284
төмендеген нақты ара-қашықтықты есептеуі тиіс. Егер бақыланып
отырған мәнге жылдамдық төмендеуі белгіленген ара-қашықтықты 1/3
және одан көпке асып түссе, онда машинист поеды тоқтаатыпғ
тежеуіштің қанағаттанарлықсыз жұмысының себеін анықтауы тиіс.
Егер тежеуіштер іс-қимылын белгіленбеген жерде тексерсе немесе
тежеуді бастау жылдамдығы жергілікті нұсқаулықта көрсетілгеннен
ерекшеленсе, тежеуіштер тиімділігін сағатына 10 шақырымға
жылдамдықтың төмендеу уақыты бойынша бағалауға рұқсат етіледі.
Бұл уақыт тәжірибелі сапар негізінде жергілікті нұсқаулықта
белгілейді.
Егер тежелудің бірінші сатысынан кейін тексеру уақытында 10 с
ішінде бастапқы тежеуіштік әсер алынбаса, онда шұғыл тежеу
жүргізіліп, пойызы тоқтату үшін барлық шараларды қабылдау қажет.
Тежеуіштерді толық немесе қысқартылған сынау жүргізілгеннен
кейін жүру жолында электропневматикалық тежеуіштерді текесереді.
Тексеру уақытында тежеуіш магистралін бәсеңдетпей тежелу сатысын
жазғы кезеңде тежеуіш цилиндрін 0,3 ...0,5 кгс/см
2
-ге, қысқы кезеңде
1,5.2,0 кгс/см
2
-ге толтыра отырып машинист кранымен орындайды.
ЭПТ тексеруін жүргізу тәртібі автоматты тежеуіштерді тексеруге
ұқсайды.
Маневрлік жылжуды орындау уақытында автоматты тежеуіштердің
іс-қимылын сағатына 5.10 шақырым жылдамдықпен толық тоқтағанға
дейін тежелудің бірінші сатысының шамасына тежеуіштік магистралді
бәсеңдетумен жүргізеді. Бұл тексеру электр поезын
жұмыс жағдайына
келтіргеннен кейін, депоға бару үшін басқару кабинасын ауыстырған
соң, сондай-ақ жебелік көрсеткішке шыққанға дейін станцияда
маневрларды жүргізу кезінде орындалады. Жебе электр пойызының
басына тікелей жақын орналасқан жағдайларда жүргізілмейді.
12.2. Қалыпты құрастырылған жүк пойыздары мен
жолаушылар пойыздарының тежеуіштерін басқару
Тежеуіш түрлері. Жүк және жолаушылар пойыздарында қызметтік
тежелудің бір сатысын қолданады, кейіннен босатумен екі сатысын
сирек қолданады. Егер тежелудің екінші сатысынан кейін тежеуіш әсер
алынбаса, онда шұғыл тежелуді қолданады. Бір қабылдауда толық
қызметтік тежелуді пойызы тоқтату немесе
сатылы тежелуді орындауға
қарағанда, барынша қысқа ара-қашықтықта оның жылдамдығын
төмендету қажет болған ерекше жағдайларда орындайды.
Шұғыл тежелу:
егер тежелудің бірінші сатысынан кейін жолаушылар пойызында 10
с ішінде, ұзындығы 400 оське дейін жүктік бос пойызда және жүк-
жолаушылар пойызында 20 с ішінде, қалған жүк пойызарында 30 с
ішінде бастапқы ісер алынбаса, жүру жолында тежеуіштер іс-қимылын
тексеру кезінде;
жылдамдықты төмендету уақыты бойынша олардың іс-қимылын
285
бағалау кезінде автотежеуіштердің қанағаттанарлықсыз жұмысын
анықтаған жағдайда;
автостоп ЭПК іске қосылған кезде, сондай-ақ жолаушылар поезын
стпо-кранмен тежегенде немесе оның тежеуіш магистралінен ажырауы
салдарынан;
пойызда автотежеуіштер істен шыққанда (тежелудің екінші
сатысынан кейін тежелу әсері болмаған немесе тежеуіштер өздігінен
босатылған кезде);
пойызды дереу тоқтату қажет болған кезде (қозғалыс, адам өмірінің
қауіпсіздігі кезінде, жолда немесе пойыза тоқтату дабылын берген
кезде)
егер тыйым салынған белгіге немесе электропневматикалық тежелу
режимінде шекті бағанға кіреберіс жолда ЭПТ тізбегін бақылау сигнал
шамы сөніп қалса
жолаушылар поезында;
егер тежелудің бірінші сатысынан кейін жеткілікті тежеуіштік әсер
алынбаса станцияға және тыйым салынған белгілерге жақындаған
кезде
қысқы кезеңде;
жылдамдықты сағатына 60...80 шақырымға арттырғаннан кейін
құрамның 100 тс салмағына пойызың тежеуіштік басумен нақты
қамтамасыз етілуін айқындау мақсатында жүру жолында тежеуіштерді
бақылау тексеру кезінде жүзеге асырылады.
Станцияға келген кезде жүк пойызарына қайта тежелу, яғни
тежелуді алмастыру және тежеуіштерді босату жұмыстары жүргізіледі.
Сондай-ақ қозғалыс жылдамдығын реттеу үшін ұзақ еңістерде
тежеуіштерді басқарады. Бұл тежелуді реттеуші, ал дабыл беру үшін
тоқтау мақсатындағы тежелу – тоқтату тежелуі деп аталады.
Үнемді режимді және қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етіп
пойызы дұрыс жүргізу үшін мынадай тежеуіштерді басқару қағидасын
сақтау қажет.
Тежелу. Жай тежелу және дөңгелек жұбының тайғанау
ықтималдығын азайту үшін тежеуіш магистралда қысымды кемі
бірінші сатыдағы мәнге (12.1-кесте) төмендетеді, ал жылдамдықты
бастапқыдан 25.50%-ға азайтқаннан кейін қажет болған жағдайда
тежелуді күшейтеді.
Егер пойыз электропневматикалық тежеуішпен немесе жүк
пойызында ауа таратқыштар таулы режимге қосылып тұрса, онда
қозғалыс жылдамдығын азайту үдерісінде пойызы қажетті рында
тоқтату және дөңгелек жұбының сыналануының алдын алу үшін
теежегішті сатылы босату жүзеге асырылады.
Жолаушылар және жүк пойыздарындағы тежелудің келесі
сатыларын бір қабылдауда магистралдағы қысымды пойыз жүргізу
жағдайына қарай 0,3-тен (қыста 0,5) 1 кгс/см
2
-ға дейінгі шамаға
төмендетумен орындайды.
