«информатика» модулі

Берілген функционалдық сызбаға сәйкес теңдеуін анықтаңыз:

Логикалық құрылғының берілген функционалдық сызбасы бойынша теңдеуін құрастырыңыз:

Берілген ақиқат кестесі арқылы логикалық құрылғының орындайтын амалын анықтаңыз.

Берілген ақиқат кестесі арқылы логикалық құрылғының орындайтын амалын анықтаңыз.

Х1	Х2	Х3	У
0	0	0	0
0	0	1	0
0	1	0	0
0	1	1	0
1	0	0	0
1	0	1	0
1	1	0	0
1	1	1	1

Берілген ақиқат кестесі арқылы логикалық құрылғының орындайтын амалын анықтаңыз.

Х1	Х2	Х3	У
0	0	0	0
0	0	1	1
0	1	0	1
0	1	1	1
1	0	0	1
1	0	1	1
1	1	0	1
1	1	1	1

Берілген ақиқат кестесі арқылы логикалық құрылғының орындайтын амалын анықтаңыз.

1. 
   Бройдо В.Л. Персональные ЭВМ: архитектура и программирование на Ассемблере.
   

2. 
   Нортон П. Программно-аппаратная организация IBM PC. –Киев: 1997
   
3. 
   Гельман В.Я. Медицинская информатика. СПб. “Пи­тер”. 2001
   
4. 
   Герасевич В. Компьютер для врача. СПб. 2002
   
5. 
   Симонович С. В. Информатика. Базовый курс. СПб. “Пи­тер”. 2003
   
6. 
   Глушаков С.В., Сурядный А.С. Персональный компьютер. М.Фолио. 2004
   
7. 
   Макарова Н.В. Информатика 3-издание. Москва 2006
   
8. 
   Байжұманов М.Қ., Жапсарбаева Л.Қ. Информатика. 2004 ж.
   
9. 
   Жапарова Г.Ә. Информатика негіздері. 2006 ж.
   
10. 
    Лыскова В., Ракитина Е. Логика в информатике. Москва 2006 г.
    

Жұмыстың практикалық бөлігі аяқталғаннан соң оқытушы студенттердің практикалық жұмыстан алған нәтижелерін дұрыстығын тексереді. Содан кейін оқытушы тақырыпты студенттермен бірге талқылайды және оның практикалық қолданылуын сұрайды.

Оқытушы студенттердің практикалық жұмыс нәтижелерінің қорытындысын тексереді. Тақырыпты сараптай отырып бақылау сұрақтарын жүргізеді. Компьютерде сауалнама тапсырады.

1. 
   Микропроцессор дегеніміз не және оның атқаратын қызметі қандай?
   
2. 
   Жүйелік блоктың алдыңғы тақтасында не орналасады?
   
3. 
   Процессордың ырғақтық жиілігі дегеніміз не және оның өлшем бірлігі туралы айтыңыз.
   
4. 
   Процессордың разрядтылығы деген не?
   
5. 
   Математикалық сопроцессор не үшін қажет?
   
6. 
   BIOS микросхемасы деген не?
   
7. 
   Арифметикалық – логикалық құрылғының орындайтын қызметі.
   
8. 
   Сыртқы құрылғылардың қандай түрлерін білесіз?
   
9. 
   Ақпаратты енгізу құрылғылары.
   
10. 
    Ақпаратты шығару құрылғылары.
    
11. 
    Мультимедиа құралдарды атаңыз.
    

Оқытушы біліктілік дағды құзыреттілігін сараптайды.

Оқытушы студенттің практикалық жұмысын, қатесін тексереді. Кейін оқытушы әрбір студенттің жетістігі мен кемшілігін атап өтіп студенттің бір құзыреттілігі (біліктілік) бойынша журналға баға қойылады.
№3 тақырып. Компьютердің аппараттық және программалық жабдықтамасы. Операциялық жүйе (ОЖ)
Мақсаты: Дербес компьютердің аппараттық бөлігінің қызметі және құрылымы туралы негізгі түсінік беру. Windows ХР операциялық жүйесін пайдалануды және концепцияның негізгі жағдайларын тұрғызуды оқып үйрену.
Оқытудың міндеті: Компьютерлердің ішкі және сыртқы құрылғыларымен танысу. Windows операциялық жүйесінде: жұмыс үстелін баптау, терезелермен жұмыс жасау, иерархиялық файлдық жүйе құру, Windows-тегі объектілерді байланыстыру жұмыстарын қабылдаудың технологиялық негізін қалыптастыру.
Ұйымдастыру кезеңі: - 5 мин

Студенттердің сабаққа қатысуын тексеріп, келмеген және дайындалмаған себептерін айқындап, жаңа сабаққа назар аударуын ұйымдастыру.

1. 
   ДК құрылымы. Дербес компьютердің компоненттері (ДК) – микропроцессор, негізгі жады, сыртқы жады, сыртқы құрылғылар: дисплей, пернетақта, принтер, жүйелік шина.
   
2. 
   Дербес компьютердің құрылымдық схемасы. ДК архитектурасы.
   
3. 
   Дербес компьютердің құрылғылары.
   
4. 
   Ашық архитектураның қағидасы. Сыртқы есте сақтау құрылғылары. Шеттегi құрылғылар.
   
5. 
   Негізгі түсініктер: жұмыс үстелі, дисктер, файлдар, бума және маршруттары, есептер тақтасы, бас мәзір.
   
6. 
   Бас мәзірдің құрылымы. Бағдарламаны жүктеу. Ағаш текті файлдық құрылыммен жұмыс.
   
7. 
   Терезенің стандартты элементтері. Жүйелік мәзір және құрал саймандар тақтасы.
   
8. 
   Әртүрлі қолданбалы программаларды жүктеу.
   
9. 
   Компьютерлік вирустардың сипаттамалары. Вирустарды табу және қорғау программалары. Вирустардың классификациясы.
   

• 
  Компьютерде сауалнама тапсыру (студент берілген тақырып бойынша минималды білімді және дағдыны тексеруге арналған теориялық сұрақтардан, негізгі анықтамалардан тұратын сауалнамаға жауап беруі тиіс). Ауызша сұрау (студент берілген тақырып бойынша әдістемелік нұсқауда көрсетілген сұрақтарға дайындықпен келуі тиіс).
  
• 
  Компьютерде практикалық жұмыстың нәтижесін тексеру (студент сабақта нақты дағдыны алу үшін жеке тапсырмаларды орындауы тиіс).
  

Білім, практикалық дағдыны қалыптастыру: ситуациялық есептерді шешу.

№	Тапсырмалар	Балл
1.	Жұмыс үстеліндегі белгішелерді жанама мәзірінің көмегімен белгілі бір ретпен орналастыру.	5
2.	«Пуск» бас мәзірінен Бағдарламалар, Стандарттар (қалауыңыз бойынша) екі бағдарламасын жүктеңіз. Екі бағдарламаны бүкіл экранға (каскад, жоғарыдан төмен, солдан оңға) ашыңыз.	5
3.	Бағдарламаның біреуін жинаңыз, екінші бағдарламаны <Восстановить> батырмасы арқылы бастапқы қалпына қайта келтіріңіз. Тышқанның көмегімен терезенің өлшемін өзгертіңіз.	5
4.	MS WORD бағдарламасының лақабын құрыңыз. Құрылған лақаптың көмегімен бағдарламаны жүктеңіз. Құрылған лақапты жойыңыз.	5
5.	Бас батырманың көмегімен есептер тақтасын экран бетінен жасырыңыз және классикалық түрге ауыстырыңыз.	5
6.	С:\student бумасындағы бірнеше файлдар тобын архивке жіберіңіз, қайта архивтен шығарыңыз.	7
7.	Стандартты бағдарламадағы «Дискіні дефрагментациялау» (Дефрагментация диска) командасын пайдаланып С дискісін дефрагментациялаңыз.	8
8.	Іздеу командасының көмегімен С дискісінде кеңейтілуі «.doc немесе .xls» болып келетін барлық файлдар тобын шығарыңыз.	12
9.	Жұмыс үстеліне өз атыңызбен бума құрыңыз. Құрылған бумаға файл құрыңыз (атын өзгертіңіз, атрибутын «Тек оқу» үшін жасаңыз). Құрылған файлды жұмыс үстеліне ( ұстап тұрып жылжыту, жанама мәзір, пернелер комбинациясы ) әдістерінің көмегімен көшіріп, орнын аустырыңыз. Өзіңіз құрған буманы жойыңыз, қайта қалпына келтіріңіз.	13
10.	STUDENT қалтасында иерархиялық файлдық жүйе құрыңыз және жетектегіштің көмегімен көрсетіңіз:	15
11.	Кестені толтырыңыз. (калькулятор программа көмегімен) Ондық с.ж. Екілік с.ж. Оналтылық с.ж. Сегіздік с.ж. 1100000111 1999 11111100001 235 157 89 А548С 324 D24E 10000 1010110111010111 658FB 4121	15
12.	Екілік сандарды қосыңыз: 10000+10101= ; 111111+10000= ; 100+1000= ; 101010101+1= ; 1010111+101= ; 10+111111= ; 1010101111+11= ; 10+1= ;	7
13.	Оналтылық сандарды көбейтіңіз: 12*А21= ; 32* 4D= ; 5*C = ; 99*F= ; 698E* 2= ; 256F* 5= .	8

1. 
   Гельман В.Л. Медицинская информатика. Москва. 2002 г.
   
2. 
   Виталий Герасевич. Компьютер для врача. Санкт-Петербург. 2002 г. .
   
3. 
   Симонович С.В. Информатика. Базовый курс. 2-издание. Питер. 2003 г.
   
4. 
   Симонович С., Г.Евсеев, В. Мураховский. Вы купили компьютер. Москва. “АСТ-ПРЕСС КНИГА”. 2004 г.
   
5. 
   Глушаков С.В., Сурядный А.С.. Персональный компьютер. Москва. 2004 г.
   
6. 
   Информатика. Под редакцией проф. Н.В.Макаровой. Москва «Фин.стат». 2005.
   
7. 
   Изтлеуов М.К., Беккужина А.И., Емжарова Г.У. Информатика. Актобе.2005.
   
8. 
   Беркінбаев К.Н. Информатика. Алматы. 2005.
   
9. 
   Жапарова Г.Э. Информатика. Алматы. 2006. .
   
10. 
    Макарова Н.В. Информатика 3-издание. Москва 2006.
    

Жұмыстың практикалық бөлігі аяқталғаннан соң оқытушы студенттердің практикалық жұмыстан алған нәтижелерін дұрыстығын тексереді. Содан кейін оқытушы тақырыпты студенттермен бірге талқылайды және оның практикалық қолданылуын сұрайды.

Оқытушы студенттердің практикалық жұмыс нәтижелерінің қорытындысын тексереді. Тақырыпты сараптай отырып бақылау сұрақтарын жүргізеді. Компьютерде сауалнама тапсырады.

1. 
   ДК құрамына қандай негізгі блоктар кіреді?
   
2. 
   Микропроцессор дегеніміз не және оның атқаратын қызметі қандай?
   
3. 
   Жүйелік блоктың алдыңғы тақтасында не орналасады?
   
4. 
   Дискіні форматтау не үшін қолданылады?
   
5. 
   Винчестер дегеніміз не?
   
6. 
   Монитор, жүйелік блок, пернетақта, принтер құрылғыларының атқаратын қызметін атаңыз?
   
