Болжамы. Жағымды.
Анустың жарыгы
Этиологиясы. Анустың (орысша «задний проход» деген терминды қазақшаға «анус», «кетен» «айналшық» деп аударылған, біз «анус» деген терминды сақтайық). Нәжістің тік ішекте созылмалы тұрып қалғаннан, тік ішекке паразиттар кіріп кеткеннен, жарақат алғаннан, іш өтіп сұйық нәжіс тоқтамай шыға бергеннен, тік ішектің сілемейлі қабығы зақымдалып, жарық пайда болады.
Клиникасы. Ең бірінші белгісі - улкен дәретке отырып, нәжіс шыққан кезде өте қатты ауырған сезім тұады, дәрет біткеннен кейін тағыда бірнеше сағат ауырған сезім созылады. Нәжістің сыртына қан жабысып бірге шығады.
Аурған сезімнен, улкен дәретке отырғанда, көп уақыт отырады. Науқастың психикасы өзгереді: қайғы басады, тамақтан бас тартады, өзінен-өзі улкен дәретті тоқтатуға тырысады - ауыратын сезімнен қашып. Анустың айналасында қышыған сезім ұдайы сақталады. Көзбен қарағанда анустың айналасында жарықтың саңылауы көрінеді, қызғылт түрі бар, жан-жағында анустың терісінің қабынған белгілері анықгалады.
Диагностикасы. Клиникалы белгілері бойынша қиындық тұғызбайды, тек қолға резенке қолған киіп, саусақпен тік ішектің ішін зерттеу керек. Саусақты суырып алғанда бірге қан шықса, онда анустың жарығы бар екені кұмәнсіз болады. Фельдшерге емдеуге тиым салынады, сондықган диагноз қойып, ауруханаға жіберу керек.
Емі. Ауруханада консервативті әдістермен емдеуге тырысады. Алдымен диетаны сақтау керек, тік ішекке суппозиторий кіргізеді - күніне 3-4 рет, шөптердің тұндырмасынан микроклизмажасайды (мысалы, тұймедақтың тұндырмасы). Жылы антисептиктың ерітінділерімен бұлауға отырғызады.
Консервативті емінен нәтиже шықпаса, онда ота арқылы емдейді. Жергілікті жансыздандырумен, Габриель бойынша ота жасалады. Отадан кейін науқасқа арнайы күгім жасау керек.
Болжамы. Жағымды.
Тік ішектіц шығып кетуі
Этиологиясы. Анустың айналымындағы бұлшықеттердің әлсіздігінен және іштің құысының ішкі қысымы кұрт жоғарылағаннан тік ішектің сілемейлі қабығы немесе бүткіл тік ішектің өзі сыртқа шығып кетеді. Іштің құысының ішкі қысымы кұрт жоғарылуға себеп болуына келесі жағдайлар: кенет ауыр затты көтергеннен, ал нәрестелер жай қатты жылағаннан. Тағыда қосымша себептер - науқастың жасы үлғайған болса, арық болып жұдегеннен болса, нәжістің тік ішекте тұрып қалғанынан және туа бітелген ақаулар: тік ішектің үстінгі бөлігінің шажырқайы узын болса немесе сегізкөз сұйектің қиылысы аса доғалы болмаса. Тік ішектің сілемейлі қабығы жартылай немесе толық, барлық қабықтарымен бірге шығып кетуі мүмкін.
Кейде, 10-12 см. дейін піығып кетеді.
Клиникасы. Басында тік ішек тек кұшенгенде қана шығатын болады, улкен дәретке отырғанда. Нәжіс шығып болғаннан кейін, науқас өзі саусақтарымен қайтадан орнына кіргізе алады. Келешекте, болымсыз іштің қүысының қысымы жоғарылағаннан тік ішек шығып кетуді әдетте алады.
Сілемейлі сұйықтық, қанмен араласып шығады. Шыққан ішектің сілемейлі қабатта ойық-жара пайда болады, ісінеді, шыққан бөлік қысылып қалып, некрозға үшырайды. Ағымы бойынша ұш кезеңге бөлінеді:
Бірінші кезеңде тік іпіек тек улкен дәретке отырғанда шығады, науқас өзі ішекті орнына кіргізеді.
Екінші кезеңде тік ішек ауыр жүмыс істеп, күшенгенде шығады, науқас өзі орнына кіргізе аламайды.
Үшінші кезеңде болымсыз іштің қысымы жоғарылағаннан тік ішек шығып кетеді, орнына кіргізгенннен кейін қайтадан өзі шығып кетеді.
Достарыңызбен бөлісу: |