Ересектерге арналған оқулық



жүктеу 2,34 Mb.
бет1/12
Дата05.02.2018
өлшемі2,34 Mb.
#8642
түріУчебник
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

Ересектерге арналған оқулық

Учебник для взрослых


Бұл оқу құралы қазақ тілін оқытудың белсенді әдістемесінің элементтерін пайдалану негізінде құрастырылды. Ол бұрын қазақ тілін оқып-үйренбеген ересек адамдарға арналған.
Оқу құралы кіріспе-түзету және негізгі курстан тұрады, тақырыптық ұстаным бойынша құрастырылған. Онда жағдайлық, репродуктивті, сипаттамалық, коммуникативті жаттығулар ұсынылған.
Пособие составлено на основе использования элементов интенсивной методики обучения казахскому языку. Оно предназначено для взрослой аудитории, ранее не изучавшей казахский язык.
Пособие состоит из вводно-корректировочного и основного курса, составлено по тематическому принципу. В нем предлагаются ситуативные, репродуктивные, описательные, коммуникативные упражнения.

© Солтүстік Қазақстан облысы әкімдігі


© Солтүстік Қазақстан облысының
Тілдерді дамыту жөніндегі басқармасы
© Т.А. Сауытова, Р.Н. Жолдыбаева

«Біз барша қазақстандықтарды біріктірудің басты факторларының бірі – еліміздің мемлекеттік тілін, барлық қазақтардың ана тілін одан әрі дамытуға күш-жігер жұмсауымыз керек»

Н.Ә. Назарбаев
Қазақстан Республикасының
Президенті
«Мы должны приложить все усилия для дальнейшего развития одного из главных факторов единения всех казахстанцев – государственного языка нашей страны, родного для всех казахов»

Н.А. Назарбаев


Президент
Республики Казахстан

Қымбатты оқырман!

Мемлекеттік тіліміздің көпұлтты республиканың барлық өкілдеріне ана тіліндей болатындығы бүгінгі таңда күмәнсіз.
Бұл кітап 1997 жылғы 11 шілдедегі «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» Заңды және Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2001 жылғы 7 ақпандағы №550 Жарлығымен бекітілген «Тілдерді қолдану мен дамытудың 2001-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асыру мақсатында басылып отыр.
Осыған байланысты 2004-2005 жылдары облысымызда біраз ауқымды жұмыстар атқарылды:
- оқу тәрбие жұмысының тиімділігі мен сапасын арттыруда ең жоғары нәтижеге қол жеткізген қазақ тілі мен әдебиетінің 750 мұғаліміне грант тағайындалды;
- М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің тарих-филология факультетінің негізінде ең алдымен қазақ, орыс, сондай-ақ шетел тілдерінің білікті педагог және ғалым мамандарын даярлайтын Тіл және әдебиет институты ашылды;
- қазақ тілін тереңдетіп оқитын барлық ұлттардың балаларына арналған жаңа үлгідегі «Айгөлек» балабақшасы пайдалануға берілді;
- 2005 жылдың қаңтарынан бастап қаламыздың өмірін көрсететін «Қызылжар нұры» газеті шығарылды.
Мемлекеттік тілді қолдану аясын кеңейту және тіл саясатын жүзеге асыру мақсатында Солтүстік Қазақстан облысының әкімдігі шығарған осы оқулық барлық қазақстандықтарға, сондай-ақ Ресей Федерациясының көршілес облыстарында тұратын, қазақ тілін үйренуге тілек білдіретін отандастарымызға көп көмегін тигізеді деп үміт білдіреміз.

Тайыр Мансұров


Солтүстік Қазақстан облысының әкімі

Дорогой читатель!

Сегодня нет сомнений в том, что государственный язык станет родным для всех представителей нашей многонациональной республики.
Эта книга издана в целях реализации Закона "О языках в Республике Казахстан" от 11 июля 1997 года и "Государственной программы функционирования и развития языков на 2001- 2010 годы", утвержденной Указом Президента Республики Казахстан Н.А.Назарбаева от 7 февраля 2001 года №550.
В связи с этим, в 2004-2005 годы в нашей области проведена определенная работа:
- для 750 учителей казахского языка и литературы, добившихся наиболее высоких результатов в повышении эффективности и качества учебно-воспитательной работы, учреждены ежемесячные гранты;
- на базе историко-филологического факультета Северо-Казахстанского университета имени М.Козыбаева создан Институт языка и литературы, который готовит квалифицированные кадры педагогов и ученых, прежде всего казахского, русского, а также иностранных языков;
- введен в эксплуатацию детский сад нового типа "Айгөлек" с углубленным изучением казахского языка для детей всех национальностей;
- с января 2005 года выходит газета "Кызылжар нұры", которая освещает жизнь нашего города.
Надеемся, что этот учебник, изданный акиматом Северо-Казахстанской области в целях расширения сферы употребления государственного языка и реализации языковой политики, окажет большую помощь всем казахстанцам, а также нашим соотечественникам, проживающим в соседних областях Российской Федерации, желающим изучать казахский язык.

