Жиналған мынау жарандар
қарамай бізге тұрса етті…
Кеттің ғой сонда көп күнге,
қолымды неге қыспадың?
Тіледім самолеттің де
кешігіп барып ұшқанын.
Несіне тіктің көзіңді
сүйілмей қалған ерінге…
Сарғая күтіп өзіңді,
сағына түссін дедің бе?
1968
***
Біреулер менің қолымды қысса, жаныма кейде күліп кеп,
қызғанып қалма, жаным, сен:
сен үшін ғана құрметтеп мені тұратын шығар жігіттер,
қызбалық қылма, жаным, сен.
Көп қыздар саған күлімдеп тұрса көздерін тігіп қымсына,
қызыға қойма, жаным, сен:
өзіңдей менің бақытым үшін қуанып олар тұр шығар,
мұны да ойла, жаным, сен!
1968
* * *
Ақбоз атты жолаушы
көрмеген боп көрсем де үңілмедім.
Маған қарап жеңешем жымыңдады,
қызарып күлімдедім.
"Құдық жаққа кетсемші…"
деген ойды қайталап жиі ішімнен,
өзің үйге кіргенде опынғам көп.
Көрінуге тырыстым үй-ішіне
елемей отырған боп.
Мен бірақта абдырап,
қолымдағы кестемнен жаңылдым ба,
қырық үзілді жіп деген құрып кеткір.
өз-өзімнен тынысым тарылды да,
ақыры шығып кеттім.
Мен сол күні өзгердім.
Әшейінде еркелеу, батылдау да ем…
Сезбеппін де сол күні түс ауғанын.
Дастарқанның шетіне отырғанмен,
шайымды іше алмадым.
Кетеріңде жеңешем,
атыңды ұстап мінгізді, бар қамың жеп.
Сыбырладың – ол маған сөзің дедім.
Аттандырып неге өзім салмадым деп,
сол түні көз ілмедім.
1970
***
О, туған жер, кеңпейіл, құшағың кең,
саған көңіл бұлқынар күш-ағынмен.
Сағынышымды қанат қып саған қарай
балапандай талпынып ұшамын мен.
Алақаны анамның – топырағың,
сендік махаббатымның оты жалын.
Сені қалай сүюдің керектігін
мен ешқандай кітаптан оқымадым.
Сенде тас та қастерлі, аспан да алау,
сенде жанды тербетер дастан бар-ау.
Менің мынау өмірге құштарлығым
сені жақсы көруден басталған-ау.
Кешірме сен
жат қылықпен жаныңды жараласам,
бар сырымды бүкпесіз саған ашам.
Мен ел кезіп кетермін отансыздай,
үмітіңді ақтауға жарамасам.
ЖАЙЛАУ ТАҢЫ
Таң-сұлу келініндей бұрынғының
ұстады нұрға малған шымылдығын,
көгілдір сахнадан дала әншісі
сайраса, қосылғандай сыбызғы мың.
Самалын жұтсаң, шіркін, қыр таңының,
кеткендей көкірегіңнен бұлт арылып.
Кеңпейіл жатыр менің дарқан далам,
төсіне қызыл-жасыл гүл тағынып.
Бұлақ жоқ сылдыраған күліп қашып,
тұп-тұнық мөлдірейді құдықта су.
Көк төбет көсіле сап жайбарақат
кеміріп жатыр, әне, жілік басын.
Бір сәтке жайлау алып жатты дәмін,
/сүйемін мен осынау шақты керім/
Көз ілді қой күзеткен шопан жігіт
жастанып келіншектің ақ білегін.
1967
ҚЫЗ ҚУУ
Елең болмай жайлауда жаз аптабы,
қызып кетті бойымда қазақ қаны:
- Ертте, жезде, ең жүйрік сәйгүлікті -
басталуға “Қыз қуу” аз-ақ қалды!
- Ат - машина емес, ал ақыл ұғып,
кетері бар, балдызжан, қапы қылып.
Ерке қызын қаланың ат көрмеген
жығып кетіп жүрмесін атып ұрып!
