5
Нәрестелердегі кеуде қуысының созылғыштығы өкпе созылғыштығы-
ның шамамен 10%-на тең (ересектерде бұл көрсеткіш – 50%).
Өкпенің созылғыштығына келесі факторлар әсер етеді:
• серпімді және коллагенді талшықтардың құрамына тәуелді альвеоляр
-
лық тіннің созылғыштығы;
• негізінен сурфактантпен анықталатын, альвеолаға төселіп тұрған сыр
-
тынан тартылған сұйық қабық;
• өкпенің интерстициалдық кеңістігі мен плевралық қуыста сұйықтықтың
болуы;
• өкпе тамырындағы қанның көлемі.
Аэродинамикалық қарсыластық (R – resistance) – тыныс жолдарымен
ауаның қозғалуы кезінде пайда болатын тынысқа қарсыластық, ауа бөл-
шектерінің тыныс жолдарының қабырғаларына үйкелуі нәтижесінде пайда
болады. Нәрестелердегі аэродинамикалық қарсыластық 20-40см су бағ./
(л • с) тең, әдетте ол интубация кезінде жоғарылайды. R-ға негізінен:
• тыныс жолдарының (соның ішінде жасанды) ұзындығы мен диаметрі;
• газ ағынының жылдамдығы;
• газ қоспасының тығыздығы, тұтқырлығы, ылғалдылығы әсер етеді.
Дем шығару кезіндегі аэродинамикалық қарсыласу дем алу кезінде
-
гі қарсыласудан жоғары, ол дем алу кезіндегі тыныс жолдары диаметрінің
ұлғаюына байланысты. Күтпеген жерде тыныс алу кезінде серпімді және аэ
-
родинамикалық қарсыласуды еңсеру жұмысын тыныс бұлшықеттері, ӨЖЖ
кезінде – толық немесе жартылай – желдеткіш атқарады. Әртүрлі патоло
-
гиялық процесс кезінде жұмыс күшейіп, аэродинамикалық қарсыласудың
жоғарылауына немесе өкпе тінінің созылғыштығының төмендеуіне (кей кез
-
дері ондаған есеге) алып келеді, бұдан басқа, әдетте тыныс алу аппарату
-
расы да қосымша жұмыс қосады. Артық ӨЖЖ кезінде респираторлық бұл
-
шық еттер жұмысының жеткіліксіздігі олардың атрофиясына алып келеді,
бірақ, басқа жағынан қарағанда, тыныстық қолдаудың жеткіліксіз дәрежесі
бұлшық еттердің қажуына, лактатацидозға және алдағы уақытта дистрофи
-
ялық бұзылыстарға алып келуі мүмкін.
Жұмыстың оптималдық деңгейі бұлшық еттер күшіне қолдау көрсетеді
немесе тіпті күшейтеді. Әдеттегі жағдайда жұмыс тек дем алу фазасын-
да ғана жасалады, ал дем шығару – пассивті процесс. Кейбір клиникалық
жағдайда: аэродинамикалық қарсыласудың әр түрлі жоғарылау деңгейінде,
желдетудің минуттық көлемінде (ЖМК), РЕЕР/СРАР артық деңгейінде, auto
РЕЕР пайда болуында дем шығару бұлшық еттердің қатысуын қажет етеді.
Практикалық жұмыста әдетте жабдық «қосқан» жұмысты азайтқан жөн,
басқа факторлармен дұрыс қолданбаған тыныстық қолдаудың режимі, auto
РЕЕР (1,2) қосқанда.