Аким Северо-Казахстанской области


Таир Мансуров

ҚАЗАҚ ТІЛІ

Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, бақ, ардың –
Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың…
Алтын Күннен бағасыз бір белгі боп,
Нұрлы жұлдыз – бабам тілі, сен қалдың!

Жарық көрмей жатсаң да ұзақ, кен-тілім,


Таза, терең, өткір, күшті, кең тілім,
Таралған түрік балаларын бауырыңа
Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, тілім!

Мағжан Жұмабаев


РОДНОЙ ЯЗЫК

Все: смелость, счастье, мужество и память –
Судьба вмерзает в безысходность льдин,
Но пламенный, как солнце над мирами,
Родной язык! – остался ты один.

Язык отцов – наследие святое,


Глубокий, острый, сильный, словно крик.
Своих детей заботливой рукою
К себе притянешь, мой родной язык!

Магжан Жумабаев


«Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» Заңы


(үзінді)
Закон «О языках в Республике Казахстан»
(извлечение)

4-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі


Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі.
Қазақстан халқын топтастырудың аса маңызды факторы болып табылатын мемлекеттік тілді меңгеру – Қазақстан Республикасының әрбір азаматының парызы.
Үкімет, өзге де мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдар:
Қазақстан Республикасында мемлекеттік тілді барынша дамытуға, оның халықаралық беделін нығайтуға;
қазақ диаспорасына ана тілін сақтауы және дамытуы үшін көмек көрсетуге міндетті.
Статья 4. Государственный язык Республики Казахстан
Государственным языком Республики Казахстан является казахский язык.
Долгом каждого гражданина Республики Казахстан является овладение государственным языком, являющимся важнейшим фактором консолидации народа Казахстана.
Правительство, иные государственные, местные представительные и исполнительные органы обязаны:
всемерно развивать государственный язык в Республике Казахстан, укреплять его международный авторитет;
оказывать помощь казахской диаспоре в сохранении и развитии родного языка.
5-бап. Орыс тілін қолдану.
Мемлекеттік ұйымдарда және жергілікті өзін-өзі басқару органдарында орыс тілі ресми түрде қазақ тілімен тең қолданылады.
Статья 5. Употребление русского языка.
В государственных организациях и органах местного самоуправления наравне с казахским официально употребляется русский язык.
6-бап. Мемлекеттің тіл жөніндегі қамқорлығы.
Мемлекет Қазақстан халқының тілдерін оқып-үйрену мен дамыту үшін жағдай туғызу жөнінде қамқорлық жасайды.
Статья 6. Забота государства о языках
Государство заботится о создании условий для изучения и развития языков народа Казахстана.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ


МЕМЛЕКЕТТІК ГИМНІ

Сөзін жазғандар:


Әнін жазған:

Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев


Шәмші Қалдаяқов

Алтын күн аспаны,


Алтын дән даласы,
Ерліктің дастаны,
Еліме қарашы!
Ежелден ер деген,
Даңқымыз шықты ғой.
Намысын бермеген,
Қазағым мықты ғой!

Қайырмасы: Менің елім, менің елім,


Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!

Ұрпаққа жол ашқан,


Кең байтақ жерім бар.
Бірлігі жарасқан,
Тәуелсіз елім бар.
Қарсы алған уақытты,
Мәңгілік досындай.
Біздің ел бақытты,
Біздің ел осындай!

Қайырмасы: Менің елім, менің елім,


Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!

ВВОДНЫЙ КУРС


На этом занятии Вы сможете познакомиться с особенностями казахского языка, с порядком слов в предложении, отработать произношение звуков ы, і, ң, а также сможете представить себя, спросить у товарища о его возрасте. Для постановки четкого произношения звуков даны лабораторные работы.