7. 
   Жұмыс үстелінің негізгі төрт объектісін атаңыз?
   
8. 
   «Пуск» бас мәзір командаларының қызметін атаңыз?
   
9. 
   Терезе түрлерін атаңыз: анықтамалық, сұқбаттық, қолданбалы бағдарламалық және қалталық.
   
10. 
    Жаңа таңбашаны қалай құруға болады?
    
11. 
    Блокнот мәтіндік редакторында құжатты қалай құруға болады?
    
12. 
    Графикалық құжат қалай құрылады?
    
13. 
    Құрылған құжатты C:\Student қалтасына қалай сақтауға болады?
    
14. 
    Сақтау және Қайта сақтау командаларының арасында қандай айырмашылық бар?
    
15. 
    Архиватор-бағдарламасының қызметі.
    
16. 
    Диск дефрагментациясы дегеніміз не?
    

Оқытушы білім дағды құзыреттілігін сараптайды.

Оқытушы студенттің практикалық жұмысын, қатесін тексереді. Кейін оқытушы әрбір студенттің жетістігі мен кемшілігін атап өтіп студенттің екі құзыреттілігі (біліктілігі және практикалық дағды) бойынша журналға баға қояды.

№4 тақырып. Қолданбалы программалық жабдықтама. Mәтіндік процессорлар

Студенттердің сабаққа қатысуын тексеріп, келмеген және дайындалмаған себептерін айқындап, жаңа сабаққа назар аударуын ұйымдастыру.

1. 
   Мәтінмен жұмыс істеу, сақтау, пішімдеу және өңдеу.
   
2. 
   Бірнеше құжаттық терезелермен жұмыс істеу. Алмасу буферінің қызметі. Іздеу және ауыстыру.
   
3. 
   Офографиялық тексеру (синонимдер, антонимдер). Автоауыстыру және автомәтін. Автоматты түрде құжатты сақтау.
   
4. 
   Мәтінді өңдеу (кадр және үлкен әріп (буквицы)).
   
5. 
   Тізімдер. Колонтитул.
   
6. 
   Үлгілермен жұмыс істеу.
   
7. 
   Библиографиялық безендіру.
   
8. 
   Кестелер (кесте құру тәсілдері, кесте құрылымын өзгерту және оны өңдеу, кестеде есептеулер жүргізу). Берілгендер бойынша диаграмма тұрғызу.
   
9. 
   Графикалық объектілерді енгізу және онымен жұмыс істеу (сурет, клип, фигурлар, диаграмма, SmartArt, WordArt, формула, символ).
   

• 
  ДК-де тестілеу (студент берілген тақырып бойынша минимальді білімді және дағдыны тексеруге арналған теориялық сұрақтардан, негізгі анықтамалардан тұратын тестке жауап беруі тиіс);
  
• 
  ДК-де практикалық жұмыстың нәтижесін тексеру (студент сабақта нақты дағдыны алу үшін жеке тапсырмаларды орындауы тиіс).
  

Біліктілікті, практикалық дағдыны қалыптастыру: ситуациялық есептерді шешу.

№	Тапсырмалар:	Бағалау критерийі
1	Мәтінді өңдеу және пішімдеу.	15 балл
	Автотасмалдауды тағайындап, мәтін теріңіз.	1
	Мәтінді 3 абзацқа бөліңіз.	1
	Абзацты, сөзді, жолды және құжатты ерекшелеудің 3 түрін көрсетіңіз.	3
	Абзацты әртүрлі әдіспен 3 рет көшіріңіз.	2
	Әрбір абзацтың түсін және қаріпін өзгертіңіз.	2
	1-ші және 2-ші абзацты біріктіріп, қайта ажыратыңыз.	2
	Беттің параметрін тағайындаңыз: азат жол -2,5; жол аралық интервал -1; 1- абзацты сол, 2-абзацты орта тұс, 3-абзацты ені бойынша шектеңіз.	4
2	Кестемен жұмыс.	15 балл
	4х5 кестесін құрыңыз.	2
	1-жолды біріктіріңіз, 1 ұяшықты 2 бағанға және 3 жолға бөліңіз.	3
	1-жолдың үстіне және ең соңғы жолға қосымша жолдарды қосыңыз.	2
	2-ші бағанның қасына 1 баған қосып, қайта жойыңыз.	2
	Кестені 2-ге бөліп, қайта қосыңыз.	2
	3 –ші абзацты кестеге айналдырыңыз.	2
	Кестені мәтінге айналдырыңыз.	2
3	Бетті безеңдіру.	15 балл
	Құжатты бос 4 беттен тұратындай етіп тағайындаңыз.	2
	Жоғарғы тақ беттің колонтитулына – факультетіңізді жазыңыз.	2
	Жоғарғы жұп беттің колонтитулына – тегіңізді жазыңыз.	2
	Төменгі колонтитулға - бет нөмірін кірістіріңіз (орта тұсқа).	2
	1-ші беттен колонтитулды алыптасаңыз.	2
	Тақ беттерді – «Альбомная», жұп беттерді «Книжная» етіп тағайындаңыз.	3
	Бет өрісін: жоғарғы және сол - 2см, төменгі және оң - 1см тағайындаңыз.	2
4	Тізім. Формула енгізу.	15 балл
	Номерленген тізімді орнатып, 5 пәннің атын теріп жазыңыз.	2
	Тізімді енді маркерленген тізімге ауыстырыңыз.	3
	Көп деңгейлі тізім енгізіңіз.	5
	Квадраттық теңдеуді теріңіз.	5
5	Графикалық объектімен жұмыс істеу	10 балл
	3 фигураны кірістіріңіз.	2
	Фигураларды топтастырыңыз.	2
	Топтасқан фигураларды жіктеңіз	2
	Фигураны мәтіннің артына (алдына), ортасына (сол шетіне) орналастырыңыз.	2
	Фигураның түсін, көлемін және көлеңкесін тағайындаңыз.	2
6	Құжатты қорғау	15 балл
	Мәтінді жасырып, қайта ашыңыз.	5
	Құжатқа әрбір 15 минут сайын автосақтауды тағайындаңыз.	5
	Құжатты қорғаңыз.	5
7	Шаблон. Автоауысу. Терезелермен жұмыс.	15 балл
	Резюме жазыңыз.	5
	Автоауысу (ҚазҰМУ сөзін өз тегіңізге ауыстырыңыз. Тексерілген соң қайта жойыңыз).	5
	Ағымды құжатты екі терезеге бөліңіз. Ашық терезелерді реттеңіз (упорядочить).	5

1. 
   Богумирский Б. Энциклопедия Windows 98., 2-е изд., СПб. “Питер”. 2001.
   
