6
жүргізіледі.
Ӛндірістік оқу мен кәсіби тәжірибенің оқыту бағдарламаларын жүзеге
асыруды оқу модулдерінің сәйкес бӛлімдері мен ӛндірістік оқыту мен тәжірибенің
оқу жұмыс бағдарламаларында қарастырылған оқу-ӛндірістік жұмыстардың
мазмұны мен барлық түрлерін орындау үшін мамандық бойынша теориялық
оқудың бағдарламаларын білім алушылар оқығаннан кейін жоспарлау ұсынылады.
Ӛндірістік оқыту мен кәсіби тәжірибені жүргізу мерзімі, орындалатын
жұмыстардың кӛлемі мен олардың мазмұны білім алушы-тәжірибеден ӛтуі үшін
мамандықтары мен біліктіліктері бойынша кәсіби оқыт модульдерінен шығатын
әрқайсысы бойынша оқыту нәтижелерінің талаптарымен сәйкес оқу орындарында
жасалатын оқу жұмыс жоспарлары мен бағдарламаларымен анықталады.
Техникалық және кәсіби білім беретін оқу орындары мен кәсіпорын
ӛндірістік оқыту мен кәсіби тәжірибе басталарға дейін бір ай бұрын ӛндірістік
оқыту мен тәжірибеге жіберілетін мамандықтар бойынша білім алушылардың
саны; ӛндірістік оқыту мен тәжірибе мерзімі, шарттары және жүргізу тәртібі;
жұмыс орындары; білім алушы-тәжірибеден ӛтушілердің жұмысының негізгі
нысандары; санитарлық-гигиеналық талаптардың, қауіпсіздік техникасы
ережелері мен оқу орны мен кәсіпорынның басқа да ӛзара міндеттері кӛрсетілетін
ӛндірістік оқыту мен тәжірибені ұйымдастыру туралы келісім-шартты жасасуға
міндетті.
Келісім-шарт жіберілетін білім алушылардың санына тәуелсіз ӛндірістік
оқыту мен тәжірибеден ӛту үшін білім алушылар жіберілетін кәсіпорын мен
техникалық және кәсіби білім беретін оқу орны арасында жасалады.
Ӛндірістік оқыту мен тәжірибе кезеңіндегі білім алушылардың жұмыс
күнінің ұзақтығы мамандығы бойынша оқу жұмыс жоспарларымен тағайындалған
уақыт шегінде белгіленеді, бірақ Қазақстан Республикасының заңнамасында
қарастырылған жұмыс күнінің ұзақтығынан аспайды.
Ӛндірістік оқыту оқу, оқу-ӛндірістік шеберханаларда, зертханаларда, оқу
шаруашылықтарында, оқу-тәжірибелік учаскелерде, полигондарда, ресурстық
орталықтарда және техникалық және кәсіби білім беретін оқу орнының басқа да
құрылымдық бӛлімшелерінде ӛтеді.
Ӛндірістік оқыту сонымен қатар, ұйым мен техникалық және кәсіби білім
беретін оқу орны арасындағы келісім-шарт негізінде кәсіпорында да жүргізілуі
мүмкін.
Ӛндірістік тәжірибе негізінен қызметті бағыты білім алушыларды дайындау
бейінділігіне сәйкес келетін ұйымдарда техникалық және кәсіби білім беретін оқу
орны мен кәсіпорын арасындағы келісім-шарт негізінде ӛтеді.
Мамандығына, сипатына және орындалатын жұмыс мазмұнына, сондай-ақ
ӛндірістегі еңбекті ұйымдастыруға тәуелді білім алушыларды ӛндірістік оқыту
мен кәсіби тәжірибесі оқу тобы құрамында немесе жеке, сонымен қатар, білікті
мамандар дайындайтын оқу орындары үшін сол кәсіпорындарда ӛндірістік
бригада құрамында жүргізіледі.
7
4. Басшылықтың білім алушыларды ӛндірістік оқыту және кәсіби
тәжірибемен қамтамасыз етуі
Ӛндірістік тәжірибені ұйымдастыру мен жетекшілік етуді техникалық және
кәсіби білім беретін оқу орнының және кәсіпорынның басшылары жүзеге
асырады. Білім алушылардың кәсіби тәжірибесін ұйымдастыруға жалпы
жетекшілік етуді директордың оқу-ӛндірістік жұмысы жӛніндегі орынбасары
жүзеге асырады.
Ӛндірістік оқыту мен кәсіби тәжірибеге тікелей басшылықты ӛндірістік
оқытудың шеберлері жүзеге асырады.
Ӛндірістік оқытудың шеберлері:
- олардың мамандықтарына сәйкес жұмыс орындарға білім алушы-
тәжірибеден ӛтушілерді дұрыс орналастыруға;
- мамандығы (кәсібі) бойынша оқу жұмыс жоспарын және ӛндірістік
оқыту бағдарламасын орындауға;
- құралдар мен жабдықтарға білім алушылардың ұқыпты қарауға
тәрбилеуге;
- оқу материалдарын, шикізаттарды және электр энергиясын үнемді
жұмсауға;
- еңбектің жоғарғы ӛнімділігі мен орындайтын жұмысының жоғары
сапасына жетуге ұмтылуға
жауап береді, сонымен қатар, ӛндірістік шебер қызметтік нұсқаулығында
қарастырылған басқа да қызметтерді орындайды.
Кәсіпорын басшылары қажет болған жағдайда білім алушыларды ӛндірістік
оқыту мен тәжірибесіне жетекшілік ету үшін инженерлік-техникалық
жұмыскерлер мен білікті жұмыскерлерді бӛледі.
Инженерлік-техникалық жұмыскерлер мен білікті жұмыскерлер келесі
жағдайларда тағайындалады:
- бір топтың білім алушылары ӛндірістік оқыту мен кәсіби тәжірибеден ӛту
үшін әртүрлі кәсіпорындарға, бригададағы бірнеше учаскелерге, аймақтық
бытыраңқы ӛндірістерге немесе бір кәсіпорынның цехтеріне жіберілгенде,
ӛндірістік оқытудың шебері жұмыста олардың қауіпсіздік талаптарын сақтауын
және білім алушыларға қажетті кӛмекті беруді тұрақты бақылауды жүзеге асыра
алмаған жағдайда;
- ӛндірістік жағдайлар бойынша учаскелер мен цехтерде ӛндірістік
оқытудың шебері болмауы нәтижесінде;
- білім алушы-тәжірибеден ӛтуші жаңа құрылғылар мен технологиялық
үдерістерді игеру кезінде сәйкес мамандардың немесе білікті қызметкерлердің
кӛмегі қажет болғанда.
Осындай жағдайларда ӛндірістік оқыту шеберлерінен ӛндірістік оқыту мен
тәжірибеге жетекшілік ету, ӛндірістік тапсырмалар мен белгіленген нормаларды
орында бойынша қорытынды есепті жүргізу, сонымен бірге, ӛндірістік оқыту
шеберіне жүктелген ӛндірістік оқыту бағдарламасы мен тәжірибесінің және басқа
да міндеттерді орындады бақылауды жүзеге асыру жауапкершілігі алынады.
