И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

тардан, яғнп 
х0
ауытқу және 
v0
уақыттыи бастапкы мс- 
зетіндегі жылдамдықтың мәндерінен анықталады. Шы- 
нында да, (62.7) және (62.12) өриектеріндегі / = 0 деп 
ұйғарып, екі тецдсу аламыз:
A'0 = a c o s a ,
v0=
— ашо sin a,
осылардан төмепдегіні табамыз:
a —
(62.14)
tg a = ---- — . 
(62.15)
a -пың — я-ден 4-я-ге дейінгі интервалда жатқаи екі 
моні (62.15) тсңдсуін қанағаттаидырады. Бұл мәндсрдси 
косинус пси спнустыц таңбасы дұрыс болатын монді алу 
керек.
§ 63. Гармошіялық тербелістіц знергиясы
Квазисерпімді күш консервативті күш болып сана- 
лады. Сондықтан гармонпялық тербелістің толық энер- 
гиясы тұрақты болып қалу керек. Жоғарыда айқында- 
ғанымыздай, тербеліс процесінде кинетикалық энергия- 
ныц потенциялық энергияға және керісінше түрленуі 
байқалады. Тепе-тецдік қалыптан ең үлкен ауытқу ме- 
зеттерінде 
Е
толық энергия, өзінің 
Е
ртах ец үлкен мә- 
ніне жететін потенциялық энергиядан ғана тұрады:
E = E pmJ l g ,
(63.1)
ал система тепе-теңдік қалып арқылы өткенде толық 
энергия осы мезетте өзінің ең үлкен 
Е kmax
мәнінс. ие 
болатын кинетикалық энергиядан ғана түрады:
Ғ
— 
Ғ
—
k
шах
т °га а х
т а 2ш2
О
(63.2)
(жоғарыда жылдамдық амплитудасы аш0 шамасына тец 
болатындығы 
көрсетілген) 
(62.5) 
өрнегі 
бойынша 
т ш 2 
—k
болатындықтан, (63.1) және (63.2) өрнектерінің 
бір-біріне тең екендігі оңай байқалады.
Гармоииялық тербелістің 
Е ,,
кннетикалық және 
Ғ р
потенциялық энергиялары уақыт бойыпша қалай өзге- 
ретінін айқындайық. Кинетикалық энергия [.v үшіи

(62.12) өрнегін қараныз] төмендсгі өрнек арқылы анық- 
талады:
тс&
ш2

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: