І. Нөмірлеу және арифметикалық амалдарды меңгерудегі

Бұл саннан соң нөлдері бар сандардың (438107, 438120,438007) жазылуын көрнекі түрде иллюстрациялауға мүмкіндік береді.

1. 
   санды оқындар
   
2. 
   әр разряд және әр кластың бірліктер санын атандар
   
3. 
   әр разрядтың бірліктерінің жалпы санын атандар
   
4. 
   санды разрядтың қосылғыштардың қосындысымен
   алмастырындар
   
5. 
   санағанда берілген санның алдында аталатын санды және
   одан кейінгі санды атаңдар көлемінде қосу мен азайтуды, сандар нумерациясына жаттығулар орындатуға болады.
   

123456789 10

1 10 986 5 54544

2. 
   9764 330431
   
3. 
   8875 443202
   
4. 
   6543 221 321
   
5. 
   7 6 5 2 112 110
   

1. 
   Берілген қатарға бір таңбалы сандарды қосыңдар
   (қосындысы 10 — нан аспасын). Мысалы 8 қатарға 0,1,2,3,4,5,
   сандарын қосуға болады.
   
2. 
   Азайту орындалмайтындай етіп берілген қатардан бір
   таңбалы сандарды алып тастаңдар. Мысалы, 1 қатардан
   0,1,2,3,4,5, сандарын алуға болады.
   
3. 
   5-ші және 10-шы қатардағы сандарды қосындар.
   
4. 
   4-ші қатардағы сандарды 9-шы және 10-шы қатардағы
   сандарды қосындар.
   
5. 
   1,2,3,4-ші тік қатардағы әрбір саннан келесі қатардағы
   сандарды алып тастандар.
   

6. 
   5-ші қатардағы сандардан 6-шы және 9-шы қатардағы
   сандарды азайтындар.
   
7. 
   1-ші қатардан кез-келген қатардағы санды шегерщдер.
   
8. 
   5-ші қатар сандарынан қосу амалына мысалдар
   келтіріңдер және оны шығарындар. Мысалы, 5+3, 5+4,... 3+4,
   3+2,...
   

9. 
   Берілген қатардан айырманы табуға мысалдар
   келтіріңдер. Мысалы, қатардан мына мысалдарды құруға болады:
   10-9, 10-8 ... 9-8, 9-6 ...
   
10. 
    Берілген қатардағы санды аталған санға дейін
    толықгыр. Мысалы, 3 қатарды 9- ға дейін толықтыр.
    
11. 
    Өрнек пен санды салыстыр. Мысалы, 6 және 7 қатар
    сандарының қосындысын 5-ші қатардағы сандармен салыстыр.
    
12. 
    Екі өрнекті салыстыр. Мысалы, 7-ші және 8-ші
    қатардағы сандар қосындысын 9-шы және 8-ші сандар
    қосындысымен салыстыр.
    
13. 
    Күрделі мысалдар шығар: қосудың орын
    ауыстырымдылық қасиетімен балаларды таныстыруды
    геометриялық фигуралар қолдану материалдарының қандайы
    болса да қолдануға болады. Мысалы, оқушыларға 4 көк және 3
    қызыл үшбұрыштар алуды тапсырады. Мұғалім 4 үшбұрышқа 3
    үшбұрышты жылжытып әкеліп қосып қойындар деп айтады.
    Неше үшбұрыш болды? Қалай білдіңдер? Оқушы 4-ке 3-ті
    қоссаң 7 шығады (4+3=7).
    

Оқушы: тағы да жеті болады. (3+4=7).

Мұғалім: қосу амалындағы сандарды атай отырып осы мысалдарды оқыңдар.

Оқушы: Бірінші қосылғыш 4, екінші қосылғыш 3, қосынды 7.

Мұғалім: Осы мысалдардың қандай үқсастығы бар ?

Оқушы: Сандарда қосылғыштар бірдей, қосындылар да бірдей.

Мұғалім: Бұл мысалдардың қандай айырмашылығы бар ?

Оқушы: Қосылғыштардың орны ауысқан.

2-3 мысалдан соң мұғалім көмегімен қорытынды тұжырымдалады: қосылғыштардың орнын ауыстырғаннан қосынды өзгермейді.