§ 47. Ауырлық күші үдеуініц географнялық

лық ендік). Сонда инерцияның дентрден тепкіш күшінің 
өрнегі мынадай түрге келеді:
f ігг—та)2Яж
cos ф. 
(47.1)
Жерге қатысты байқалатын дененің g еркін түсу 
үдеуі екі күштің — дененің Жерге тартылатын 
күші
/У
мен 
і іп
күшінің — эсер етуінен пайда болады. Осы күш- 
тердің
р = ^
+*1п
қорытқы күші ауырлық күш болады (18-параграфты қа- 
раңыздар). Р күші массасы 
т
болатын денеге g үдеуін 
беретін болғандықтан, мына қатыс орынды болады:
P = mg. 
(47.2)
Р ауырлық күшінің f^. Жерге тартылу күшінен айыр- 
машылығы онша үлкен емес, өйткені инерцияның центр- 
ден тепкіш күші f^-re қарағанда едәуір аз болады. Мә- 
селен, 1 /сг-ға тең масса үшін 
ma^Rm
өрнегі шамамен 
0,035 «-ға тең болса (со-ның мәні 2я-ді 86400 секундка 
бөлгенге тең, ал 
R
ж шамамен 6400 
км
болады), ал 
f g
шамамен 9,8 «-ға тең болады, яғни инерцияның экватор- 
да байқалатын центрден тепкіш күшінің максимум мә- 
ніне қарағанда 300 есе дерлік көп болады.
және Р бағыттарының арасындағы сс бұрышын 
синустар теоремасын қолдана отырып бағалауға бо­
лады:

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: