I теоретические основы логопедии

228 
ақаулығын түзетуге,сөйлеу жаттығуларын өздігінен жасауға көп көңіл 
бөлінеді. 
Тұтықпаны түзету мектептегі барлық пәндерді оқыту процессінде 
жүргізіледі. 
5.Жанама психотерапиямен қатар,ұтымды (рациональды)психотерапияның 
түрлері кеңінен қолданылады. 
6.Сөздік материалдар мен логопедиялық сабақтардың түрлері мектеп 
тәжірибесіне жақын болады. 
Тұтықпаны түзетуде мұғалімінің орны ерекше.Мұғалім тұтығушының 
отбасымен тығыз байланыс жасайды,сыныптағы балалардың тұтығушыға 
ықыласпен қарауын қадағалайды,сыныптағы ,мектептегі қоғам жұмысына 
тартып баланы сөйлеуін түзетуге қызығушылығын белсендіруіне жағдай 
жасайды. 
Қазіргі кезде оқушылардың тұтықпасын түзнту үшін мектепке дейінгі 
балаларға,жасөспірімдерге арналған әдістемелерді қолжданады.Мысалы Н. 
А. Чевелева ІІ сынып оқушыларының тұтықпасын қол еңбегі іс-әрекетінде 
түзетуді ұсынады. Бұл әдістеменің мектепке дейінгі балалардың 
әдістемесінен айырмашылығы аз,тек оқушыларға берілетін жұмыс 
күрделірек болады.Педагогикалық сабақтар оқу тоқсанына байланысты төрт 
кезеңнен тұрады:
1.ілеспелі (қоса)сөйлеу; 
2.аяқтап сөйлеу; 
3.алдымен сөйлеу;
4.өзіндік сөйлеуді бекіту;
Н. А. Чевелева қол еңбек сабақтарында тұтықпаны түзету жұмысын
мектептің және поликлиниканың логопедиялық кабинеттерінде ,арнайы
мектеп жағдайында жүргізуге болады деп есептейді. 
В. И. Селиверстовтың да логопедиялық сабақ жүйесі тұтығатын
оқушылармен поликлиника, санаторий, арнайы стационар,логопедиялық 
кабинет жағдайында жұмыс жүргізуге бағытталған. 
А. В. Ястребова оқушылармен жүргізілетін логопедиялық сабақ жүйесін 
үш кезеңге бөледі. 
Бірінші кезеңдегі
сабақ мазмұны келесі бағыттарды қамтиды: 
1.сөйлеудің жылдамдығын,ырғақтылығын,жаттықтығын реттеу; 
2.сөз қорын анықтау,молайту,ұғымдар мен түсініктерін кеңейту; 
3.сөйлеудің грамматикалық жағын меңгеру; 
4.сөздің дыбыстық құрамын,морфологиялық құрамын талдау дағдыларын 
дамыту және бекіту. 
Екінші 
кезеңде
тіл 
саласындағы 
алған 
білімдерін 
және 
жаттығудың,ырғақты және мәнерлі сөйлеу дағдыларын күрделі сөйлеу 
материалдарында белсенді қолдануға үйрету. 
Үшінші кезеңде
сөйлеудің дыбыстық,интонациялық жағын дамыту 
жұмыстары жалғасады, барлық жағдайда фонетика-фонематикалық, 
лексикалық-грамматикалық, дағдыларын саналы түрде қолдану талаптары 
іске асырылады.

229 
Сонымен,тұтықпа балалардың ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде 
жалпы сөйлеу тілінің дамымауының элементтері байқалған жағдайда негізгі 
логопедиялық жұмыс келесі бағыттарда жүргізіледі: 
-сөйлеу тілінің жылдамдығы мен жаттықтығын түзету жұмыс барысында, 
оның негізгі компоненттерін (фонетикасын, лексикасын, грамматикасын 
мақсатты және жан-жақты дамыту; 
-логопедиялық сабақтарда қолданатын сөздік материалдары орыс тілінің 
бағдарламасының мазмұнымен тығыз байланысты болу; 
-балалардың сөйлеу белсендлігін дамыту. 
Тұтықпа оқушылармен түзету -педагогикалық және емдеу сауықтыру 
жұмыстары сабақтан тыс уақытта және демалыс уақытымен сәйкестендіріп 
жүргізеді. 

жүктеу 5,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: