Калий тыңайтқышы. Калий тыңайтқышын өндіруге шикізат ретінде табиғи калий тұздарын жəне өсімдіктердің күлін қолданады.Негізгі шикізат ретінде минерал сильвинит (mKCІ+nNaCІ) құрамында 14-18% К2О болады жəне каолинит (KCІ хMgCІ26H2O) қолданылады. Сильвинит құрамында 23-30% KCІ, 65-70% NaCІ болады. Осыдан KCІ-ды бөліп алып тыңайтқыш ретінде қолданылады.
Сильвиниттен калий хлоридін екі əдіспен алады: Галургии немесе бөлек кристаллизациялау əдісі. Бұл əдіс KCІ-мен NaCІ-дың температурасына байланысты əртүрлі ерігіштігіне негізделген. 0-ден 1000С-қа дейін NaCІ ерігіштігі өзгермейді, ал KCІ ерігіштігі температура өскен сайын артады. 260С-те KCІ мен NaCІ ерігіштігі бірдей болады. Егер 1000С ерітсе, KCІ, NaCІ-дан екі еседей көп болады. Егер салқындатсақ, онда тек KCІ ғана кристалданады.
Флотация əдісі. Бұл əдіс минералдар сильвинит KCІ жəне галит NaCІ-дың судағы жұғу-жұқпау қасиеттеріне негізделген. Флотация қалыпты температурада минералдардың қаныққан ерітіндісінде жүреді
21) калий перманганатын алу технологиясы
Калий перманганаты — марганец ерітіндісі, марганец ерітіндісінің калий тұзы. Калий перманганаты ерітіндісінің қоспалары медицинада антисептикалық зат ретінде кеңінен қолданылады. Оны жараларды тазарту үшін, тамақты шаю үшін қолданады. Марганец ерітіндісі мен глицеринді бір жерде сақтауға болмайды, себебі, бұл өртке әкеліп соғуы мүмкін.
KMPO4 өндірудің белгілі әдістері
Тарихи тұрғыдан калий перманганатын алудың бірінші әдісі [1] ауада күйдіру кезінде оттегімен әрекеттесу арқылы пиролизит пен сілтіден калий манганатын (VI) синтездеу болды.
2MnO2 + O2 + 4KON = 2K2MnO4 + 2H2O. (бір)
Содан кейін алынған балқыманы сумен шайып, алынған ерітінді калий манганатын перманганатқа айналдырды. Манганатты перманганатқа айналдыру кезеңі мыналарды қамтуы мүмкін:
1) ерітіндіні қайнату – реакция теңдеуі бойынша манганаттың (VI) диспропорциялануы нәтижесінде калий перманганатының түзілуі жүреді.
3K2MnO4 + 2H2O = 2KMnO4 + MnO2 + 4KON; (2)
2) СО2 ерітіндісін өңдегенде диспропорциялау процесі жылдамдайды, реакция теңдеу бойынша жүреді
3K2MnO4 + 2CO2 = 2KMnO4 + MnO2 + 2K2CO3. (3)
Mio2 түзілуіне байланысты процесс тиімсіз және реакция арқылы алынған калийден КОН қалпына келтіру қажет.
K2CO3 + Ca (OH) 2 = 2KOH + CaCOe! ; (4)
3) реакцияға сәйкес манганаттың хлормен тотығуы
2K2MnO4 + Cl2 = 2KMnO4 + 2KCl (5)
сонымен қатар калийдің KC1 түріндегі жоғалуына байланысты тиімсіз, электролиз арқылы КОН регенерациясы қымбатқа түседі. Сондықтан алдын ала электрохимиялық әдіс
манганаттың перманганатқа айналуы.
Қазіргі уақытта аралас (екі сатылы) әдіспен калий перманганатын алудың жалпы қабылданған технологиясы [2].
Бірінші кезеңде пиролюзит КОН-мен араласады және күйдіргіш қазандарда балқытуға ұшырайды, реакция (1) теңдеу бойынша жүреді. Шарлы диірменде ұсақ ұнтақталған жоғары сортты пиролюзит пен 50% KOH ерітіндісі 473 ... 543 К температурада легірленеді. Жоғары температурада (748 ... 1233 К) манганат (VI) калий манганатына (V) дейін жойылады. теңдеу бойынша оттегінің бөлінуі
3K2MnO4 = 2K3MnO4 + MnO2 + O2, (6)
және реакция бөлігі
2K2MnO4 = 2K2MnO3 + O2.
реакциясы нәтижесінде алынған диоксид оттегінің бір бөлігін жоғалтады және шын мәнінде MnOi, 8-i, 75 құрамды оксид түрінде балқымада болады; манганат айналмалы табақ тәрізді пештерде және үздіксіз жұмыс істейтін басқа құрылғыларда немесе қырғыш типті араластырғыштары бар жалпақ шойын қазандарда алынады.
Пешке екінші кезеңнен кейін дымқыл MnO2 пастасы және пиролизит жүктеледі, кептіріледі, содан кейін кішкене бөліктерде KOH (50% ерітінді) қосылады; массалық қатынасы WMn02: ^ K0H = 1: 1,45; молярлық қатынасы: VMn02: vK0H = 1: 2,25. Кейбір жағдайларда сілті бар пиролюзит араластырғыштарда араластырылады, содан кейін қоспаны күйдіргіш қазандарға тиейді. Балқыту операциясы үздіксіз араластыра отырып, шамамен бір тәулікке созылады.
екінші кезеңде балқыма сілтіленеді және алынған ерітіндіге ұшырайды электролизге.
Бұл ерітінді электролизге жіберіледі, ал шлам барабан вакуумдық сүзгілеріне беріледі, онда ол ерітіндіден бөлініп, содан кейін манганат балқымасын алу үшін қайтарылады. Шламда 35-50% MnO2 және пиролюзиттен тасымалданатын басқа қоспалар бар. Мерзімді түрде шламды тастайды (қоспалардың жиналуымен).
Процестің мынадай кемшіліктері бар: мақсатты өнім хлоридтермен ластанған, әдіс тауарлық калий перманганатын өндіруге жарамсыз, NaClO ерітінділері бос хлорды бөледі. Патентте [11] калий перманганатын екі кезеңде алу ұсынылады. Бірінші кезеңде марганец (II) нитратының калий гидроксидімен қоспасы қыздырылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
