13
Әдістемелік құрал
В. Қыз балаларға білім беру және
кеңшілік беру
Үкіметке, оқу орындарына және Біріккен Ұлттар Ұйымы жүйесіне
тиесілі қажетті шаралар қабылдау:
►
1997 жылы қазанда Аддис-Абебада өткен жеткіншек қыз бала-
лар мен олардың құқықтары бойынша Біріккен Ұлттар Ұйымы
сарапшылар тобының Кеңесіндегі қорытындылар мен ұсыны-
старды қолдану жөніндегі мәселелерді қарастыру;
►
міндетті бастауыш білім беруді енгізу туралы мәселе қарастыру;
►
барлық қыз балалардың мектепте оқуын және оны тастап кетпеуін
қамтамасыз ету, сондай-ақ қыз балалардың базалық білім алуына
кепілдік беру үшін аяғы ауыр жеткіншек қыз балалар мен жас
аналарды үздіксіз білім алумен қамтамасыз ету;
►
қоғамның барлық мүшелерін, оның ішінде ата-
аналарды, үкіметті және үкіметтік емес ұйымдарды қоғамдағы
гендерлік тәрбиені күшейтетін білім саласындағы осындай сая-
сатты жүргізуге қолдау білдіруге жұмылдыру;
►
мектеп әкімшілігі, ата-аналар мен барлық мектеп ұжымы үшін
жергілікті әкімшілерді, қызметкерлерді, оқытушыларды, мектеп
кеңесі мен оқушыларды гендерлік проблематикаларды ескере
отырып оқытуды ұйымдастыру;
►
әйелдер мен қыз балаларда өзіне өзі оң баға бере білу жолымен
өз қадір-қасиетін арттыру үшін оқулықтарды қоса алғанда оқу
материалдарына шолу жасау және қоғамдағы, оның ішінде бас-
шылық қызметтегі, дамудағы, мәдениеттегі, тарихтағы, спорттағы
және өзге де әлеуметтік, саяси және экономикалық өмірдің өзге
де салаларындағы әйелдердің тиімді ролін көрсету арқылы бұл
материалдарды қайта қарап шығу;
►
білім беру мәселелерімен жұмыс істейтін үкіметтік ведомстволар-
дың қызметкерлерін гендерлік проблематиканы ескере отырып,
дағдыландыруды тәрбиелеудің бағдарламасын әзірлеу және олар-
дың мұқтаждықтарын өтеуге ыңғайланған оқу материалдарын
дайындау;
Вена декларациясын және іс-қимыл Бағдарламасын, Әйел-
дерге қатысты кемсітушіліктердің барлық түрін жою туралы
Конвенцияны және Бала құқықтары туралы Конвенцияны
мақұлдайды; ондағы IV.L тарауының стратегиялық мақсатта-
рын жүзеге асыруды жылдамдатуды ұсынады:
ЖА
ЛПЫ
АҚПАР
АТ
ТАР
14
ЕРТЕ ЖАСТАҒЫ ЖӘНЕ КҮШТЕП ҚИЫЛАТЫН НЕКЕЛЕРДІҢ АЛДЫН АЛУ
►
қиын жағдайларда қалып қойған қыз бала-
лардың, оның ішінде мигранттар отбасының,
босқындардың, этникалық аз ұлттардың және
байырғы тұрғындардың қыздарының, жетім
қыздар мен мүгедек қыздардың ерекше қажет-
тіліктерін айқындап, олардың қажеттіліктерін
қанағаттандыруға қажетті ресурстар ажырату;
►
ерекше қажеттіліктері бар, шешім қабылдау
процесіне ұйымдастыруға қатысатын және
олардың жеке қажеттіліктерін анықтау және осы
қажеттіктерді қанағаттандыруға бағытталған
саясат пен бағдарламаларды әзірлеу, жоспарлау,
жүзеге асыру кезінде оларды толыққанды және
белсенді әріптеске айналдыратын қыз бала-
ларды тарту;
►
қыз балаларға көшбасшы болуға үйрететін
мүмкіндіктер жасау, тәрбие жұмыстарын жүргізу
және шиеленістерді реттеу;
►
қыз балалар мен ұлдарды, әсіресе ауылдық
ұжымдарда әр жыныстағылардың айыр-
