http://www.enu.kz
ЖАНҰЯҒА ҚОЛДАУ
КӨРСЕТУ АЯСЫНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС
Даулетова А. М.
«Жанұяны сақтап қалу мен әлеуметтік жеттімдікті болдырмау» Жобасы SOS
Астана Балалар Ауылы
http://www.enu.kz
Әлеуметтік жұмыс халыққа қызмет ету және көмек қажет ететіндерге көмек
корсету. Әлеуметтік қызметкердің негізгі мақсаты – адамдар, жанұя, тәуекел топтар және
т.б. әлеуметтік институттар арасындағы көмек көрсету/1, 4 б/. Қазіргі кезде Қазақстанда
барлық елдерде сияқты әлеуметтік жұмыс мамандығы бар. Әлеуметтік қызметкердің
жұмыс орындары көбеюде. Олар бүкіл әлемге белгілі әкімшілік бөлімдерде, мектептерде,
ауруханаларда, жанұяға көмек көрсету орындарында жұмыс істейді, ассоциациялар
құрылуда және кәсіби этикалық кодекс бар.
Әлеуметтік қызметкер клиентке яғни, әр түрлі формаларын, әр түрлі әдістерін
қоланады. Әр әлеуметтік қызметкердің кәсіби этикасы ол оның әлеуметтік жұмыс туралы
білімі, тәжірбиесі және әдістерін білу тағы басқа кәсіби қажетті құндылықтары.
Әлеуметтік жұмыс адам өмірінің сапасын жақсарту мақсатындағы кәсіби қызмет.
Әлеуметтік жұмыс басқа да ғылымдармен тығыз байланысты болып келеді. Әлеуметтік
қызметкер клиентпен жұмыс істегенде дәрігер, педагог, психолог, заң қызметкерлерімен
бірге жұмыс істейді. Ол клиент мәселесін жан-жақты қарауға мүмкіндік береді. /1, 5 б/
Астананың ұлғайып көркейюіне байланысты жан – жақтан, қалалардан,
ауылдардан көшіп келіп жатқан халық санынын артуына байланысты, жағдайы төмен
отбасылардың өсуі де жиі байқалып келеді. Мемлекетіміздің басты байлығы халық
болғандықтан, сол әлеуметтік жұмыстың басты міндеті. Осы ұстанымды ойға ала отырып,
Астана қаласында 2007 жылы «Жанұяны сақтап қалу мен әлеуметтік жетімдікті
болдырмау» Жобасы SOS Астана Балалар Ауылы қарсаңында ашылған болатын.
Отбасы – қоғамның ажырамас ұяшығы. Отбасы қоғамдағы ең басты иниститут
болғандықтан онымен жұмыс жүргізу негізгі мақсатқа алынды. Яғни, отбасының барлық
мәселелерін шешу, оны қоғам өміріне бейімдеу мақсатқа негіз болды. Қазіргі заманғы
отбасының проблемасы өте маңызды және актуальды жағына жатады. Отбасының
маңыздылығы, отбасы – қоғамның бірден-бір негізгі әлеуметтік иниституттары, адамзат
өмірінің басты тасы ретінде анықталды. Басқаша қарасақ, қазіргі уақытта отбасы
иниституты ішкі терең дағдарысты басынан өткізуде.
Отбасымен әлеуметтік жұмыс қазіргі заман талабынан туындап отыр. Біздің
елімізде де отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс ертеден қалыптасып, өзіндік ұлттық
ерекшеліктерімен айқындалады.
«Жанұяны сақтап қалу мен әлеуметтік жетімдікті болдырмау» Жобасының
мақсаты: әлеуметтік жеттімдіктің болу қауіпін төмендету және «қауіпті топтағы»
балалардың өмірлік жағдайын өзгерту.
Жобаға көпбалалы аз қамтылған отбасылар, толық емес аз қамтылған отбасылар
қатыса алады.
Отбасылармен жұмыс бірнеше кезеңдерде өтеді:
Отбасымен келісім шарт жасалады, онда бірнеше міндеттер қойылады және ол
міндеттерді Жобамен қоса отбасы да орындауға міндетті.
Әлеуметтік жұмыскерлермен бірге жанұя қойылған міндеттерді атқару үшін
жұмыс жасайды.
Отбасылар дағдарыста қалған жағдайды,көмек көрсетуге серіктес ұйымдар
тартылады.
Жобаға қатысатын отбасыларға көрсетілетін көмектер:
Мемлекеттен бөлінетін көмек түрлері жайлы ақпарат беру
http://www.enu.kz
Әлеуметтік-экономикалық көмек
Заңды құжаттарды толтыруға заңгердің көмегі
Психологиялық-педагогикалық көмек
Балалардың денсаулығын жақсартуға үшін көмек
Әр түрлі әлеуметтік-мәдени және қолы бос кезде демалу шараларына қатысу
Отбасымен жұмыс жасауға арнайы білімі бар әлеуметтік қызметкерлер бөлінеді.
Әрбір өмірлік қажеттіліктер үшін адамға көмектесетін әлеуметтік қызметкер болып
табылады. Отбасыларға олардың қажеттіліктеріне байланысты көмек түрі корсетіледі.
Жобанын ең маңызды бөлігі ол әлеуметтік жетімдікті болдырмау, яғни балалардың өзінің
биологиялық отбасынан айырылуына жол бермеу. Осындай қауіпті топқа мынадай
балалар тобы жатады:
Ата-аналары материалдық-әлеуметтік қиыншылықтарға тап келсе (аз
қамтылған,
жұмыссыз, тұрғын үйі жоқ)
Ата-аналары ішімдікке салынған және зиянды заттар пайдаланып, заң
бұзушылықпен айнлысатын болса
Ажырасатын отбасылар
Қарттардың қамқорлығына алынған балалар
Ата-аналары өте ауыр ауру түрлерімен ауырса
Ата-аналарымен ұрыс-керіске көп түсетін және үйлерінен қашатын, көп
уақытын далада өткізетін балалар./2,17 б./
Соңғы уақытта мамандар көбінесе әлеуметтік жетімдікті ауыр әлеуметтік-
экономикалық немесе медициналық мәселеден емес, ата-ана мен бала арасындағы
қатынастардың бұзылуынан деп көп қарастырады. Жобадағы көрсетілетін көмек
балаларға көрсетіледі, бірақ толығымен отбасыға бағытталады.
Әлеуметтік жетімдікті жеңудегі іс-әрекет тек қана жергілікті және мемлекеттік
мекемелердің серіктесе жұмысы негізінде ғана іске асады. Жұмыс мамандардың топтала
және бұл үдеріске отбасының барлық мүшелері мен баланың жақын айналасындағылары,
әлеуметтік қоғамды жұмылдыру арқылы жүзеге асады.
Әдебиеттер тізімі
1. Коккөзева К.Ш. Әлеуметтік жұмыстың негіздері, Оқу құралы - Алматы, 2010 -52 бет.
2. Мухамбетова К.А. Профилактика социального сиротства. Методы и технологии
социальной работы с семьей в школе. Учебное пособие. – Астана, 2009.
3. Интернет-қорынан www.kursik.kz.
