Естен кетпес кездесу

№24 (5687) 23 АЋПАН  2019 ЖЫЛ

4

almaty-akshamу.kz

АЗАМАТТЫЋ ЋОЅАМ

 almaty-aksham@mail.ru

Ермек ЖЏМАХМЕТЏЛЫ

Азаматтыћтыѓ лшемi т лћџжат-

пен ѕана аныћталмайды. Жљре-

гiѓмен, iсiѓмен осы џѕымѕа лайыћ

болуыѓ басты талап. Ал кез-келген

азаматтыћ ћоѕам азаматтыћ

џстанымы берiк, демократиялыћ

ћоѕам ћџруда жауапкершiлiгi мен

белсендiлiгi жоѕары азаматтардыѓ

бастамаларынан ћџралады. Бљгiнде

љкiметтiк емес џйымдардыѓ iскерлiк

жќне сапалыћ деѓгейi жаѓа белес-

терге к терiлiп отыр. Сондыћтан

ћоѕамдыћ џйымдардыѓ љлкен

ќлеуметтiк жќне саяси ћозѕаушы

кљшке айналѕаны аћићат.

Ћоѕамдаѕы ќр адамныѓ белсен-

дiлiгi к п мќселенiѓ оѓды шешiм

табуына ыћпал етедi. Ол љшiн ќр

азамат сергектiк танытып, ЉЕЏ

к теретiн тљрлi бастамаларѕа аза-

маттыћ ћолдау бiлдiрiп, ќлеуметтiк

жанжалдардыѓ алдын алу љшiн

жаѕдайлар жасауѕа, тљрлi ќлеуметтiк

топтардыѓ жџмысына жанашырлыћ-

пен ћарауѕа, ћоѕамдыћ институт-

тардыѓ ћатынастарын љйлестiруге

жол ашуы тиiс.

Тќуелсiздiгiмiздiѓ алѕашћы жыл-

дарынан бастап Ћазаћстан Прези-

дентi Нџрсџлтан Назарбаевтыѓ бас-

шылыѕымен елiмiзде жаѓа идеялар

жљзеге асырылып, демократиялыћ

реформаларѕа кеѓ рiс ашылды.

Мемлекет басшысы азаматтыћ ћоѕам

белсендiлiгiн арттыруда љлкен

мiндеттер жљктеп, зор сенiм артып

келедi. Елiмiзде Жалпыѕа Ортаћ

Еѓбек Ћоѕамын ћџруда мемлекет,

бизнес жќне љкiметтiк емес џйымдар

айрыћша маѓызѕа ие болып отыр.

2йткенi, мемлекеттiк саясаттыѓ

негiзгi маћсаты азаматтыћ ћоѕам

белсендiлiгiн к теруге баѕытталѕан.

Нќтижесiнде љкiметтiк емес џйымдар

бљгiнде ћаламыздыѓ ќлеуметтiк-

экономикалыћ, ћоѕамдыћ-саяси жќне

рухани мiрiнiѓ дамуына љлкен љлес

ћосуда. Жергiлiктi атћарушы орган-

дар арасындаѕы зара байланысты

бџдан да ныѕайтып, ћоѕамдыћ бiрлес-

тiктердiѓ ќлеуетiн џтымды пайдалану

зектi мќселе.

Ћазаћстанныѓ ќлемдегi бќсекеге

ћабiлеттi дамыѕан 30 елдiѓ ћатарына

енуде к здейтiн басты мiндетi –

мемлекет пен ћоѕамнан теѓ жауап-

кершiлiк пен жемiстi ынтымаћ-

тастыћты талап ететiндiгiнде жатыр.

Бљгiнгi таѓда республикамыз

бойынша 27 000 ЉЕЏ тiркелген болса,

оныѓ 600-ге жуыѕы Алматы ћала-

сына тиесiлi. Азаматтыћ сектор бџл

мемлекет пен тџрѕындар арасындаѕы

алтын к пiр. Олардыѓ 200-ден

астамы белсендi ћызмет етуде.

Љкiметтiк емес џйымдар мен билiктiѓ

зара iс-ћимылыныѓ маѓызды б лiгi

мемлекеттiк ќлеуметтiк тапсырысты

iске асыру болып табылады.

Елдегi ЉЕЏ-ныѓ негiзгi ћџрылымы

к п жаѕдайда азаматтарды толѕан-

дыратын проблемаларды сипаттай-

ды. Бџл тџрѕыда љкiметтiк емес

секторларды ћуаты мен ћабiлетi

Ќлеуметтiк сала сатыларыныѓ

iшiнде бiлiм беру жљйесi зiне љлкен

жауапкершiлiкпен ћарауды мiн-

деттейдi. Ћазiр бџл салада жаѓѕыр-

тудыѓ жаѓа кезеѓi басталып отыр.

Кез-келген елдiѓ сiп- ркендеуi,

ѕаламдыћ дљниеде зiндiк орнын

алуы џлттыћ бiлiм жљйесiнiѓ деѓ-

гейiне, даму баѕытына байланысты.

Осыѕан орай, елiмiзде бiлiм беру

мазмџны жаѓа баѕытћа бастау алды.

2016 жылдан бастап, 2019 жылѕа

дейiн орта бiлiм џйымдары жљйесiнде

кезеѓ-кезеѓiмен оћытудыѓ жаѓа

материалдыћ базасын ныѕайтуѕа

жџмсалатын болады. Љкiметтiѓ

атынан берiлетiн сыйаћы ћоѕамдыћ

џсыныстар мен олардыѓ ћызметiн

баѕалауды ескере отырып, ќлеу-

меттiк жобаны сќттi жљзеге асырѕан

џйымдарѕа ѕана берiлмек. Ал оѕан

љмiткерлердi iрiктеу ћџзыреттi орган

жанындаѕы ЉЕЏ-мен iс-ћимыл

ж нiндегi љйлестiру кеѓесiнде

жљргiзiлмек.

ЉЕЏ туралы заѓныѓ ћабылдануы-

мен «ЉЕЏ љшiн грант» тљсiнiгi

енгiзiлген болатын. Гранттарды

берудi гранттыћ ћаржыландыру

операторы ретiнде «Азаматтыћ

бастамаларды ћолдау орталыѕы»

коммерциялыћ емес акционерлiк

ћоѕамы жљзеге асырып келедi.

Ћ а з i р г i   ќ л е м д е   т љ р л i   ћ џ б ы -

лыстар орын алып жатћан кезде, еѓ

басты мiндет бiрлiгiмiздi саћтап, ел

игiлiгi  жолында   аянбай еѓбек ету.

Елiмiзде кез-келген нормативтiк

ћџжатты дайындауѕа ЉЕЏ-дар еркiн

ћатыса алады. Олар кез-келген орта-

мен ынтымаћтасты кеѓейту сияћты

џлттыћ жобаларды жљзеге асырудыѓ

барлыћ кезеѓдерiне љкiметтiк емес

џйымдардыѓ ресурстарын тартуда

маѓызды факторѕа ие.

«Љкiметтiк емес џйымдарды мем-

лекеттiк ћолдау туралы» заѓ жоба-

сын талћылауѕа «љшiншi сектор» да

белсене ћатысып отыр. Осыѕан орай,

Ћазаћстанныѓ бџрынѕы  Премьер-

Министрi Баћытжан Саѕынтаев

ткен форумда мемлекеттiк органдар

мен љкiметтiк емес џйымдардыѓ

жљйелi жџмыс iстеуiне жаѓаша

серпiн беретiнiн атап ткен болатын.

Ћазiргi кезде к птеген проблемалыћ

мќселелердi шешудi к здейтiн заѓ

жобасын тиiстi министрлiк бас-

шылары мен кiлдерi љкiметтiк емес

џйымдардыѓ џсыныс-пiкiрлерiне

назар аударуѕа шаћырѕан болатын.

Ћазаћстанда азаматтыћ Альянс

ћџрылымы елiмiздiѓ барлыћ аймаћ-

тарында iс-ќрекет етедi. Азаматтыћ

ћоѕамды дамыту мќселелерiн iлге-

рiлету жќне аймаћтардаѕы љкiметтiк

емес сектордыѓ басын бiрiктiретiн iрi

ћауымдастыћ.

Ата Заѓымызѕа ћоѕамдыћ џйым-

дарды ћаржыландыруѕа мљмкiндiк

беретiн згерiстер енгiзiлген. Осы

маћсат аясында Ћазаћстанныѓ

азаматтыћ Альянсы заѓды тџлѕалар

ћауымдастыѕы ћџрылды, барлыћ

аймаћтарда облыстыћ деѓгейде

Азаматтыћ альянс бiрлестiктерi з

ћызметтерiн бастады. Алматы ћала-

сында да Азаматтыћ альянс з

жџмысын жергiлiктi билiк жќне

бизнес пен теѓ дќрежеде сџхбат

алаѓында пiкiр таластыра алатын

серiктес деѓгейiне ћол жеткiздi.

Альянс ќлеуметтiк ћорѕалмаѕан

топтарѕа ћажет ћызмет тљрлерiн

халыћћа џсынып, белгiлi бiр топтыѓ

мќселесiн шешуге љлес ћосуда,

ћоѕамдыћ џйымныѓ к шбасшы-

ларыныѓ пiкiрлерi билiк пен бизнес

тарапынан ескерiлетiн дќрежеге

дейiн жетiп жатыр. ЉЕЏ-ныѓ пiкiр-

лерiне халыћ та ћџлаћ тљре бастады,

ћоѕамдыћ пiкiр ћалыптастыруда

оныѓ орны ерекше р л атћаруда.

Ћоѕаммен керi байланыс ћџрудыѓ

бiрден-бiр оѓтайлы тџѕырнамасы

ћоѕамдыћ кеѓестер. Осы платфор-

маны бiз тиiмдi пайдалана алып

отырмыз ба? Ћоѕамдыћ кеѓестiѓ

шешiмдерiнiѓ толыћ орындалуы

мљмкiндiгi бар ма, олардыѓ шешiмiнiѓ

ћандай кљшi бар? Тџтастай алѕанда,

ћала тџрѕындары бџл кеѓестердiѓ

жџмысымен таныс па? Кеѓес ћоѕам-

мен байланыстыѓ ћандай форма-

ларын пайдаланады? Кеѓес жџмы-

сына љкiметтiк емес џйымдардыѓ

кiлдерi ћалай атсалыса алады?

Азаматтыћ бастаманы ћолдау,

бiлiм жќне тќрбие, рухани ћџнды-

лыћтарды насихаттау, жастар

шыѕармашылыѕы, ћоршаѕан ортаны

ћорѕау, мљмкiндiгi шектеулi жан-

дардыѓ мљддесiн ћорѕау, денсаулыћ,

кќсiпкерлiктi ћолдау, ћџћыћтыћ,

оралмандар мќселесi баѕыттары

бойынша жџмыс жасайтын џйымдар

те белсендi. Олар ћала ќкiмдiгi

жанындаѕы кеѓес комиссия жџмыс-

тарына белсене араласып келедi.

ОТАНШЫЛДЫЋ

ћџжатпен айћындалмайды

Ћазiргi таѓда љкiметтiк

емес џйымдарѕа

мемлекет теѓ серiктесi

ретiнде ћарап отыр.

йткенi, соѓѕы

жылдары мемлекеттiк

органдар мен љкiметтiк

емес џйымдардыѓ

ынтымаћтастыѕы

ќрiптестiк сипатћа ие

болып, олардыѓ жџмыс

мазмџны жаѓа тџрпатћа

сай ћалыптасып келедi.