2. 
   Гельман В.Я. Медицинская информатика.СПб. “Пи­тер”. 2001.
   
3. 
   Герасевич В.. Компьютер для врача. СПб. 2002.
   
4. 
   Симонович С. В. Информатика. Базовый курс.СПб. “Пи­тер”. 2003.
   
5. 
   С.В.Глушаков, А.С.Сурядный Персональный компьютер. М.Фолио.2004.
   
6. 
   Хэлворсон М., Янг М. Эффективная работа с Microsoft Office 2000. СПб. “Питер”. 2001.
   
7. 
   Робин У. Эффективная работа с Microsoft Word 2000. СПб. “Питер”. 2001.
   
8. 
   Андаспаева А.А. Новичку о работе на персональном компьютере Windows – 95, 98 Алматы. 2001.
   
9. 
   Бөрібаев Б. Информатика және компьютер, Алматы "Білім" 1995 ж.
   
10. 
    Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б.Б., Дәулетқұлов А.Б. «Жаңа информациялық технологиялар» Алматы, 2003 ж.
    
11. 
    Байжұманов Б.Қ, Жапсарбаева Л.Қ.. Информатика. 2004ж.
    
12. 
    Жапарова Г.Ә. Информатика негіздері. 2006 ж.
    

Жұмыстың практикалық бөлігі аяқталғаннан соң оқытушы студенттердің практикалық жұмыстан алған нәтижелерін дұрыстығын тексереді. Содан кейін оқытушы тақырыпты студенттермен бірге талқылайды және оның практикалық қолданылуын сұрайды.

Оқытушы студенттердің практикалық жұмыс нәтижелерінің қорытындысын тексереді. Тақырыпты сараптай отырып бақылау сұрақтарын жүргізеді. ДК-де тестілейді.

1. 
   Word мәтіндік редакторын қалай жүктеуге болады?
   
2. 
   Word мәзірінің негізгі бөлімдерін атаңыз?
   
3. 
   Құжаттағы қаріп өлшемін, түсін қалай өзгертуге болады?
   
4. 
   Жоларалық интервал қалай беріледі?
   
5. 
   Бетті қалай нөмірлеуге болады?
   
6. 
   Бетке колонтитулды қалай қоюға болады?
   
7. 
   Сөздің дұрыс жазылу нұсқасына, стандартты қатені қалай келтіруге болады?
   
8. 
   Автомәтін функциясының қызметі?
   
9. 
   Автомәтін элементтерінің сақталуы қалай жүзеге асады?
   
10. 
    Автомәтін элементі ретінде суретті қолдануға бола ма?
    
11. 
    Құжатты шаблон ретінде сақтау кезіндегі сіздің әрекетіңіз?
    
12. 
    Құжатты автоматты түрде сақтау қалайша жүзеге асады?
    
13. 
    Кестені қалай қоюға болады?
    
14. 
    Кестеге баған және жолды қалай қосуға болады?
    
15. 
    Кесте ұяшығындағы мәтінді тік және көлденең тегістеуді қалай өзгертуге болады?
    
16. 
    Құжатқа графикалық бейнелеуді қалай қоюға болады?
    
17. 
    Бейнелеудің ішкі түрін қалай өзгертуге болады?
    
18. 
    WORD мәтіндік редакторына диаграмманы қалай орналастыруға болады?
    
19. 
    Мәтінді WordArt көмегімен қалай безендіруге болады?
    
20. 
    Құжатқа ерекше символды қалай кірістіруге болады?
    
21. 
    Формула редакторы мен қалай жұмыс істеуге болады?
    

Оқытушы студенттің практикалық жұмысын, қатесін тексереді. Кейін оқытушы әрбір студенттің жетістігі мен кемшілігін атап өтіп, студенттің екі құзыреттілігі (біліктілігі және практикалық дағды) бойынша журналға баға қояды.

№5 тақырып. Қолданбалы программалардың жабдықтамасы: Электрондық кестелер.

Мақсаты: MS Excel электрондық кестесенің интерфейсімен танысу, электронды кестемен жұмыс істеу дағдыларын үйрету. Деректерді енгізуді, оларды тегістеуді және жиектеуді, фонын өзгертуді, формула енгізуді, диаграмма тұрғызуды үйрету.

Оқытудың міндеті: Деректерді енгізудің, оларды тегістеудің және жиектеудің, фонын өзгертудің, функциялар мен формулаларды пайдалана отырып әртүрлі есептеулер жүргізудің, блокпен жұмыс істеудің, диаграмма тұрғызудың практикалық дағдысын қалыптастыру.

Ұйымдастыру бөлімі - 5 мин

Студенттердің сабаққа қатысу және қатыспау себептерін біліп белгілеу, конспект жүргізу мен сабаққа дайындығын тексеру.

1. 
   Тұтынушы интерфейсі.
   
2. 
   Деректер мен блоктармен жұмыс істеу.
   
3. 
   Функция шеберлерімен жұмыс істеу.
   