КРАТКИЕ СВЕДЕНИЯ О СТРОЕ КАЗАХСКОГО ЯЗЫКА


Казахский язык является государственным языком Республики Казахстан. Он принадлежит к тюркской семье языков. В древности казахи использовали руническое письмо, позднее – арабский, а затем – латинский алфавиты. С 1940 года применяется русская графика, основанная на кириллице.

ҚАЗАҚ ӘЛІПБИІ

Таңбалануы
(в печати)

Оқылуы
(в произно-шении)

Таңбалануы
(в печати)

Оқылуы
(в произно-шении)


Аа

а

Пп



пе
Әә

ә

Рр



эр
Бб

бе


Сс

эс
Вв

ве

Тт



Гг

ге


Уу

ұу, үу
Ғғ

ға

Ұұ


ұ
Дд

де


Үү

Ү
Ее

йе

Фф


эф
Ёё

йо


Хх

ха
Жж

же

һ

һа


Зз

зе


Цц

це
Ии

ый, ій

Чч


че
Йй

қысқа и


Шш

ша
Кк

ка

Щщ


ща
Ққ

қа


ъ

айыру белгісі


Лл

эл


Ыы

ы
Мм

эм

Іі


І
Нн

эн


ь

жіңішкелік белгісі


Ңң

эң


Ээ

э
Оо

о

Юю


йу
Өө

ө

Яя



йа

В казахском алфавите 42 буквы: 33 русские и 9 казахских букв, которые отражают специфические звуки казахского языка: ә, і, ө, ұ, ү, қ, ғ, ң, һ. Буквы в, ф, ц, ч, ш, щ, ь, ъ, э, ю, я используются в основном при написании слов иноязычного происхождения.


Гласные звуки (дауысты дыбыстар) делятся на твердые гласные (жуан дауыстылар): а, о, ұ, ы, э и мягкие гласные (жіңішке дауыстылар): ә, ө, і, ү, е, и.
Согласные звуки (дауыссыз дыбыстар) делятся на: глухие (қатаң) – к, қ, п, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ; звонкие (ұяң) – б, в, г, ғ, д, ж, з; сонорные (үнді) – р, л, й, у, м, н, ң.

В казахском языке звуки делятся на


Дауысты дыбыстар


Гласные звуки

Дауыссыз дыбыстар


Согласные звуки
жуан
твердые

жіңішке
мягкие

ұяң
звонкие

қатаң
глухие

үнді
сонорные
а

ә

б



п

ш

м


о

ө

в



ф

щ

н


ы

ү

г



қ

х

ң


ұ

і

ғ



к

у

л


д

т

ч



р
ж

с

й


з

у

Каждая буква в казахском алфавите отражает только один звук, за исключением я [ja], е [jе], ё [jо], ю [ju], ц [c], щ [sc], у [yj], и [ий; ии].


Казахский язык принадлежит к агглютинативным языкам, для которых характерно присоединение однозначных суффиксов или окончаний к корню или основе.

Особенности казахского языка


В казахском языке нет грамматической категории рода, приставки, предлогов, но вместо них употребляются послелоги.
Ударение в казахском языке постоянное, в основном падает на последний слог. Ударение не падает:
1. на личные окончания – барамыз, мамандармыз.
2. на суффикс отрицательной формы глагола – Сен мұнда келме.
3. на послелоги – мекемеге дейін (до учреждения).

В казахском языке существует основной закон – сингармонизм (үндестік заңы). По закону сингармонизма в составе казахского слова могут быть гласные только одного ряда: либо твердые, либо мягкие гласные. Например: орман (только одни твердые гласные о, а), дәптер (только одни мягкие гласные ә, е). По закону сингармонизма к словам с твердой основой прибавляются только твердые варианты окончаний, например: маман-дар-ға и наоборот әріптес-тер-ге. Заимствованные слова не подчиняются закону сингармонизма – кітап-тар. При добавлении окончаний учитывается последний слог. Выбор суффиксов и окончаний зависит от глухости-звонкости и твердости-мягкости звуков, составляющих последний слог. Звуки б, в, г, д в конце заимствованных слов оглушаются, поэтому к ним присоединяются окончания, начинающиеся с глухого согласного: педагог-ке.

Үндестік заңына бағынбайтын қосымшалар (Аффиксы, которые не подчиняются закону сингармонизма)

1.Көмектес септігінің жалғауы- окончания творительного падежа- мен, -бен, -пен ; қызбен, ағашпен,баламен.


