242
РБ жітік тұтқасы (батырмасы), локомотивті бағдаршамдағы ақ
отынның орнына қызыл отынды жағу ВК батырмасы және де
көлікшінің жітілігін мерзімдік бақылаудағы уақыт интервалын
өзгертуге арналған тумблер (қайта-ауыстырғыш).
АЛД жолдық құрылғыларында құпиялы сөзді тоқ рельсті жіптерден
локомотивке қарсы таратылып, оның бірінші дөңгелекті жұбында
тұйықталып екінші рельсті жіп арқылы қуат көзіне қайта оралады.
Импульс рельстарындағы ағу ауыспалы тоқ ауыспалы магнитті жолдың
рельстар айналасындағы пайда болуымен жүргізіледі, оларда
локомотивтің қабылдамалы катушкалары бірінші дөңгелекті жұпқа әр
жағынан екеуден орнатылып орын ауыстырады. Рельстің басының
деңгейінен орнатылған қабылдамалы катушкалардың биіктігі 100...Л80
мм құрайды. Магнитті жолдың күшті жолақтары ПК айналымдарынан
кесіп өтіп оларда ауыспалы ЭДС табады, оның мағынасы рельстағы
тоқтар мен катушкалардың орнатылу биіктігіндегі құпиялы сөзді
тоқтың күшіне байланысты. Солай, рельстің басының деңгейінен ПК-
ның биіктігінен 150 мм және рельстардағы құпиялы сөздің тоғы 10 А
ЭДС мағынасы 0,65,0.75 В құрайды. Екі катушканың ЭДС қосындысы
кезекті ретте қосылады. Қолданбалы катушкалардың құпиялы сөзді
тоғы минималды түрде қабылдануы мүмкін, әр түрлі күш түрлері мен
тоқ 1,2 ден 2 А дейін құрайды.
ЭДС қабылдамалы катушкаларында орнатылған Ф фильтрі арқылы
УС локомотивті күшейткішіне түседі. Фильтр құпиялы сөздің жиілігіне
бағыталған және күшейткішке басқа жиіліктердің тоғын өткізбеді, ал
күшейткіш
локомотивтің
басқаруындағы
шынжырындағы
қолданылатын құпиялы сөзді дауылды қысымның мағыналығына дейін
күшейтеді. Күшейткіште ауыспалы тоқтың кодты импульстарының
ауысуы тұрақты тоқтың импульсында жүзеге асады. Күшейткіштің
шығуы кезінде қосылған импульсті реле ИР оны дешифраторға Д
құпиялы дабылдың көрсеткіші ретінде жіберетін кодтың қайталағышы
болып табылады.
Дешифратор Д бірнеше блокқа біріктірілген релелер қатарынан
тұрады.
БС
санау блогы жол кодынан және олардың арасындағы
интервалдардан түсетін импульстар санының есебін қамтамасыз ететін
реле-есептеуіштерінен тұрады.
БФК кодты фиксациялау блогы локомотивті бағдаршамның
дабылды қуатына сәйкес келетін шынжырларды құрайтын дабылды
«3», «Ж», «КЖ» релелерінен тұрады.
БКС
сәйкестендіру блогы жолдан қабылданатын кодпен БФК
дабылды сигналдарының релесіндегі белгіленген жағдайдағы және
алдын-ала қабылданған кодтың салыстырылуын (бақылау) қамтамасыз
етеді.Сәйксетендіру блогы мезгілді әр 5,6 с
сайын дабылды релені реле-
есептеуіштерге локомотивті бағдаршамдарда керекті от жану үшін
қосады. Осылай локомотивті бағдаршамның оттарының ауысуы 5....6 с
кешігіп жүргзіледі. Бұл уақыт кодты импульстардың үш бөлігін
243
қабылдауға сәйкес келеді.
Жолды бағдаршамдардың көрсеткіштерін қосарлайтын ЛС
локомотивті бағдаршамы келесідей дабылды көрсеткіштерге ие:
Жасыл от «Ж» (жолды бағдаршамда пойыз жақындап қалғанда
жасыл түсті от жанады)
Сары от «С» (жолды бағдаршамда сары от);
Қызыл қосылған сары от «ҚС» (жолды бағдаршамда қызыл от);
Қызыл от «Қ» – қозғалысқа тиым салынған дабыл; қызыл отпен
жолды бағдаршам өткеннен
кейін пайда болады;
Ақ от «А» – жолды бағдаршамның көрсеткіштері локомотвте
таратылмады.
Локомотивті бағдаршамның қызыл және ақ оттарына рельсты
шынжырдағы электрлік дабылдың жоқтығы сәйкес келеді, сонымен
қатар кішігірім интервалдармен берілетін үздіксіз тоқ немесе тоқ
импульстары.
Жылдамдықтың қадағалау блогы локомотивті скоростемермен
әрекет етеін РКС жылдамдықты қадағалау релесінен тұрады. Сонымен,
пойыздың зорлықтырғыш тежеуіші тек дабылдың көрсеткішіне ғана
емес, пойыздың жүру жылдамдығына да байланысты.
ББ жітілік блогы көлікшінің қадағалау жітілігін жүзеге асырады.
Локомотивті бағдаршамның отынын ауыстырған кезде, мысалға
жасылдан сарыға, ЭПК катушканың қуат көзінің электрлі шынжыры
үзіліп және 7,8 с созылатын дыбысты дабыл пайда болады. Бұл уақыт
біткенге дейін көлікші жітілік тұтқасын( батырмасын) РБ басып сол
әрекетімен катушканың қуат көзін орнына келтіріп ЭПК дыбысты
дабылды өшіруі қажет. Көлікшінің бұндай іс-әрекеттерді орындамаған
жағдайында ЭПК жедел тежеуді жүзеге асырады. Солай, РБ көлікшінің
өзінің жітілігін дәлелдеуге және ЭПК мен шақырылатын зорлықшыл
жылдам тежеуін ескертеді.
Құпияланбаған ауданға локомотив енген кезде БКС блогындағы
дешифраторлы жол локомотивті бағдаршамда
аұ оттан кейін жасылдың
немесе сарының және де «ҚС» кейін қызыл оттың жануы құпиялардың
болуы релені тоқсыздандырады. Сонда да ВК батырмасының
көмегімен ақ оттың орнына қызылды локомотивті бағдаршамда жаңу
мүмкіндігі бар.
ДЗ тумблері екі күйде «АЛД» және «АЛД-сыз» болады. Тумблердің
бір күйден екіншіге ауысуы кезінде көлікшінің жітілігін бақылайтын
мерзімді уақыт интервалы өзгереді.
АЛСҮ-дегі құрылғылар 3СЛ локомотивті скоростемерінде ЭПК-
ның қимылы олармен қадағаланатын қимыл жылдамдықтарының
көбейген жағдайларындағы күйін қамтамасыз етеді, сонымен қатар
арнайы бумада ЭПК-ның қосылған күйін тіркеп, жолдағы
қадағалаудың РБ басу және локомотивті бағдаршамда оттардың болуы.