4. 
   Диаграмма шеберлерімен жұмыс істеу.
   
5. 
   Деректерге өңдеу жүргізу: орташа мәндерді, дисперсияны т.б. анықтау.
   
6. 
   Полигон және гистограмма тұрғызу.
   
7. 
   Беттердегі деректерді біріктіру.
   
8. 
   Құжаттарға қол жетімділіктерді шектеу.
   

Сабақта қалыптастыратын компетенцияларды бақылау әдістері:

• 
  Сауалнама компьютерде жүргізіледі (студент сауалнама сұрақтарына жауап беру керек, онда минималды білім мен дағдылар, яғни негізгі анықтамалар мен сол тақырып бойынша теориялық сұрақтардан тұратын сауалнамалардан тұрады). Ауызша сұрау (студент сабаққа студенттерге арналған нұсқау бойынша дайындалып келу керек)
  
• 
  Оқылатын тақырып бойынша дербес компьютерде жұмыс істеу дағдысын тексеру (студент нақты тапсырмаларды шешу барысында игерген дағдысын)
  

Практикалық дағдыларды игерушілік: Типтік және ситуациялық есептерді шешу.

№	Практикалық дағдылар	Бағалау өлшемі
1	Student түбірлік қалтасында өз тобыңның аттас файл құрыңыз	2
2	№1кестеде көрсетілген деректерді 1-ші бетке енгізіңіз. Кестені жиектеңіз	4
3	Үндеместік бойынша, ұяшықтың еніне қанша белгі кіретінін анықтаңыз	2
4	«Салмақ» пен «Бой» бағандарын кему бойынша сұрыптаңыз;	2
5	«Автосүзгі» командасын қолданып: а) Баған бойынша берілгендердің «Салмағы» 59-дан артығын көрсетіңіз; б) Баған бойынша берілгендердің «Бойы» 172-ден кішісін және теңдерін көрсетіңіз; в) Баған бойынша берілгендердің «Фамилия»-сының «А»-әріпінен басталатындарын көрсетіңіз;	7
6	Кестеге 3 жол мен 3 баған енгізіңіз. Баған мен жол ендірудің әдістерін айтыңыз және көрсетіңіз.	5
7	Құрылған кестенің ұяшығына бірден бастап сандар енгізіңіз. Үндеместік бойынша, ұяшыққа қанша белгі кіретінін анықтаңыз.	2
8	Басқа ұяшыққа мәтін енгізіңіз, үндеместік бойынша енгізілетін мәтіннен артық енгізіңіз. Қорытынды жасаңыз.	4
9	Ұяшыққа енгізілген мәтін толығымен көріну үшін оның енін үлкейтіңіз	2
10	Бос ұяшықтарды кез-келген сандармен толтырыңыз. Сандар диапазонын ерекшелеңіз.	3
11	Ақпаратты жойыңыз да оны қайта қалпына келтіріңіз.	3
12	Деректердің орнын ауыстырыңыз, 3 жолды үш әдіспен көшіріңіз: бір жұмысшы бет аралығында; екінші жұмысшы бет аралығында; жаңа жұмыс кітабына.	5
13	Көшірілген 3 жолақты жойыңыз. Оқытушыға әртүрлі әдістерді көрсетіңіз (үштікті).	4
14	Полигон мен гистограмманы тұрғызыңыз (Фамилия – Бой).	5
15	№2 кестеде көрсетілген деректерді 2-ші бетке енгізіңіз. «Функция шеберін» қолданып, орташа мәнді, дисперсияны және корреляция коэффициентін есептеңіз.	6
16	№3 кестеде көрсетілген деректерді 3-ші бетке енгізіңіз. Ескерту: бағаналар бойынша сәйкес функцияны қолдана отырып, С2:L12 ұяшықтарындағы мәндерді есептеңіз.	10
17	№4 кестеде көрсетілген деректерді 4-ші бетке енгізіңіз. Ескерту: 3-кестеден Х және У жиындарын қолданып, Нәтиже бағанындағы мәнді есептеп шығарыңыз.	9
19	Жаңа парақ қосып,оның атын «Студент» деп ауыстырыңыз;	3
20	№5 кестені толтырыңыз. К мен Х берілген, Y1, Y2 , Y –ті есептеңіз;	10
21	Қосындысын, ең үлкен және ең кіші мәндерін, арифметикалық орта мәндерін, дисперсияны есептеңіз;	6
22	«Функция шеберін» қолданып, К және Х мәндерінің дисперсиясын және орта мәнін есептеңіз.	3
23	«Х» өрісін сұрыптап,типі “График” болатын график тұрғызыңыз	3
	Итого:	100

№1кесте

№2 кесте

№3 кесте

№5 кесте.

1. Чернов В.И., Есауленко И.Э., Фролов М.В., Семенов С.Н.Информатика, Москва, 2008

2. Берк К., Кэйри П. Анализ данных с помощью Microsoft Excel. – М.: Вильямс, 2005

2. Сингаевская Г.И. Функции в Ехсel. Решение практических задач. - М.: Вильямс, 2005

3. Вадзинский Р. Статистические вычисления в среде Excel. – СПб.: ООО «Питер-пресс», 2008. – 608с.

4. Жижин К.С. Медицинская статистика Ростов на Дону, Феникс, 2007

5. Мынбаева А.К., Садвакасова З.М. Инновационные методы обучения, или Как интересно преподавать, Алматы 2010, стр.47-52.

Үзіліс - 10 мин
Студенттің оқытушымен бірігіп істейтін жұмысы - 25 мин

Жұмыстың практикалық бөлігін орындағаннан кейін, оқытушы студенттердің әрекеттерінің орындалу ретін және дұрыстығын, соңғы нәтижеге жетушілігін тексереді. Оқытушы тақырыпты пысықтау үшін студенттерден сұрау жүргізеді. Оның практикада қолдануын анықтайды.