машылығы туралы зерттеулер жүргізу мен ақпа-
раттар жинақтау жолымен үй шаруашылығын-
дағы ақы төлемейтін еңбегіне назар аудару,
онда базалық және одан арғы білім алу мен
қызмет бабымен өсу үшін қыз балаларға теңдей
мүмкіндіктердің болуына үй шаруашылығын-
дағы жұмыстар қалай әсер ететіндігін анықтау,
сондай-ақ үйлесімсіздіктерді еңсеру мен кем-
сітушіліктерді жою жөніндегі шаралар қабыл-
дау;
15
Әдістемелік құрал
С. Қыз балалардың денсаулық сақтау саласындағы қажеттіліктері
Үкімет, азаматтық қоғам және Біріккен Ұлттар Ұйымы жүйесінің ұйымдары тиісті жағдай-
ларда қабылдауды қажет ететін шаралар;
►
сексуалдық пайдалану мен сексуалдық қорлаудың барлық түрінен, мәселен, заң
актілерін әзірлеу мен жүзеге асыруды қоса алғанда, тиісті шараларды қабылдау
жолымен жас балалар мен қыздарды қорғау;
►
ата-аналарды, мүдделі ұйымдар коалициясын және әсіресе саяси жетекшілерді,
атақты адамдар мен қауымдық қайраткерлерді, сондай-ақ бұқаралық ақпарат
құралдарын жеткіншек қыздардың репродуктивті денсаулығы мен жыныстық гигие-
насын қоса алғанда, балалар денсаулығы мүддесін қолдауға шақыру;
►
әйелдердің адам құқығының бұзылуы және әйелдерге адам құқығы мен негізгі
бостандықтарын толық ұсыну жолдарына кедергі болып табылатын әдеттегі және
дәстүрлі тәжірибелерге тыйым салатын ұлттық заң актілері мен саясатын әзірлеу
мен жүзеге асыру және әйелдер мен қыз балалардың денсаулығы үшін зиян кел-
тіретін тәжірибелерді қолданатын адамдарды сот тәртібімен қуғындау;
►
әсіресе, репродуктивті денсаулық пен жыныстық гигиена, жыныстық жолмен
берілетін аурулар мен жеткіншек жастағы жүктілік жөнінде адамдардың өзара
қарым-қатынасы бойынша қыз балалар мен жеткіншек ұлдарды кеңейтілген ақпа-
раттармен қамтамасыз етіп, консультациялық қызмет көрсетулер ұсыну, ал мұндай
ақпараттар мен қызметтер тек қана құпия түрде, оңай қолжетімді болуы тиіс және
қыз балалар мен ұлдардың жеке жауапкершіліктерін де атап өту тиіс;
►
жеткіншек қыздарға медициналық қызметкерлердің медициналық-санитарлық
қызмет көрсетуін жақсарту және медқызметкерлерге тиісті кәсіби даярлығы үшін
мүмкіндік жасау, сондай-ақ медициналық қызметкерлердің қыз балаларға аса қажет
екендігін түсінуі үшін олардың жұмыстарын ынталандыру;
►
аяғы ауыр жеткіншектер мен жас аналарды мойындау және оларды кемсітушілік-
терден қорғау, сондай-ақ ақпараттарға, медициналық қызмет көрсетулерге, тамақта-
нуға, білім алуға және кәсіби даярлыққа тұрақты түрде қол жетімділігін қамтамасыз
етуге қолдау білдіру;
►
қыз балалар үшін репродуктивті денсаулық саласында және медициналық-сани-
тарлық ақпараттық орталықтардың жұмысында үкіметтік емес ұйымдар қызметіне
қолдау білдіру;
►
некеге тұру жасының ең төменгі мөлшеріне және қажет жерінде некеге тұру жасы-
ның ең төменгі жасын көтеруге қатысты заңдар қабылдау, бұл бала құқықтары
туралы Конвенцияда қарастырылғандай, бала құқықтарын сыйлауды қамтамасыз
етеді;
ЖА
ЛПЫ
АҚПАР
АТ
ТАР
Достарыңызбен бөлісу: | 
