Ф р 042 02. 2015-01 «25» ақпан 2015 ж басылым №1

Зертханалықсабақ 8.

Бірдей материалдан жасалған, бірдей диаметрдегі көлденең горизонталды және вертикалды құбырлардағы жылу беру коэффициентін анықтау.

1. Біреуі тік ал екіншісі - көлденең екі құбыр бірдей диаметрлі дайындалған бір материалдыα1 және α2жылу берукоэффициенттерін анықтау. Айта кетейік, алдыңғы сияқты жұмыстарға, екі құбырларға бірдей қуаты, ток беріледі, жылу ағыны, құбырларішіндегіқыздырғыштар орналасқан.

2. α кеңістікте орналасқан құбырорнатуға әсеретеме. Ергер әсер етсе, онда қалай; егер әсер етпесе, онда неге?

3. 3 және 4 жұмыстардағы көрсеткіштерге негізделе отырып әр түрлі факторладың қоршағңан ортаға әсерін талдау (кеңістік көлемі, температураның,кеңістіктегі жоғарғы қабаттың орны) на коэффициент теплоотдачи  и на количество тепла, отдаваемое телом (трубой) в окружающую среду.

4.Жұмыс жайлы есептеме жасуа.
Құралдар:

Белсенді пернелер: W, S, A, D –кеңістікте қозғалу үшін;

F2, E –манипулятордың орта пернелер аналогы(бірінші басқснда обьект алынады, келесіде – қойылады);

Ctrl – отыру;

Z –Көзбен жақындау;

F10 –программадан шығу.

Сурет 14. Пернетақтаның белсенді пернелері

Сурет 15. Манипулятор функциялары

Манипулятор орта пернесі (СКМ) – объектті (манипуляция режимінде) алу (қолдануға). Сондай-ақ, осы пернесі кейбір объектілерімен жеделдетілген жұмысты жүргізуге мүмкіндік береді (мысалы, тежегіш құрылғыларының тұтқалары жедел бұрау (откручивание)).

Манипулятор оң жақ пернесі (ЖКМ) – манипуляциялар режиміне өту (объектілерді басқару), навигация режимін қайтару (сахнада жылжу).

Ескертпе: меңзер пайда болған кезде көзқарасты жан-жаққа және жоғары аудару мүмкін емес.

Эксперименталды қондырғы 16 сүретте көрсетілген. Зерттеу денелер бірдей материалдан жасалған құбырлар болып табылады.

Құбырлар ұзындығы L=460 мм, бірінші – көлбеу, екінші – тік орналасқан. Құбырларда нихромталған жіптерден туратын электроқыздырғыштар орналасқан. Жылулық ағын құбыр бойымен орташа журед. Стационарлы режимінде электроқыздырғышпен шығарылған барлық жылу құбыр арқылы қоршаған ортаға сынады.

Құбыр бетінен толық жылуберу Q электроэнергия шығынынан есептелінеді.

Сүрет 16. Эксперименталды қондырғынын схемасы 1 – реостатты қосу/өшіру тумблері; 2 – реле-регулятор; 3 - амперметр; 4 – вольтметр; 5 –зертханалық қондырғының термопара мен элементтері; 6 – блок питания; 7 – контроллер CompactRIO + модули MIO 9481; 8 – өндірістік монитор

Әр құбырда температураны өлшеуге арналған 5 медь-константалы термопаралар орналасқан (№№ 1-5 – бірінші құбыр және №№ 6-10 – екінші құбыр). Термопаралар өлшегіш приборға қосылады (контроллер).

Сүрет 17. Эксперименталды элемент: 1 – медь құбыр; 2 – изоляция; 3 – қыздырғыш элемент

Құбырлармен шығарылған жылулық агынның түрленген жұмыс екі режимінде өткізіледі. Екі режим стационарлы болу керек. Стационарлы режим 30-60 сек ішінде пайда болады.

1. Оқытушы берілген тапсырма бойынша реле-регулятормен температура қойылады.

2. Режим стационарлы болғаннан 1-2 минут арасында 3 рет көрсеткіштер алынады.

3. Көрсеткіштер журналға кіргізілед (табл. 4.1).

4. Керекті көрсеткіштерді алғаннан кейін 1 режимнен келесі режимге ауысады.

Таблица 4.1. Көрсеткіш

 Контрольные вопросы

1. Жылулық сәулеленуінің табиғаты қандай? Қандай факторлар денелердің сәулеленуіне ықпал етеді?

2. Селективті спектр мен монохроматикалық сәулелену дегеніміз не?

3. Абсолютті қара мен сүр денелрдің анықтамаларын берініз.

2 ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫС КЕЗІНДЕГІ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК НҰСҚАУЫ

2.1 Жалпы талаптар

• 
  Тәжірибелік жұмысқа қатысты адам, еңбек және демалыс режимімен қойылған, еңбек шартын орындауы қажет.
  
• 
  Қондырғылар, құрылғылар, құрал-жабдықтарды нұсқаулар бойынша орындау керек.
  
• 
  Тәжірибелік жұмыс кезінде сол тәжірибелік жоспарға қатысты жұмыстар ғана жүргізілуі керек. Басқа жұмыстармен айналысуға тыйым салынады.
  

2.2 Жұмыс істер алдыңдағы қауіпсіздік талаптары

Қауіпсіздік техникасымен танысу.

Өзінің жұмыс киімін қалыпқа келтіру.

• 
  Жұмыс орнының жарығын тексеру - ол жеткілікті жағдайда болуы керек, жарық көзге түсіп тұрмауы керек.
  
• 
  Электр қондырғыларының сыртқы жарақатының болмауын қадағалау керек және бақылау, өлшегіш, тумблер, ауыстырғыштардың сынған жерлерін түзеу.
  
• 
  Электрвилка мен электрокабельға өтетін электрбөлшектерінің және ауыстырғыштардың бүтін екендігіне көз жеткізу.
  
• 
  Электр қондырғыларындағы өткізгіш корпусының бүтін екендігіне көз жеткізу.
  
• 
  Жеке қорғаныштың сыртқы жарақатының болмауын тексеру.
  
• 
  Жұмыс орнын мұқият қарау және оны орнына келтіру, бөтен заттарды алып тастау.
  
• 
  Тыйым салынады:
  

• 
  Қондырғылармен жұмысты оқытушының рұқсатынсыз жүргізу;
  
• 
  оқытушының рұқсатынсыз күштік және жарықтандырғыш соққыштарды қосуға;
  
• 
  оқытушының рұқсатынсыз және алдын ала тексерусіз, қуатпен жұмыс істеп тұрған кестені іске қосуға;
  
• 
  жердегі құрылғылармен жұмыс істеуге. Жердің қорғаныш қабатын жұлуға және өшіруге;
  
• 
  тыйым салынатын плакаттарды шешуге және ауыстыруға.
  

2.3 Жұмыс уақытындағы қауіпсіздік талаптары

• 
  Электр қондырғыларын электрлік желіге қосу алдында диэлектрлік кілемге тұру қажет ( егер кілем тоқ өткізбейтін материалдан жасалса).
  
• 
  Электр қондырғыларын электрлік желіге су немесе дымқыл қолмен қосуға болмайды.
  
• 
  Электр қондырғыларының эксплуатациясы кезінде шартты орындау керек және механикалық соққылар мен құлауына жол бермеу керек.
  
• 
  Арнайы жасалған қорғанышсыз, қуатталып тұрған проводтар мен басқа да тоқ беретін бөлімдерді ұстауға болмайды.
  
• 
  Тәжірибе кезінде қажет кезде ғана жүру керек.
  
• 
  Тәжірибелік жұмыс кезінде сыртқы киіммен жүруге және оны қондырғыларға ілуге тыйым салынады.
  
• 
  Тәжірибеде жұмыс істейтін барлық жұмыскерлер қондырғыларға мұқият ие болу керек.
  
• 
  Электр қондырғылары сынып қалған кезде, изоляция мен жерге түсуінің бұзылуы кезінде жұмыс істеуге тыйым салынады.
  
• 
  Егер жарақат алған жағдайда, бірінші көмек көрсетіп, аптечканы қолданып, қанды тоқтатып, оқытушыға хабар беру керек.
  

2.4 Жұмыс аяқталған кездегі қауіпсіздік талаптары

• 
  Электр қондырғыларын электр желісінен ажырату. Электр розеткасынан ажыратқан кезде электр шнурды тартпау керек.
  
• 
  Барлық су өтетін крандарды жабу.
  
• 
  Жұмыс орнын қалыпқа келтіру.
  

3 ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСҚА ҚОЙЫЛАТЫН ЕСЕПТІҢ ТАЛАПТАРЫ

Істелген жұмыс туралы есепті тәжірибелік жұмысқа арналған дәптерге толтыру керек.

Есеп келесіден тұру керек:

- жұмыстың аты;

- жұмыстың мақсаты;

- жұмыстың тапсырмалары;

- қолданылатын қондырғыларға мінездеме;

- тапсырма;

- өлшеу нәтижесімен есептік кесте құру;

- графиктар мен байланыстары;

- шешімі.

Кестелер мен суреттерді сызба құралдарымен іске асыру керек (сызғыштар, циркуль, және т.б).

Есепті нақты екі таңбалы саннан құрау керек.

Студент тәжірибелік жұмысқа қойатын бағаны жұмыстың істелген уақытына байланысты, егер :

- есептеулер дұрыс орындалған және толық көлемде болса;

- жұмысқа анализ жасалған және жұмыс нәтижесіне қорытынды шығарған;

- студент кез келген этап бойынша сұраққа жауап бере алса;

- жұмыстың орындалуы шартқа байланысты есеп дұрыс орындалды.

2 ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ

4.1 Негізгі әдебиет

4.1.1 Кирилин В.А., Сычев В.В., Шейндлин А.Е. Техническая термодинамика; Учебник. – 4-е изд., перераб. – М.: Энергоатомиздат, 1983.– 416 с.

4.1.2 Кудинов В.А. Техническая термодинамика. Учеб. Пособие для втузов/В.А. Кудинов, Э.М. Карташов. – 3-е изд. испр. – М.: Высш. шк., 2003, - 261 с.

4.1.3 Сборник задач по технической термодинамике /Андриянова Т.Н., Дзампов Б.В., Зубарев В.Н., Ремизов С.А., Н Я Филатов. – М.: Издательство МЭИ, 2000. – 356 с.

4.1.4 Исаченко В.П., Осипова В.А., Сукомел А.С. Теплопередача: Учебник. – М.: Энергоиздат, 1981. – 416 с.

4.1.5 Теплоэнергетика и теплотехника. В 4 кн. Кн.2. Теоретические основы теплотехники. Теплотехнический эксперимент: Справочник / Под общ. ред. А.В.Клименко, В.М.Зорина.- 4-е изд., стер. - М.: МЭИ, 2007. - 561 с.

4.1.5 Краснощеков Е.А., Сукомел А.С. Задачник по теплопередаче: Учебное пособие. – М.: Энергия, 1980. – 288 с.

4.1.6 Электронная энциклопедия МЭИ.

4.2 Қосымша әдебиет

4.2.1 Теплотехника /А.М. Архаров, С.И. Исаев, И.А. Кожинов и др.; Под общ. ред. В.И. Крутова. – Машиностроение, 1986. – 432 с.

4.2.2 Теплотехника /В.Н. Луканан, М.Г. Шатров, Г.М. Камфер и др.; Под ред. В.Н. Луканина. – М.: Высш.шк., 1999. – 671 с.

4.2.3 Зубарев В.Н.,Александров А.А.,Окотин В.С. Практикум по технической термодинамике М.: Энергоатомиздат, 1986. - 304 с.

4.2.4 Теоретические основы теплотехники. Теплотехнический экспери-мент. Справочник./Под общей редакцией Григорьева В.А., и Зорина В.И. - 2-е издание, переработанное. - М.: Энергоатомиздат, 1988 г., - 560 с.

4.2.5 Нащокин В.В. Техническая термодинамика и теплопередача. – М.: Высш. Школа, 1980. – 469 с.

4.2.6 Рабинович О.Н. Сборник задач по технической термодинамике. - М.: Машиностроение, 1973. – 376 с.

4.2.7 Михеев М.А., Михеева И.М. Основы теплопередачи. – М.: Энергия, 1973. – 320 с.

4.2.8 Теоретические основы хладотехники. Тепломассообмен /С.Н. Бо-гданов, Н.А. Бучко, Э.И. Гуйко и др.; Под ред. Э.И. Гуйко. – М.: Агропромиздат, 1986. – 320 с.

4.2.9 Практикум по теплопередаче /Солодов А.П., Цветков Ф.Ф., Ели-сеев В.В., Осипова В.А.-М.: Энергоатомиздат, 1986. – 296 с.

4.2.10 Гидравлика, пневматика и термодинамика: курс лекций / под общ. ред. В.М. Филина.- М.: ФОРУМ: ИНФРА – М., 2008. - 317 с.

4.3 Internet-ресурстар

4.3.1 WaterSteamPro программа для расчета свойств воды, водяного пара, газов и смесей газов URL: http://twt.mpei.ac.ru/orlov/watersteampro

жүктеу 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: