|
Гидродинамика және Гидростатика негіздері Сұйықтық ағымының түрлері
|
Дата | 21.05.2022 | өлшемі | 2,68 Mb. | | #38726 |
| ПАХТ 3сабак Гидродинамика және Гидростатика негіздері. Сұйықтық ағымының түрлері. Орындаған: Бекмырзаева Жанна Акшал Аяжан Сапиева Дильназ КІРІСПЕ
Гидравлика – бұл сұйықтың тепе-теңдігі мен қозғалысының заңдылықтарын және оларды әр түрлі практикалық есептерді шешуде қолдануды қарастыратын ғылым. Гидравлика сөзінің түсінігі гректің hydor (су) және aylos (түтік) сөздерінен шыққан, бұл бастапқыда судың құбыр бойымен қозғалысы туралы оқып үйрену деген мағынада болды. Гидравлика ғылым ретінде екі бөлімнен тұрады: Гидростатика және гидродинамика.
ГИДРАВЛИКА
ГИДРОСТАТИКА
Гидростатика сұйықтықтардың (газдардың) ағу күйіндегі тепе-теңдік заңдарын қарастырады.
ГИДРОДИНАМИКА
Гидродинамика сұйықтықтар мен газдардың қозғалыс заңдылықтарын қарастырады.
ГИДРОСТАТИКА - Гидростатикада, жоғарыда айтылғандай, жалпы жағдайда салыстырмалы тыныштық күйіндегі сұйықтықтардың тепе-теңдігі зерттеледі. Бұл жағдайда сұйықтықтағы бөлшектер бір-біріне қатысты қозғалмайды. Сұйықтық көлемінің пішіні өзгермейді және ол қатты дене сияқты тұтас ретінде қозғалады.Қозғалмайтын ыдыстағы сұйықтық абсолютті тыныштықта (жер бетіне қатысты), бұл мағынада салыстырмалы демалудың ерекше жағдайы болып табылады. Сонымен қатар, ішкі үйкеліс күштері жоқ, бұл сұйықтықты идеалды деп санауға мүмкіндік береді.
Гидростатиканың негізгі теңдеулері - Гидростатиканың негізгі теңдеулеріне жатқызуға болады:
- Сұйықтың тепе-теңдігінің дифференциалдық теңдеуі (Эйлер теңдеуі ); - Сұйықтың гидростатикалық қысымының дифференциалдық формадағы негізгі теңдеуі;
- Сұйықтың бетінің теңдей немесе тұрақты қысымының теңдеуі;
- Ауырлық күшінің әсеріндегі сұйықтың гидростатикалық қысымының негізгі теңдеуі (гидростатиканың негізгі тендеуі). ГИДРОДИНАМИКА - Гидродинамика – гидравликаның сығылмайтын сұйықтықтың қозғалысын және оның өзімен шекаралас орналасқан қатты денемен әсерлесуін зерттейтін бөлімі.
- Гидродинамика көмегімен сұйықтықтың жалпы қасиеттеріне механиканың негізгі заңдары мен тәсілдерін қолдана отырып, сұйықтық алып жатқан тұтас ортаның кез келген нүктесінің жылдамдығы, қысымы тәрізді өлшемдер анықталады.
- Гидродинамиканың негізгі тәсілдері дыбыс жылдамдығынан (шамамен 330 м/сx1200 км/сағ) жылдамдығы төмен газ қасиеттерін зерттеу үшін де пайдаланылады. гидродинамика теория гидродинамика және эксперименттік гидродинамика болып екіге бөлінеді.
ГИДРОДИНАМИКА ТҮРЛЕРІ - Теориялық гидродинамикада сұйықтықтың жеке бөлшектері сұйық орналасқан тұтас ортаның материалдық нүктелері ретінде қарастырылады немесе сұйықтық алып жатқан кеңістіктегі жылдамдықтар өрісі зерттеледі. гидродинамика тұрғысынан алғанда сұйықтықтың ең басты қасиеті – аққыштық пен тұтастық. Сұйықтықтың газ тәріздес ортадан негізгі айырмашылығы – оның сығылмайтындығы. Мұндай сұйықтықтар үшін үзіліссіздік теңдеуі мен Навье-Стокс теңдеуі қолданылады. Тұтқыр сұйықтық қозғалысы қарастырылғанда, ағыс сипаттамасы болып табылатын өлшемсіз шама – Рейнольдс саны қолданылады.
- Эксперименттік гидродинамика тәсілдерінің қатарына сұйықтық қозғалысы мен оған шекаралас орналасқан қатты дене маңындағы ағысты кішірейтілген масштабта қайта жасап алуға негізделген модельдеу тәсілдері жатады. гидродинамиканың көптеген есептерін шешуге ұқсастық теориясы мен ұқсастық өлшеміне негізделген гидродинамикалық тәжірибелер де қолданылады. гидродинамика әдістері гидравлика, гидрология және гидротех. есептерін шығаруды, гидротурбинаны, сорғыларды, құбырларды, т.б. есептеуді табысты шешуге мүмкіндік береді.
Сұйықтық ағымының түрлері - Гидравликадағы басты есеп – қозғалысты сипаттайтын негiзгi мәндердiң арасындағы байланыстарды: олар сұйық қозғалысы кезiндегi пайда болатын қозғалыстың жылдамдықтары, тереңдiк пен қысым арасындағы байланыстарды анықтау болып табылады.
Сұйықтық ағымының түрлері - Ағын өзiнiң сипатына байланысты үш түрге бөлiнедi. Арынды, арынсыз және гидравликалық шапшыма. Егер сұйықтың қозғалысы iшi сұйық тола болған жабық құбырда өтетiн болса онда ағын арынды деп аталады. Бұл жағдайда сұйықтың қозғалысы механикалық (сорап арқылы) немесе табиғи биiктіктер айырма-шылығынан туатын арынның (қысымның) әсерiнен болады.
- Егер ағын ұзына бойында жартылай қатты қабырғамен шектелiп, оның жоғары бөлiгi бос болса, онда оны арынсыз ағын дейдi. Бұл жағдайда сұйық қозғалысы ауырлық күшi әсерiнен болады. Арынсыз қозғалыстың мысалы ретiнде судың өзендегі қозғалысын келтiруге болады
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|