Оқытушы аталған тақырып бойынша студентердің практикалық жұмысының нәтижесіне сараптау жүргізеді, студенттердің практикалық дағдысын анықтайды, олар жұмысты есті жүргізді ме деп. Студенттердің тапсырманы орындау барысында жіберген қатесін талдайды. Сосын студенттердің білімін бағалау үшін сауалнама тапсырады.

1. 
   Электронды кестелер не үшін қолданылады?
   
2. 
   Электронды кестенің файлдары қалай ұйымдастырылған?
   
3. 
   Электронды кестенің қаңқасы (структурасы) қандай?
   
4. 
   Ұяшықтың адресі қалай анықталады?
   
5. 
   Қандай ұяшық активті ұяшық деп аталанады?
   
6. 
   MS Excel электронды кестесін іске қалай қосады?
   
7. 
   Жұмыс парағы және жұмыс кітабы дегеніміз не?
   
8. 
   Абсолюттік және салыстырмалы ұяшықтардың адрестері немен айырылысады?
   
9. 
   Электронды кестенің ұяшықтарына қандай деректер енгізуге болады?
   
10. 
    Ұяшықтарға деректерді енгізу қалай аяқталады?
    
11. 
    Ұяшықтардың диапазонының адресі қалай жазылады?
    
12. 
    Ұяшықтардағы деректерді өңдеудің әдістері қалай жүргізіледі?
    
13. 
    Көшіру және орын ауыстыру операциялары қалай жүргізіледі?
    
14. 
    Ұяшықтарға деректерді енгізуді қалай жеделдетеді?
    
15. 
    Формулалар қалай ендіріледі?
    
16. 
    Функциялармен жұмыс істеудің мәнісі неде?
    
17. 
    Ұяшықтағы деректер қалай пішімделінеді?
    
18. 
    Деректердің сериясы мен категориясы дегеніміз не?
    
19. 
    Excel-де графикті немесе диаграмманы қалай тұрғызады?
    
20. 
    Диаграмма мен графикті қалай өңдейді?
    

Оқытушы әр студенттің жетістігі мен кемістігін сараптап журналға екі параметр бойынша қорытынды баға қояды (білім мен практикалық дағдыға)

Студенттердің сабаққа қатысу және қатыспау себептерін біліп белгілеу, конспект жүргізу мен сабаққа дайындығын тексеру.

1. 
   MS Excel дестесін статистикалық есептеулер жүргізуде қолдану.
   
2. 
   Негізгі статистикалық көрсеткіштерді анықтау.
   
3. 
   Екі таңдаманың орта арифметикалық мәндерінің ақиқат айырмашылығын анықтау:
   

б) тәуелсіз таңдамалар жиынтығын.

4. 
   Корреляциялық анализ.
   
5. 
   Регрессиялық анализ.
   

Сабақта қалыптастыратын компетенцияларды бақылау әдістері:

• 
  Сауалнама компьютерде жүргізіледі (студент сауалнама сұрақтарына жауап беру керек, онда минималды білім мен дағдылар, яғни негізгі анықтамалар мен сол тақырып бойынша теориялық сұрақтардан тұратын сауалнамалардан тұрады). Ауызша сұрау (студент сабаққа студенттерге арналған нұсқау бойынша дайындалып келу керек)
  
• 
  Оқылатын тақырып бойынша дербес компьютерде жұмыс істеу дағдысын тексеру (студент нақты тапсырмаларды шешу барысында игерген дағдысын)
  

Практикалық дағдыларды игерушілік: Типтік және ситуациялық есептерді шешу.

№	Практикалық дағдылар	Бағалау өлшемі
1	Microsoft Excel 2007 программасын іске қосыңыз	2
2	Кітаптың 1-ші бетіне №1 кестедегі деректерді енгізіңіз	6
3	Дисперсияны және корреляция коэффициентін есептеңіз	6
4	Нәтижеге қорытынды жасаңыз (келесі параметрлерге анықтама беріңіз: дисперсия мен корреляция коэффициентіне)	6
5	Кітаптың 2-ші бетіне №2 кестедегі деректерді енгізіңіз	6
6	Аурулардың негізгі статискалық көрсеткіштерін анықтаңыз (Описательная статистика сараптау инструментін пайдаланыңыз)	8
7	Алынған нәтижеге қорытынды жасаңыз (таңдама деген не, арифметикалық орта, стандартты қате, медиана, мода т.б. анықтама беріңіз)	8
8	Кітаптың 3-ші бетіне №3 кестедегі деректерді енгізіңіз	5
9	Таңдама түрін анықтаңыз (тәуелді және тәуелсіз таңдамалардан таңдаңыз)	6
10	Келтірілген мысал үшін «Двухвыборочный тест с различными дисперсиями» дегенді таңдаймыз, өйткені бақылау сандары әртүрлі: ерлер – 5, әйелдер – 4.	1
11	Нәтижелер интерпретациясы. Холинэстеразаның орта мәндері (83%-ерлер және 61% - әйелдер) бір-бірінен қатты айырықшаланады және нольдік болжау (нольдік болжау: топтардың арасында айырмашылық жоқ, таңдаманың орталары өзара тең) қабылданбайды. Бұл нольдік болжау ықтималдылығы өте аз (р=0.014, бұл мәнділік деңгейінен 0,05-тен төмен) және сарапталатын таңдаманың кездейсоқ шамасының ықтималдылығы (Р(Т<=t) двухстороннее) мәнділік деңгейінен (р=0.05) кіші. Ал кестедегі есептелінген «t-статистика» «t-критическое двухстороннее»-ден үлкен, демек таңдамалардың арасындағы айырмашылықтар кездейсоқ емес, яғни таңдамалар арасында айырмашылық бар. Қорытынды .Әйелдердің организмі ацетофостың әрекетіне еркектерден гөрі сезімтал. Майлы әріптермен жазылған деректер қайдан алынған? Оқытушыға көрсетіп, айтылғанды қайталап шығыңыз.	10
12	Кітаптың 4-ші бетіне №4 кестедегі деректерді енгізіңіз	6
13	Таңдама түрін анықтаңыз (тәуелді және тәуелсіз таңдамалардан таңдаңыз)	6
14	Келтірілген мысал үшін «Двухвыборочный тест с одинаковыми дисперсиями» дегенді таңдаймыз, өйткені таңдамалардағы бақылау сандары бірдей.	1
15	Қорытынды. Еркектер мен әйелдердің жүрек соғыстарының арасында ақиқат айырмашылық жоқ, р=0.346, демек ол 0,05 үлкен және есептелінген шама t-критерий үшін (-0,988), ал «t-критический двухсторонний» үшін (2.228). Бұл деректер қайдан алынған? Оқытушыға көрсетіп, айтылғанды қайталап шық.	6
16	Кітаптың 5-ші бетіне №5 кестедегі деректерді енгізіңіз	4
17	Таңдама түрін анықтаңыз (тәуелді және тәуелсіз таңдамалардан таңдаңыз)	6
19	Келтірілген мысал үшін «Парный двухвыборочный тест для средних» дегенді таңдаймыз.	1
20	Қорытынды. ЖСЖ(жүрек соғысының жиілігі) жүрекке салмақ түскеннен кейін ақиқат өсуі анықталған, өйткені р=0.000…ол 0.05 –тен анағұрлым төмен және t-критерий (-11.406), демек «t-критический двухсторонний» (2,201) (минус таңбасы есептелмейді). Бұл айтылғандар қайдан алынған? Оқытушыға көрсетіп, айтылғанды қайталап шық.	6
	Итого:	100

Қосымша:

№2 кесте

Тапсырма №3

Адам организміне ацетофостың енгізілу реакциясы зерттелген. Еркектер мен әйелдердің әрбір 1 кг салмағына сай 2 мг/кг инекция жасалынған. Олардың қанының құрамындағы холинэстеразаның активтілігі 2 сағаттан соң зерттелген. Келтірілген деректер бойынша, әйел организміне ацетофостың әсері еркектердің организміне қарағанда сезімтал ма?

№3 кесте

№4 тапсырма

Тексеру керек: еркектер мен әйелдердің жүрек соғыстарының жиілігінде(ЖСЖ) ақиқат айырмашылық бар ма?

№4 кесте

№5 Тапсырма

Тексеру керек: еркектер мен әйелдердің қалыпты жағдайдағы жүрек соғыстарының жиілігі(ЖСЖ) мен салмақ түскеннен жүрек соғыстарының жиілігінде (ЖСЖСАЛМАҚ) ақиқат айырмашылық бар ма?

№5 кесте

1. Чернов В.И., Есауленко И.Э., Фролов М.В., Семенов С.Н.Информатика, Москва, 2008

2. Берк К., Кэйри П. Анализ данных с помощью Microsoft Excel. – М.: Вильямс, 2005

2. Сингаевская Г.И. Функции в Ехсel. Решение практических задач. - М.: Вильямс, 2005

3. Вадзинский Р. Статистические вычисления в среде Excel. – СПб.: ООО «Питер-пресс», 2008. – 608с.

4. Жижин К.С. Медицинская статистика Ростов на Дону, Феникс, 2007

5. Мынбаева А.К., Садвакасова З.М. Инновационные методы обучения, или Как интересно преподавать, Алматы 2010, стр.47-52.
Үзіліс - 10 мин
Студенттің оқытушымен бірігіп істейтін жұмысы - 25 мин

Жұмыстың практикалық бөлігін орындағаннан кейін, оқытушы студенттердің әрекеттерінің орындалу ретін және дұрыстығын, соңғы нәтижеге жетушілігін тексереді. Оқытушы тақырыпты пысықтау үшін студенттерден сұрау жүргізеді. Оның практикада қолдануын анықтайды.

Оқытушы аталған тақырып бойынша студентердің практикалық жұмысының нәтижесіне сараптау жүргізеді, студенттердің практикалық дағдысын анықтайды, олар жұмысты есті жүргізді ме деп. Студенттердің тапсырманы орындау барысында жіберген қатесін талдайды. Сосын студенттердің білімін бағалау үшін сауалнама тапсырады.

1. 
   «Пакет анализа» не үшін қолданады?
   
2. 
   Негізгі статистикалық сипаттамалар қалай есептелінеді?
   
3. 
   Негізгі статистикалық сипаттамаларға анықтама бер.
   
4. 
   Екі орта арифметикалық шамалардың арасындағы ақиқаттық қалай анықталады?
   
5. 
   а) тәуелді таңдамалар үшін;
   
6. 
   б) туелсіз таңдамалар үшін.
   
7. 
   Қос корреляциялық коэффициентті қалай есептейді?
   
8. 
   Регрессиялық сараптамада Excel-дің қандай статистикалық функциялары қолданылады?
   

Оқытушы әр студенттің жетістігі мен кемістігін сараптап журналға екі параметр бойынша қорытынды баға қояды (білім мен практикалық дағдыға)

Студенттердің сабаққа қатысуын тексеріп, келмеген және дайындалмаған себептерін айқындап, жаңа сабаққа назар аударуын ұйымдастыру.

1. 
   Мәліметтер қорын (МҚ) құру.
   
2. 
   Кестелер құру.
   
3. 
   Кестелермен жұмыс (мәліметтерді іздеу мен алмастыру, сүзгілер, сорттау).
   
4. 
   Кестелер арасындағы байланыс.
   
5. 
   Мәліметтер схемасы
   
6. 
   Кестелер арасындағы байланысты орнықтыру мен жою.
   

• 
  ДК-де тестілеу (студент берілген тақырып бойынша минимальді білімді және дағдыны тексеруге арналған теориялық сұрақтардан, негізгі анықтамалардан тұратын тестке жауап беруі тиіс). Ауызша сұрау (студент берілген тақырып бойынша әдістемелік нұсқауда көрсетілген сұрақтарға дайындықпен келуі тиіс).
  
• 
  ДК-де практикалық жұмыстың нәтижесін тексеру (студент сабақта нақты дағдыны алу үшін жеке тапсырмаларды орындауы тиіс).
  

Біліктілікті, практикалық дағдыны қалыптастыру: ситуациялық есептерді шешу.

Пәннің коды	Пәннің аты	Бақылау түрі	Сағат саны	Студенттің бағасы
110101	Информатика	Сауалнама	90	Үздік
110102	Математика	Ауызша	45	Жақсы
110103	Физика	Жазбаша	90	Қанағат
110104	Биостатистика	Сауалнама/Ауызша	135	Қанағ-сыз

1. 
   Сергеев А.П. Самоучитель.-Microsoft Office 2007. М.:Санкт-Петербург.Киев, 2007 г. стр. 432.
   
2. 
   Алексеева И.В. Сборник задач и упражнений по курсу «Информатика». – Обнинск: Обнинский институт атомной энергетики, 2007.
   
3. 
   Власов В.К., Королев Л.Н. Элементы  информатики./ Под. Ред. Л.Н. Королева.- М.: Наука, 2008 г.
   
4. 
   Информатика: Учебник для вузов.- / Под ред. С.В. Симоновича. – СПб.: Питер, 2008.
   
5. 
   Кураков Л.П., Лебедев Е.К. Информатика. – М.: Вуз и школа, 2009. – 636с.
   

Жұмыстың практикалық бөлігі аяқталғаннан соң оқытушы студенттердің практикалық жұмыстан алған нәтижелерін дұрыстығын тексереді. Содан кейін оқытушы тақырыпты студенттермен бірге талқылайды және оның практикалық қолданылуын сұрайды.

Оқытушы студенттердің практикалық жұмыс нәтижелерінің қорытындысын тексереді. Тақырыпты сараптай отырып бақылау сұрақтарын жүргізеді. ДК-де тестілейді.

1. 
   ДҚБЖ дегеніміз не? Оның қызметі қандай?
   
2. 
   ДҚБЖ негізгі функцияларын атаңыз?
   
3. 
   Access ДҚБЖ қай түріне жатады?
   
4. 
   ДҚ дегеніміз не және оларды қалай құрамыз?
   
5. 
   ДҚ деректерді сақтаудағы қандай құрылымы қолданылады?
   
6. 
   Қандай ДҚБЖ реляциондық деп аталады?
   
7. 
   Реляциондық ДҚ ерекшелігі неде және ондағы деректер құрылымы қалай сипатталады?
   
8. 
   Кесте түріндегі ақпараттардың ыңғайлылығы неде?
   
9. 
   Жазба және жазбалар өрісі дегеніміз не? Олар қандай ақпараттардан тұрады?
   
10. 
    Келесі ұғымдарды анықтаңыз: өрістің аты, мәні, типі. Өрістің қандай типтері болады?
    
11. 
    Access деректер қорындағы кесте деп нені түсінесіз және ол неден тұрады?
    
12. 
    Деректер қорында деректер қалай редактрленеді: өріс қосу (жою), жазба қосу (жою), кестенің ортасына жаңа жазба қосу.
    
13. 
    Өрістің атын және ретін қалай өзгертуге болады?
    
14. 
    Өрістердің қасиеттерін қалай өзгертуге және жаңа кілттік өрісті қалай орнатуға болады?
    
15. 
    Деректерді іздеу үшін қандай әрекеттер орындау қажет?
    
16. 
    Кілт ұғымын түсіндіріңіз.
    
17. 
    Объектілер арасындағы байланыстардың қандай түрлерін білесіз?
    
18. 
    Қандай кесте негізгі, қандай кесте тәуелді болып саналады?
    
19. 
    Өрістің мәні бойынша іздеу қалай жүзеге асырылады?
    
20. 
    Деректерді сұрыптау қалай жүзеге асырылады?
    
21. 
    Сүзгілеу не үшін керек және қарапайым сүзгілеу қалай құрылады?
    
22. 
    Бірнеше мәндер бойынша деректерді қалай сүзгілеуге болады?
    

Оқытушы студенттің практикалық жұмысын, қатесін тексереді. Кейін оқытушы әрбір студенттің жетістігі мен кемшілігін атап өтіп, студенттің екі құзыреттілігі (біліктілігі және практикалық дағды) бойынша журналға баға қояды.

Студенттердің сабаққа қатысуын тексеріп, келмеген және дайындалмаған себептерін айқындап, жаңа сабаққа назар аударуын ұйымдастыру.

1. 
   Сұраныстар.
   
2. 
   Сұраныстарды құрастырушы режимінде құру.
   
3. 
   Сұраныстың түрлері.
   
4. 
   Күрделі формалар мен есеп берулерді шебердің көмегімен құру.
   

• 
  Компьютерде сауалнама тапсыру (студент берілген тақырып бойынша минималды білімді және дағдыны тексеруге арналған теориялық сұрақтардан, негізгі анықтамалардан тұратын сауалнамаға жауап беруі тиіс). Ауызша сұрау (студент берілген тақырып бойынша әдістемелік нұсқауда көрсетілген сұрақтарға дайындықпен келуі тиіс).
  

• 
  ДК-де практикалық жұмыстың нәтижесін тексеру (студент сабақта нақты дағдыны алу үшін жеке тапсырмаларды орындауы тиіс).
  

Практикалық дағдыны қалыптастыру: типтік және ситуациялық есептерді шешу.