- Тұрарым жоқ алданып айла-егеске,
белді будым қалсам да қай белесте!
Жол соңына жасықты қалдыратын
өмір деген өзі де бәйге емес пе!
... Арғымаққа жөнедім қамшы басып,
(қарап қоям қауіппен артыма шын!)
Мені қуып жеткенше, ей жігітім,
қара терге өзің де малшынарсын!
Обалсыз, - деп, - есекке сеніп мінген!-
қамшы ойнаттым қайтарда төніп бірден.
Неге екенін білмеймін, жігітті емес,
атын ғана сабалай беріппін мен...
1965
ИСАТАЙҒА
Семсерді кекке суарып,
қолыңа жасыл ту алып,
қорлықпен жүрген халқыңа
азаттық іздеп шарқ ұра,
қара табан кедейдің
үстем қылсам деп мерейін,
балпаңдап жүрген мырзаның
құртуға басын мылжа ғып,
қанжарыңды қандап қайрадың.
Атырау- Жайық, Жем жерін,
Нарынның құмайт белдерін
жортуылменен шаң қылып,
жалаңаш жатып жай тұрған
байлардың қүнін тар қылып,
қылышпен сүздің қаймағын.
Қүдайдай көріп бай ұлын,
көрмеген бетін кайырып,
күйбеңмен өткен жалшының
өзіне өзін танытып,
көкірек, көзін аршыдың.
Жат қылып жардың құшағын,
тұлпарды түзге тұсадың.
Ел қамын ойлап толғанып,
қаћарлы бұлттай торланып,
халқыңа біткен қайратпен,
батырға біткен айбатпен,
қиқулап салдың ұрысты,
қаћарыңнан хандар сонда именді.
Қанағат болмай үйдегі
жайлы орын, қамсыз тыныштық,
мекенің болды кең далаң.
Шолжаңдап өскен шонжардың
“кәлимеге” тілін келтіріп,
“алтын” басын жер қылып,
кешегі момын халықтың
қайрат пен күшін таныттың,
Исатай сынды ер бабам!
АУЫЛ ҚЫЗЫ
Қос жанарда тұрады арай кілкіп,
қадалмайды, жалт етіп қарайды үркіп.
Сұқтанады сан көздер сұлулыққа,
талықсиды қағылмай талай кірпік.
Ақша бетке жарасып пісте мұрын,
балғын жүзден мөлдіреп іштегі нұр,
бала мінез, пәк көңіл тамсандырып,
деседі іштей жігіттер: “Түс пе мұным?!”
Жұмыр кеуде жарасып иықпен тік,
тұр талдырмаш денесін биіктетіп.
Жалғыз жатыр жотада қара бұрым
нәзік белге кей-кейде тиіп кетіп.
Қынай белді көйлегін етегі кең,
қуыршақтай қомпитып кетеді жел.
Ақ маржандай тізілген сұлу тістер
көмкеріліп алқызыл екі ерінмен.
Шыдам жетсе, жігітім, қызбай қара,
қадалсаң да, тоймайсың, жүз қайтара.
Мынау дала жердегі жұмақ болса,
періште деп дәл осы қызды айтады, ә!
1969
* * *
Жайдары еді жаз деген.
Хош иісті көгалға тұнып далам,
еркелете қарайтын күліп маған.
Ана құшақ сәби ғып жіберетін,
дарқан жүзден сонда мен мұң ұқпағам.
Рақатқа шомылтып,
жусан исі жанымды қытықтаған,
сал сезімді мен әрең мытып қалам.
Ақбөз үйдің іргесін түріп тастап,
мен даланың жұпарын жұтып бағам.
Қарашаның дауылы
жаз-дәуренге құтылмас құрық салды,
ала құйын ойрандап тымық таңды.
Шабындықта сарғайған күз қияғы
қатайған ба - жүрмейді сынып шалғы.
Түнек тұман түйдек кеп қырды құшып,
қара бұлттан кеткендей Күн де ығысып.
Достарыңызбен бөлісу: |
