Ұңғы туралы түсінік

Колонкалық бұрғылауда забойдағы тау жыныстарын талқандау үшін қаттылықтары және беріктіктері зор әр түрлі қажағыш материалдар қолданылады.

Олардың кажағыш материалдар деп аталатын себебі айналма бұрғылауда қатты және өте қатты тау жаныстарын талқандау кесу түрінде емес микрокесу, қажау түрінде жүргізіледі. Ол қажағыш материалдарға көптеген талаптар қойылады, себебі тау жынысын талқандау — өте күрделі жұмыс.

Қажағыш материалдар ең алдымен тым қатты болуы керек, әйтпесе тау жынысына батпайды. Онымен қатар олар берік, тұтқыр болуы шарт. Өйтпеген жағдайда олар үстінен басқан осьтік салмақтың әсерінен сынып, үгітіліп кетеді.

Қажағыш материал жуық арада тозбайтындай төзімді болғаны дүрыс. Әйтпесе бүрғылау кезІнде пайда болатын үйкеліс күштерінің әсерінен олар жылдам мүқалады. Қажағыш материал тау жынысымен үйкеліскенде жуу сұйығының салқындатуына қарамастан қызады. Міне сондықтан жұмыс ойдағыдай. Істелуі үшін олар жылуға төзімді болуы керек.

Қажағыш материалдар ретінде көп қолданылып жүргендері металды-керамикалы қатты қорытпалар, табиғи алмаз және шойыннан немесе болаттан жасалған бытыралар.

Қатты қорытпалар. Коронкаларды дәнекерлеуге арналған жыныс талқандайтын кескіштерді дайындау үшін металды-керамикалық қорытпаларға жататын ВК. деп аталатын вольфрамды-кобальтты қатты қорытпаларды қолданады. Олар вольфрам карбидінің ẀС ұсақ ұнтағын кобальт металымен байланыстыру арқылы. алынады. Ол үшін металл күйіндегі вольфрамның ұсақ ұнтағын алдымен күйеге араластырып қыздырады. Сонда ол карбид түріне келеді де мықтап қатаяды. Алынған вольфрам. карбидінің ұнтағын кобальт ұнтағымен араластырып, арнайы жасалған пресс-форманьң ішіне салып кысады, және қыздырады, яғни үлкен қысым мен температурада пісіреді. Қыздыру температурасы кобальттың балқу температурасына дейін (1480–1490°) жеткізіледі.

Балқыған кобальт вольфрам карбидінің арасын толтырып әрбір түйіршекті бір-бірімен байланыстырады. Қыздыруды тым жоғары темцератураға көтеруге болмайды, себебі вольфрам карбиді 3400°-та балқиды. Пресс-формадан пішіндері әр түрлі кескіш ретінде қолдануға болатын қатты қорытпа пластинкалары алынады.