2. Қосымшалар. Аффиксы- а) -нікі, -дікі, -тікі: баланікі, ағамдікі, мектептікі; ә) -кер, -гер: айлакер, саудагер; б) -паз: білімпаз. өнерпаз; в) -кеш: әзілкеш, г) -қор: дүниеқор; ғ) -қой: сәнқой, әуесқой; д) -хана: кітапхана, емхана.

Буын үндестігіне бағынбайтын кейбір сөздер (Слова, которые не подчиняются закону сингармонизма):

а) Халықаралық сөздер (Интернациональные слова)
генерал, депутат, интернат, лектор, лексика, медаль, декан, метро, педагог, ректор, реферат, семинар, сенат, телеграф, телефон, газет, галерея, доцент, кабинет, комитет, компьютер, концерт, орден, парламент, оркестр, факультет.

ә) Кірме сөздер (Заимствованные слова) :


енжар, емтихан, кітап, мейман, мейрам, ілтипат, тәкаппар, құдірет, мұғалім, қызмет, қасиет, қабілет, қадір, қатер, қауіпті.
б) Біріккен сөздер (Сращенно-слитные слова) :
әуежай, бейхабар, беймаза, беташар, демалыс, жиеншар, кәсіподақ, кәсіпорын, күйтабақ, күнбатыс, күнпарақ, тілмаш, шекара, баспасөз, қолөнер, қыркүйек, оңтүстік, таңертең.
< ЗАПОМНИТЕ:
1.Если корень слова оканчивается на гласный или сонорный, то присоединяемый к нему аффикс чаще всего начинается со звонкого или сонорного: қала-лар, маман-дар-дың, мекеме-лер-дің.
2. Если корень слова оканчивается на глухой согласный, то и аффикс, следующий за корнем, начинается с глухого согласного: құжат-тар, маман-дық.
3. Если корень слова оканчивается на гласный, звонкий или сонорный, а присоединяемый к нему аффикс начинается с глухого к, қ, то они произносятся как г, ғ: Бота+көз = Бота+гөз, Талды+қорған = Талды+ғорған, жаз келді = жаз гелді, ала кел = ала гел.

4. Если последний звук основы глухой согласный к, қ, п, а прибавляемый к основе суффикс или окончание начинаются с гласного или сонорного, звонкого д, ж, з, то глухие согласные озванчиваются: к г, қ ғ, п б. Мысалы:


мамандық + ы = мамандығ + ы,
топ + ы= тоб + ы,
көк аспан = көг аспан,
жүрек + і = жүрег + і,
ақ жауын = ағ жауын
5. Конечный н корня перед б, п, м в произношении переходит в м: сенбі = сембі, он бес = ом бес, Құнанбай = Құнамбай, Жанпейіс = Жампейіс.
6. Если к словам, которые оканчиваются на звонкое з или глухое с, прибавляются суффиксы, начинающиеся на ш, то конечный звонкий з и с произносится как глухое ш :
бас+шы= башшы
тез шық = теш шық
7. Если за словами, которые оканчиваются на глухое с следуют слова, начинающиеся на звук ж, то оба звука переходят на ш : Дос+жан= Дош+шан, тас жол = таш+ шол.
После буквосочетаний рк, нк, ск, кт, ль, брь, ог, уг прибавляются мягкие варианты окончаний.

В казахском языке буква О,о в отличие от русского языка, читается так же, как и в алфавитном порядке: Отан (Родина), орман (лес).


В казахском предложении сказуемое находится на последнем месте. Например: Сен кешке кел. Ол осында отыр.

Определение стоит перед определяемым словом: Олар жылы жерде отыр.

Вопросительное слово при отсутствии глагола-сказуемого стоит на последнем месте: Мынау не? Ол кім? При наличии глагола-сказуемого вопросительное слово ставится перед ним: Кітап қайда жатыр? (Где лежит книга?).

С этого же занятия Вы будете учиться говорить на казахском языке – языке великого Абая.

Іске сәт! – В добрый путь!

Первый звук, с которым предстоит познакомиться, звук ы, который на письме обозначается буквой Ы,ы. Ыы


При произнесении этого звука нижняя челюсть приподнимается вверх, губы чуть растягиваются, язык отодвигается назад. Звук произносится твердо и сверхкратко. Звук между двумя согласными звуками имеет редуцированную форму. Например: мыс [мс], шын [шн]. Звук ы встречается во всех позициях слова: в начальной – Ыбырай (мужское имя), медиальной – отырыс (заседание), в конце слова – басшы (начальник). Выполните следующую лабораторную работу.

Ы дыбысы – звук Ы


O1.Тыңдаңыз, қайталаңыз – Слушайте, повторяйте: Ы – ы – ы, ыс-ыс-ыс, мы-мы-мы, ды-ды-ды
& 2. Сөздерді оқыңыз – Прочитайте слова

Басшы (начальник)


Хатшы (секретарь)
Орынбасар (заместитель)
Ынталы (усердный)
Жиналыс (собрание)
Дыбыс (звук)

Отырыс (заседание)


Отыр (сидит)
Ыстық (горячий)
Дауыс (голос)
Тапсыру (поручить, сдать)
Ынтымақ (единение)

— 3. Правильно произносите казахские имена: Ыбырай, Асылбек, Сырымбет, Сабыржан, Ырысты.

4. Назовите знакомые Вам слова на этот звук.
5. Назовите казахские имена, в которых встречается звук ы.

Мягкой парой ы является звук і, который на письме передается буквой І,і. Встречается во всех позициях слова: іс (дело), бір (один), екі (два).

І і

При произнесении этого звука губы чуть растягиваются, язык продвинут вперед. Он встречается часто в порядковых числительных: бірінші (первый), екінші (второй). Произношение этого звука можно легко отработать в следующих новых словах: кітап (книга), неміс (немец), кіріс (доход), біз (мы), білімді (образованный), міндет (обязанность), кезекші (дежурный), серік (товарищ). Мен кезекшімін (Я дежурный). Мен біріншімін (Я первый). Мен білімдімін (Я образованный (-ая). Мен серікпін (Я товарищ).


Следующий звук казахского языка – звук ң – сонорный, носовой. На письме обозначается буквой Ңң. Аналогичный звук есть в английском и немецком языках: song (песня), singen (петь).

Ңң
При произнесении этого звука язычок опускается вниз, закрывая полость рта, а воздух проходит через нос.
— Потренируйтесь в произнесении данного звука, прочитайте слова и предложения:

кең
кеңес


кеңесші
тыңдау
тыңдаушы
тыңдаңыз

Біздің отбасымыз (наша семья)


Сіздің атыңыз (Ваше имя)
Сіздің жасыңыз нешеде?(Сколько Вам лет?)
Сіздің атыңыз (есіміңіз) кім? (Как Вас зовут?)
Сіздің досыңыз тамаша! (Ваш друг прекрасен!)

Í Мақалды есте сақтаңыз – Запомните пословицу:

«Жаңбырсыз жер жетім, басшысыз ел жетім»
(Без дождя земля – сирота, без руководителя страна – сирота).

Спросите, как Вас зовут? Сколько Вам лет?


-Сіздің атыңыз (есіміңіз) кім? (Как Вас зовут?)
-Сіздің жасыңыз нешеде? (Сколько Вам лет?)

Личные местоимения:


Жақ (лицо)

Жекеше түрі
(единственное число)

Көпше түрі


(множественное число)
І л.
ІІ л.

ІІІ л.


Мен – я
Сен – ты
Сіз – Вы (вежливая форма)

Ол – он, она, оно.

Біз (біздер) – мы
Сендер – вы
Сіздер – Вы (вежливая форма)
Олар - они

q Сөйлемдерді аударыңыз – Переведите предложения:


1. Мынау кім? 2. Ол – басшы. 3. Мен кеңесшімін. 4. Мынау кітап. 5. Ол – орынбасар. 6. Сіздің атыңыз Серік, ал менің есімім Берік. 7. Біз – тыңдаушылармыз. 8. Мен – тыңдаушымын.

На этом занятии Вы сможете:


-назвать предметы во множественном числе;
-правильно произнести звуки қ, ә, ғ;
-продолжить тему «Знакомство».

Следующий звук казахского языка – звук қ. На письме он обозначается буквой Қ,қ. Этот звук сочетается только с твердыми гласными а, о, ұ, у, ы. Қ қ

Встречается во всех позициях слова: қазақ (казах), оқулық (учебник), ақ (белый). При произнесении звука қ задняя часть языка полностью смыкается с задней частью неба, после чего потоком воздуха мгновенно размыкается. А теперь послушайте и повторите: қ–қ–қ, қа–қа–қа, оқ–оқ–оқ, қы–қы–қы.
< Запомните слова:

рақмет (спасибо)


жақсы (хорошо)
қалам (ручка)
ақпарат (информация)
бақыт (счастье)
қағаз (бумага)
оқытушы (преподаватель)

денсаулық (здоровье)


байлық (богатство)
қуаныш (радость)
ақылды (умный)
жалақы (зарплата)
зейнетақы (пенсия)
қызық (интересно)

*С новыми словами составьте словосочетания. Мысалы: жақсы ақпарат…


< Мақалды жаттаңыз - Выучите пословицу.
Бірінші байлық – денсаулық,
Екінші байлық – ақ жаулық,
Үшінші байлық – бес саулық

Общие вопросы о делах,


обстоятельствах и состоянии собеседника:Простая форма:

Вежливая форма:

-Қал қалай?
-Қал-жағдай қалай? (Как дела?)

-Денсаулық қалай? (Как здоровье?)

-Рақмет, жақсы.

-Қалыңыз қалай?


-Қал-жағдайыңыз қалай? (Как Ваши дела?)
-Денсаулығыңыз қалай? (Как Ваше здоровье?)
Қоштасу – прощаться, прощание:
- Сау бол! (Пока! До свидания!)
- Сау болыңыз! Қош-сау болыңыз! (До свидания! Вежливая форма на «Вы»)

Послушайте новые слова, постарайтесь их запомнить, а затем употребите в своих предложениях, диалогах:


- бастық-начальник, қайырымды-добрый, қатал-строгий, қарапайым-простой, скромный, бақытты-счастливый, қызғаншақ-ревнивый, құбылмалы-переменчивый, қараторы-смуглый, қандай?- какой? какая? адам (кісі)-человек, қария-старец, егде-пожилой.
— Прочитайте примеры и составьте свои предложения:
Ол – қайырымды, қарапайым адам. Ол қандай кісі? Ол қатал бастық.

С этим звуком вы знакомились при изучении английского языка, не так ли? Звук ә обозначается буквой Ә,ә.

Ә ә

Встречается во всех позициях слова: Әріп - буква, әріптес-коллега, дәптер - тетрадь, мәрмәр - мрамор.


При произнесении этого звука прижмите кончик языка к нижним передним зубам, при этом язык выдвигается вперед, а спинка языка незначительно приподнимается к твердому небу -ә-ә-ә: әке, әкім, әкел, иә, әділ, пәтер, әдет, ән, әуен, сәлемдесу, сәлем.
< Запомните формулы приветствия:
- Сәлем! (Привет!)
- Сәлемет пе? Сәлеметсің бе? (Здравствуй!). Амансың ба? Есенсің бе?
- Сәлеметсіз бе? (Здравствуйте – Вы). Амансыз ба? Есенсіз бе?
- Сәлеметсіздер ме? (Здравствуйте! – Вы – 2 л. мн.ч.).
В казахском речевом этикете существует мужская форма приветствия, обычно употребляемая по отношению к старшему по возрасту:
- Ассалаумуғалайкүм ! Ответная форма приветствия звучит как
- Уағалайкүмассалам ! (Мир Вашему дому!)

Поприветствуйте друг друга, узнайте как дела, здоровье

- Сәлеметсіз бе?
- Қалыңыз қалай?
- Денсаулығыңыз қалай?
- Сау болыңыз!

- …………………………


- …………………………
- ……………....…………
- ………………........……

G Используйте формулы поддержания разговора: Жақсы! (Хорошо) Тамаша! (Прекрасно) Жаман емес! (Не плохо) Аллаға шүкір! (Слава Аллаху) Құдайға шүкір! (Слава Богу) ( Используется людьми более старшего возраста).

Познакомьтесь друг с другом!

- Сәлеметсіз бе? Танысайық! (Познакомимся! Будем знакомы!).


- Менің есімім (атым) Райхан. Ал Сіздің есіміңіз кім? (А как Вас зовут?).
- Менің атым Әлия. Танысқаныма қуаныштымын. (Рада знакомству).
- Мен де танысқаныма қуаныштымын. (Я тоже рада знакомству).
Проиграйте диалоги по ролям. Помните, что это стандартные, широко используемые формы этикетного общения. Смело включайте их в свою речь!

І. - Сәлеметсіз бе, Әлия?


-Сәлеметсіз бе, Әсет? Қалыңыз қалай?
- Жаман емес. Рақмет!
- Денсаулығыңыз қалай?
- Құдайға шүкір!
- Сау болыңыз!
- Қош-сау болыңыз!

жаман-плохо


емес-не
қал-состояние
рақмет-спасибо
болыңыз-будьте
Құдайға шүкір-слава Богу

жүктеу 2,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау