Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж

жүктеу 3,59 Mb. Pdf просмотр бет 126/444 Дата 04.10.2023 өлшемі 3,59 Mb. #43645 түрі Оқулық

ІІ БӨЛІМ.   Қазақ әдебиеттану ғылымының туу дәуірі 1900-1904 жж.) ше көңіл аударудың болуы еді. Қа- зақстан сияқты ұлт аймақтарын бы- лай қойғанда «академиялық мектеп»  атанып, әдебиет тарихын зерттеу са- ласында дәстүрлі жолы бар орыс әде- биеттану ғылымының өзі 1920 жыл - дан бастап орыс классиктерін әде- биеттің таптығы принципіне сай  жаңаша зерттеуді қолға алды. Ғалым  С. П. Машинский бұл туралы: «Ле- нинская концепция классического на- следия легла в основу художествен- ной политики Советской власти. Воо- руженное марксистко-ленинской ме-  тодологией, советское литературо- ведение обнаружило принципально  новый подход к исследованию ху- дожественного творчества и стало  важной областью идеоло-гической  жизни. Одним из важнейщих орудий  духовного воспитания людей стало  художественное наследие класси- ков», – деп жазады [39, 11]. Әдебиеттану ғылымының ал- дында бұл бағытта бірнеше күрделі  міндеттер тұрды. Ол біріншіден,  клас сикалық мұраны жинап, тексто- логиялық салыстыру жасай оты- рып басып шығару, халық игілігіне  ұсыну болса, екіншіден, осы ақын- жазушылардың шығармашылық жо- лы мен шығармаларын, эстети калық  көзқарастарын әр түрлі аспектіде  қарай отырып ғылыми терең зерт- теу жүргізу керек болды. Маркстік- лениндік ілім өз әдіснамасын жан- жақты насихаттап баққанымен,  әде би-тарихи бағыттағы ғылыми- зерттеушілік ой-пікір оны бірден  қа былдай қойған жоқ. Басқаша ба- ғыт, жаңа әдіс-тәсіл іздеп, «пролет- культшылдарды» былай қойғанның  өзінде «формальды әдіс», «тұрпайы  социологизм», «бірыңғай ағым те- ориясы» секілді концепцияларды  ту ғызды. Сол себептен де «поступа- тельное развитие марксистко-ле- нинского литературоведения шло  в острой идеологической борьбе с  раз личными ошибочными концеп- циями» болды да, төңкеріске дейінгі  ғылыми-зерттеушілік ой-пікір өзінің  келе жатқан жолынан шатасып,  азды-көпті тәжірибесінен айырылып  қалды. Мысалы үшін орыс әдебиеттану  ғылымының төңкерістен кейінгі клас- сикалық мұраны зерттеудегі жолына  көз салалық. Әдебиетті географиялық  және тарихи ортасына, биографиялық  фактілерге бағындырып зерттейтін –  мәдени-тарихи, орыс әдебиетін бас- қа халықтар әдебиетімен салыстыра  тексеруді басшылыққа алған – салыс- тырмалы тарихи, әдеби мұра мен та- рихи ескерткіштерді текстологиялық  жақтан зерттеген – филологиялық,  белгілі бір ақын-жазушының шығар- маларының образдық жүйесіне пси- хологиялық талдау жасай отырып  тексеретін психологиялық сияқты  мектептері болған орыс әдебиеттану  ғылымының өзі классикалық мұраны  зерттеуде елеулі қателіктер жіберді.  Ре по зи то ри й Ка рГ У 143 жүктеу 3,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз