Рауль заңының ауытқуы
Оң ауытқу:егер ерітіндінің буының қысымы дәл осындай құрамды
идеалды ерітіндінің буының қысымынан жоғары болса. Ерітінді буға тез айналады.
Теріс ауытқу:егер ерітіндінің буының қысымы дәл осындай құрамды идеалды ерітіндінің буының қысымынан аз болса.Булану үдерісі қиын
жүреді.
Рауль заңының бірінші салдары
Ерітіндінің қату температурасының еріткіштің қату температурасына қарағанда салыстырмалы төмендеуі еріген заттың моляльдық концентрациясына тура пропорционал болады:
Рауль заңының екінші салдары
Ерітіндінің қайнау температурасының еріткіштің қайнау температурасына қарағанда салыстырмалы жоғарылауы еріген заттың моляльдық концентрациясына тура пропорционал болады:
8. Генри заңы — сұйықтықтағы газдың ерігіштігінің қысымға байланыстылығын көрсететін заң. Тұрақты температурада еріткіштің белгілі көлеміндегі газдың еруі, сол газдың еріткішке жасайтын қысымына тура пропорционал. Бұл заңды ағылшын ғалымы У. Генри 1803 ж. ашқан. Генри заңына идеал ерітінділер мен сұйықта нашар еритін, Бойль-Мариотт және Гей-Люссак заңы заңдарымен сипатталатын газдар ғана бағынады. Оны 1803 жылы ағылшын физигі және химигі Уильям Генри постулациялады. Оның заңын да осылай түсіндіруге болады: егер сұйықтыққа қысым күшейтілсе, ондағы еріген газ мөлшері көп болады. Мұнда газ ерітіндінің еріген заты ретінде қарастырылады. Қатты еріген заттан айырмашылығы, температура оның ерігіштігіне кері әсер етеді. Осылайша, температура жоғарылаған сайын, газ сұйықтықтан бетке қарай оңай ағып кетеді.
Себебі температураның жоғарылауы газ молекулаларына энергияны қосады, олар бір-бірімен соқтығысып, көпіршіктер түзеді . Содан кейін бұл көпіршіктер сыртқы қысымды жеңіп, сұйықтық синусынан шығады.
Генри заңының теңдеуі:
P = KH. C
Мұндағы P - еріген газдың парциалды қысымы;
C - газ концентрациясы;
К.H Генри тұрақты.
Генри заңы молекулалар тепе-теңдікте болған кезде ғана қолданылады.
Мысал келтіретін болсақ:
- Оттегінің еруі кезінде (O2) қан сұйықтығында бұл молекула суда нашар ериді деп саналады, дегенмен оның құрамындағы гемоглобиннің ерігіштігі айтарлықтай жоғарылайды. Сонымен, әр гемоглобин молекуласы метаболизмде қолдану үшін тіндерде бөлінетін төрт оттек молекуласымен байланысуы мүмкін.
- 1986 жылы Ниос көлінен кенеттен шығарылған (Камерунда орналасқан) көмірқышқыл газының қалың бұлты болды, шамамен 1700 адам мен көптеген жануарларды тұншықтырды, бұл осы заңмен түсіндірілді.
- Берілген газдың сұйық түрлерде көрінетін ерігіштігі, аталған газдың қысымы жоғарылаған сайын жоғарылауға ұмтылады, дегенмен жоғары қысым кезінде азот молекулалары (N2).
- еріген зат ретінде әрекет ететін зат пен еріткіш ретінде әрекет ететін зат арасында химиялық реакция болған кезде Генри заңы қолданылмайды; мысалы, тұз қышқылы (HCl) сияқты электролиттер туралы.
Достарыңызбен бөлісу: |