Елiмiздегi азаматтыћ

ћоѕамныѓ р&лiн

ныѕайту, заѓнаманы

жетiлдiру, азаматтыћ

секторды дамыту

ж&нiндегi жаѓа

тџжырымдамалыћ

ћџжаттар ћоѕам игiлiгi

љшiн зайырлы мќнге ие.

жаѕынан ћоѕамдаѕы оѓ згерiстердiѓ

ћозѕаушы кљшi бола алатын ниет-

тестер ћауымдастыѕы деп бiлемiз.

Ћазiргi ћоѕамымызда осы орай-

даѕы џйымдар тџраћты негiзде 30

мыѓѕа жуыћ адамды жџмыспен

ћамтыса, олар џсынатын ћызметтiѓ

негiзгi тљрлерi ќлеуметтiк саланыѓ

барлыћ б лiгiн ћамтуда. Атап

айтћанда, жастар саясаты мен

балалар бастамасы, халыћтыѓ

ќлеуметтiк аз ћамтынѕан тобын

ћолдау, бiлiм жќне ѕылым, спорт

жќне дене тќрбиесi, саламатты мiр

салтын насихаттау, азаматтардыѓ

ћџћыћтары мен заѓды мљдделерiн

ћорѕау, гендерлiк мќселелердi шешу,

ћоршаѕан ортаны ћорѕау, нер мен

мќдениеттi дамыту саласында жџмыс

жасайтын џйымдар, сондай-аћ,

џлттыћ бiрлiк пен ћоѕамдыћ келiсiмдi

ныѕайтуѕа, тарихи-мќдени ћџнды-

лыћтарды ћорѕауѕа, мемлекеттiк тiлдi

дамыту, демографиялыћ проблема-

ларды шешуге баѕытталѕан ћоѕам-

дыћ бiрлестiктердiѓ басын бiрiктiрiп

отыр.

мазмџнына к шу жоспарланѕан.

Жаѓа оћулыћтар, баѕдарламалар

мен оћыту ќдiстерi механикалыћ

оћытудан функционалдыћ сауат-

тылыћћа баѕытталѕан. Бџѕан дейiн

кќсiптiк жќне техникалыћ бiлiм беру

саласында мамандарды даярлаудыѓ

дуалды жљйесiне к шу жљзеге асћан

болса, ћазiрден бастап бџл жљйе

жџмысшы мамандыћтарын тегiн

оћыту барысында теория мен

практика арасындаѕы кемшiлiктi

жоюѕа басымдыћћа ие.

Сондыћтан да техникалыћ маман-

дыћтар бойынша ћосымша бiлiм беру

ћызметi мљлдем аз болѕандыћтан,

осы олћылыћтыѓ орнын толтыруѕа

азаматтыћ сектор жќне бизнес

ћџрылым кiлдерiн аталѕан ћызметке

ћосылуѕа мiндеттеп отыр.

2017 жылдан бастап Ћазаћстанда

љкiметтiк емес џйымдарѕа сыйаћы

берудi ћолѕа алуы да ынталандырып

отыр. Бџл сыйаћы џйымдардыѓ

жарѕылыћ маћсаттарына, институ-

ционалды дамуына, ћызметкерлердiѓ

бiлiктiлiгiн к теруге, бiрлестiктiѓ

Бљгiнгi таѓда республикамыз бойынша

27 000 ЉЕЏ тiркелген болса, оныѓ

600-ге жуыѕы Алматы ћаласына тиесiлi.

Азаматтыћ сектор бџл мемлекет пен

тџрѕындар арасындаѕы алтын к&пiр.

Олардыѓ 200-ден астамы белсендi ћызмет

етуде. Љкiметтiк емес џйымдар мен

билiктiѓ &зара iс-ћимылыныѓ маѓызды

б&лiгi мемлекеттiк ќлеуметтiк тапсырысты

iске асыру болып табылады.