Әсерлерді басқару немесе бақылау үшін
қандай әрекеттер жасалады?
Шаң және өлшенген қатты заттар
Кен орнын әзірлеу жобасы кәсіпорынның жұмыс
істеу нәтижесінде шаңның ұйымдастырылмаған
шығарылымдарын бақылаудың бірнеше әдісін
қосады.
Газ тәріздес шығарылымдар және жағымсыз иістер
Көлік
құралдарынан
шығатын
газ
тәріздес
шығарылымдарды және жанудың басқа көздерін
бақылау үшін жабдықтың үнемі техникалық қызмет
көрсетілуі,
сонымен
қатар
шығарылымдарды
бақылауға арналған кіріктірілген жабдықтарды
жарамды
техникалық
қалпында
ұстау
қарастырылған. Сонымен қатар, түтінді құбырлардан
жанудың өнімі жанудың газ тәріздес өнімдерінің
жердің
жоғарғы
қабатымен
араласпайтындай
биіктікпен құбырдың құрылғысы, шығарылымдары
төмендетілген
немесе
төмен
деңгейдегі
құрылымдардың мүмкіндігін пайдалану, құбырда шығарылым мониторингінің автоматты жүйесін
монтаждау, сонымен қатар, жобалау жұмыстарының телімінде атмосфералық ауа ретінде мониторинг
станциясының қондырғысы арқылы төмендетіледі.
Жағымсыз иістердің әсерін төмендету үшін тазалау құрылғыларын дұрыс пайдаланужәне жағымсыз
иістерді қоса отырып, пайдаланудың сипатын бақылау қарастырылады.
Қандай қауіптер мен әсерлер қалады?
Жобаның ауаның сапасына әсер етуі қауіпсіздік тарапынан адамның денсаулығы үшін қысқа мерзімді
болашақта төмен және ұзақ мерзімді болашақта маңызсыз болады деп саналады.
Тазалау құрылғыларының жұмысын тиісінше басқару шартында жағымсыз иістерге байланысты әсерлер
маңызсыз болып саналады.
ШУ ЖӘНЕ ТЕРБЕЛІСТЕР
Шу және діріл - бұл өнеркәсіптік үдерістердің әсерін білдіретін көрсеткіштер, оларды естуге және сезінуге
болады. Осы талдауда жергілікті халықтың қандай тәсілмен осы әсерлерге ұшырайтындығы
қарастырылады.
Шу мен дірілдің қолданыстағы көздері
Әуезов кентінің айналасындағы шу фоны тыныш және сипаты бойынша тұруға жарамды. Оған
малдардың болуы, негізінен иттер мен мүйізді малдардың болуы әсерін тигізеді. Тау-кен жұмыстарының
теліміне тұрақсыз жол жүрісі мен одан Әуезов кентінің солтүстік бөлігіндегі өндірістік телімі болып
табылады. Қазіргі таңда қолданыстағы фабрика мен қосалқы құрылыстар орналасқан Әуезов кентінің
Шаңдануды
және
өлшенген
қатты
бөлшектерді бақылау
Уататын қондырғы жабық корпустарда орналасады,
ол
уатқыштардың
жұмысының
нәтижесінде
құрылатын шаңды ұстап тұруға мүмкіндік береді.
Уатылған кенді тасымалдау жабық конвейерлер
бойынша жүзеге асырылады, сонымен қатар, шаңды
басу үшін суландырғыштар қолданылады.
Технологиялық және басқа шаңды подъезді жолдар
үшін сумен суландыру немесе шаңды басу үшін
қауіпсіз
химиялық
реагенттермен
өңдеу
қарастырылған.
Кен шығаратын орындарда көлік құралдарының
қозғалыс жылдамдығын реттеуді қосатын басқа
шаралар мен өсімдік қоршауларын салу.
өндірістік теліміндегі шу жабдықты бұзу мен қайта монтаждаудың нәтижесінде пайда болады. 2016
жылдың тамызында орындалған шумен ластану мониторингінің нәтижелері шудың ағымдағы
деңгейлерінің күндізгі және түнгі уақытта халықаралық стандарттармен орнатылған лимиттердің шегінде
орналасқанын көрсетеді.
Әлеуетті шудың әсері қандай?
Нәтижесінде шу пайда болатын құрылыс жұмыстарына топырақтың құнарлы қабатын алу, негізін,
бетонды ерітетін тораптардың жұмысын дайындау және ауыр техниканың қозғалысы кіреді. Тау-кен
жұмыстарын жүргізу кезінде шу бұрғылау-жару жұмыстары, өздігінен түсірудің қозғалысы, технологиялық
жолдар бойынша кен мен жынысты тасымалдау, уату, конвейер мен байытатын фабрикалардың
жұмыстары кезінде пайда болады.
Пайдалану кезінде өздігінен жүретін техниканың және фабрика жабдығының шуы техникалық қызмет
көрсетуге жоспарлы кідірістерді санамаған кезде тәулігіне 21 сағаттың ішінде немесе нашар ауа райының
нәтижесінде күтіледі. Жарылатын жұмыстардың нәтижесіндегі шу мен діріл күн сайын пайда болады
(дүйсебіден сенбіге дейін). Сонымен қатар, ауа мен топырақтан берілетін шумен біріге отырып жарылғыш
жұмыстарының нәтижесінде жедел естілетін шу пайда болады. Бірақ жылжымайтын нысандардың
бұзылуының мүмкіндігі бар аумақтардағы ғимараттар жоқ. Жобалау қызметінің нәтижесінде шудың
әсеріне ұшырауы мүмкін елді мекендер - бұл Әуезов және Солнечный кенттері. Шалабай кенті әсерге
ұшырамайды, себебі тым алыс орналасқан. Шудың әсерлері сондай-ақ, бақташылар мен тау-кен
жұмыстары жүргізіліп жатқан аумақта жайылып жүрген малдарды мазасыздандыруы мүмкін.
Сандық әдістерді пайдалана отырып шуды үлгілеу әлеуетті шудың ең маңызды көзінің кен шығаратын
орындарды әзірлеудің алғашқы жылдарында бұлғылау білдектерінің жұмысы болып табылатындығын
көрсетеді. Осы кезеңде кен шығаратын орынды өңдеу Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымының
стандарттарымен белгіленген шудың деңгейлерін арттыруға алып келуі мүмкін. Бұл әсер әлеуетті
маңызды болып табылады, бірақ шудың деңгейлері күндіз болсын, түнгі ауысымда болсын жұмыс істеген
кезде кен орындарын өңдеудің барлық мерзімі бойы қазақстандық нормалармен қарастырылғаннан
төмен болып қалады.
Шудың әсерлерін басқару немесе бақылау үшін қандай әрекеттер жасалады?
Шудың деңгейі шудың көзінен қашықтықты арттыра отырып геометриялық прогрессияда төмендетіледі.
Әдетте, шудың көзінен 1 км қашықтықта және одан алыс орналасқан адам шудан жағымсыз әсер
алмайды, бірақ орындалатын жұмыстардың дыбысы сол күйінде естілуі мүмкін.
Шу әсерінің деңгейін төмендету үшін кен орнында жұмыс жасаудың нәтижесінде шуды бақылау бойынша
кейбір шаралар қабылданатын болады. Ең маңызды шаралар бұрғылау жұмыстары кезінде шудың
деңгейін бақылауға бағытталған.
Шудың әсерін бақылау бойынша басқа іс-шаралар тек жарылғыш жұмыстарды ғана қосатын болады,
мысалы, жел Әуезов кентінің жағынан соққан кезде.
