегі шығарындылары бойынша заңдастырылған стандарт, 

Алтын стандарт және ЕС шығарындылары квоталарының саудасының сызбасы, сондай-ақ ISO 14064 

стандарты. Осы әдіснамаларға сүйене отырып, бұл тәсілдеме жобалар бойынша болжамдалатын 

бастапқы шығарындыларды базалық сценариймен салыстыру арқылы "жобасыз сценарий" 

тәсілдемесімен салыстырғанда шығарындылар бойынша жылдық таза үнемдеуді есепке алып отырады. 

                                                             

25

 http://www.icmagroup.org/Regulatory-Policy-and-Market-Practice/green-bonds/green-bond-principles/

 

26

 http://www.thegef.org/sites/default/files/file_attach/IFI-Harmonisation-Framework- GHG%20Accounting-2015.pdf 

 

A.6.3 «Жасыл» стандарттар 

Ақпарат 

Түпкілікті есеп 

27.03.2017 ж. 

 

15 / 26 

Бұл стандартқа сонымен қатар жаңғыртылатын қуат көздерін пайдалану, қуатты тиімді пайдалану және 

көлік саласындағы жобаларға қатысты арнайы техникалық біліктілік басшылық қағидаттары кіреді. 

Стандартта осы жүйе аясындағы жағымсыз зардаптарды жұмсартудың барлық жобаларына арналған ПГ 

жиынтық жалпы шығарындылары бойынша жылдық есептілікке қойылатын талаптар белгіленген. 

2.8 

Климаттық облигациялар саудасының стандарты 

Климаттық облигациялар жөніндегі бастама (CBI)

27

 

климат өзгерістерінің жағымсыз зардаптарын 

жұмсарту және климат өзгерістеріне бейімделу мақсатында халықаралық облигациялар нарықтарын 

жұмылдырумен айналысатын коммерциялық емес ұйым болып табылады. Климаттық облигациялар 

жөніндегі бастама (CBI) Климаттық облигациялар саудасы стандартын, яғни инвесторларға "жасыл" 

облигацияларды өткізуден түскен қаражатты таратуда негізге алынатын активтер мен жобаларды 

талдаудың айқын критерийлерін ұсынатын «жасыл» стандартты жасақтады. Стандарт екі бөліктен 

тұрады: негізгі стандарт (Климаттық облигациялар саудасы стандарты, 2.0 нұсқасы

28

) және белгілі бір 

сектордың ерекшеліктерін ескеретін біліктілік критерийлеріне қойылатын талаптар жиынтығы. 

Негізгі стандарт сертификаттау үрдісін және барлық сертификатталған облигациялар үшін шығарылғанға 

дейінгі және кейінгі талаптарды сипаттайды. Секторға арналған критерийлерде концерттік секторға 

қатысты ретінде сәйкестендірілген активтерге қойылатын арнайы талаптар егжей-тегжейлі баяндалады. 

Қазіргі таңда қуаттың күн, жел, су көздері жобаларына, көміртегі шығарындылары төмен деңгейлі 

ғимараттарға, көміртегі шығарындылары төмен деңгейлі көлік және  геотермиялық жобаларға арналған 

критерийлер бары белгілі. Критерийлер осы стандартқа сәйкес сертификатталуы мүмкін жобалардың 

құқықтық заңдылығы мен типтерін анықтайды. Болашақ критерийлер биоэнергетиканы, 

гидроэнергетиканы, жер пайдалану мен теңіз жобаларын қамтитын болады. Секторлар, мысалы, қуаттың 

күн және су көздері жобалары (бұларда бірнеше қосалқы санаттарға жіктеу қолданылады) арасындағы 

критерийлердің күрделілігі мүлдем өзгеше деуге болады. Сертификаттау үшін басқа мекемелерден 

тартылған заңдастыру жөніндегі тәуелсіз мақұлданған сарапшылар ("Климаттық облигациялар жөніндегі 

бастама (CBI)" бойынша алдын-ала рұқсат берілген) жобаның негізгі стандартта баяндалған талаптарға 

және секторлық стандарттың біліктілік критерийлеріне сәйкес келетіндігін растайтыны туралы есеп 

ұсынады. 

Сертификаттау стандарттары мен үрдісін Инвестор өкілдерінің Климаттық облигациялар саудасы 

стандарттары жөніндегі кеңесі қолдап отырады, олар жалпы алғанда солардың басқаруындағы 34 трлн. 

АҚШ долл.көлеміндегі активтер болып табылады . Қазіргі уақытта бұл стандартқа сәйкес 20 жоба 

сертификатталды (олардың қатарына АҚШ, Мексика, Үндістан, Австралия, Филиппин, ЕС және 

Мароккодағы жобалар жатады). Сертификаттау стандарттары мен рәсімдері «Жасыл» облигациялар 

саудасы қағидаттарының талаптарына сәйкес келеді. 

Қуат 

Көміртегі 

шығарындылары 

төмен деңгейлі 

ғимараттар 

құрылысы 

технологиялары 

Өнеркәсіп және 

қуат 

сыйымдылығы 

жоғары 

коммерциялық 

секторлар 

Қалдықтар 

мен 

ластануды 

бақылау 

Транспорт 

(көлік) 

Ақпараттық 

технологиялар 

және 

коммуникациялар 

Табиғат қорғау 

активтері 

Су 

                                                             

27

 http://www.climatebonds.net/ 

28

 http://www.climatebonds.net/standards