Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

156
< Артқа
Алға>
Болдырмау
Isolux-желілер
Автоматты Еркін 
таңдау
Жаңа
Ендіру
Өшіру
Мәні стандарт ретінде
Есептеп шығару
Шырағдан:
Өлшемдері
Есептеу және нәтижелер
                                   
Осында түрлі нұсқаларды 
есептеп, нәтижелерін тексеруге болады.
Есептік параметрлері
Жоспарланатын Еm
Жағдайдағы Еm
Ұсыныс
Көлденең орналасуы
Х саны
Тігінен орналасуы
Мынадағы 
саны
Орналасу параметрлері
Шырағдандардың 
айналуы
Орталау
12.5-сурет – «Есептеулер нəтижелері» терезесі
Есетеуді  аяқтағаннан  кейін  нəтижелерді  қарап  шығу  терезесі  ашылады  (12.6-
сурет). Сіз таңдай аласыз: нəтижелерді басып шығару немесе оларды PDF-файл сияқты 
электронды  түрінде  сақтау.  Ол  үшін  тиісті  батырмаға  басыңыз.  Басып  шығару 
символарының жанындағы жолдарды пайдалана отырып, Сіз нақты қандай нəтижелерді 
басып шығарылуы тиіс екендігін таңдай аласыз. 
 Əдепкі қалпы бойынша барлық нəтижелер іске қосылған (12.6-сурет). Егер Сіз, 
мысалы, тек қана қысқа шолуды таңдағыңыз келсе, тек қана түйіндемені іске қосыңыз. Егер 
нəтижелерді шығарғыңыз келсе, барлық нəтижелерді іске қосыңыз. 
Нәтижелерді шығару
Осында нәтижелерді басып шығарып, оларды PDF файлы түрінде соңыра пайдалану үшін сақтауға болады.
Нәтижелерді таңдау
Жобаның 
тит.парағы  
Шырағдан 
паспорты 
Түйіндеме
Енгізу хаттамасы  
Шырағдан координаттарының тізімі
Басып шығаруды қарау
Басып шығару
DIALux... жобасы ретінде 
сақтау
PDF файлы түрінде сақтау
Деректер алмасу буферіне нәтижелер 
көшірмесін жасау
Қосымша баптаулар
UGR стандартты мәндерін шығару
LG7 сәйкес жарықтылық арақатысы
Шырағдандар жіктелімі
Жарықт. бойынша бөлме арал.
Шырағдандар паспорты
< Артқа
Алға>
Болдырмау
12.6-сурет – «Нəтижелерді шығару» терезесі
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

157
Ұсынылған бағдарлама ассистент DIALuxLight кешенді жобалаудың есептеулерін 
қысқартуға  арналған,  жəне  тек  стандартты  жобаларға  сəйкес  келеді.  DIALux  4.12  жəне 
DIALuxevo  3.2  сияқты  бағдарламалардың  мүмкіншіліктері  жоғары,  аталмыш 
бағдарламалардың кең ауқымды құралдар жиынтығы бар жəне бұдан дəлірек есептеулер 
жүргізуде қолдануға болады. 
12.2 Қыздыру шамдарын ықшам люминесцентті шамдарға ауыстыру
Жайды жарықтандыруда қыздыру шамдарын қолдану электр энергиясын артық 
шығындауға  алып  келеді,  себебі  қуаты  бойынша  ұқсас  жарық  ағынын  өндіретін 
люминесцентті жəне жарықдиодты шамдар электр энергиясын 4-9 есе төмен тұтынады. 
Қыздыру шамдары мен шағын люминесцентті шамдардың қуаттарының сəйкестігі 12.7-
суретте берілген. 
Люминесцентті шамдардың қызмет ету уақыты қыздыру шамдарына қарағанда 2-
3 есе көп. Себебі шағын люминесцентті шамдар қыздыру шамдары сияқты сол төменгі 
қабаттарға орнатылады, жарықтандыру жүйесін қайта жабдықтау – еңбек сыйымдылығы 
жоғары процес. 
12.7-сурет – Қыздыру шамдары мен шағын люминесцентті шамдар қуаттарының сəйкестігі 
Қолдану саласы
Тұрғын  жəне  қоғамдық  ғимараттарда  адамдар  кезең-кезең  болатын  жайларды 
жарықтандыру. 
Іс-шаралардың тиімділігін есептеу əдісі 
1.  Адамдар  уақытша  болатын  жайды  жарықтандыруға  кететін  электр 
энергиясының есептік тұтынуы келесіні құрайды, кВт/сағ
мұндағы  N  [шт.]–  адамдар  уақытша  болатын  жерлерде  қыздыру  шамдарының 
саны;  Р
лн
  [Вт]  –  қыздыру  шамының  қуаты;  τ  [сағ]  –  жарықтандыру  жүйесінің  жұмыс 
уақыты; z – бір жылдағы жұмыс күндерінің саны.
Қозғалыс  датчиктерін  орнату  жəне  болуы  жарықтандыру  жүйесінің  жұмыс 
уақытын  1-2  сағатқа  дейін  қысқартуға  мүмкіндік  береді.  Қыздыру  шамдарын  шағын 
люминесцентті шамдарға ауыстыру жарықтандыру қондырғыларының жұмысына электр 
энергиясын пайдалануды төмендетуге мүмкіндік береді. 
2.  Адамдар  уақытша  болатын  орындарды  жарықтандыруға  электр  энергиясын 
шығындау шамдарды автоматты түрде реттеу жəне ауыстыру жүйесін енгізгеннен кейін 
келесіні құрайды, кВт/сағ:
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

158
мұндағы Р
клл 
[Вт] – шағын люминесцентті шамның қуаты; τ
а
 [сағ] – қозғалыс жəне 
болу датчиктерін орнатқаннан кейінгі жарықтандыру жүйесінің жұмыс уақыты.
3.  Іс-шараларды  енгізгеннен  кейінгі  электр  энергиясын  үнемдеу  мынаған  тең, 
кВт/сағ:
4. Жылдық үнемдеудің ақшалай шамада келесіні құрайды, мың ш.б.:
мұндағы T
ЭЭ
 [ш.б./кВт/сағ] – электр энергиясының тарифі.
Есептеу мысалы:
Қажетті деректер:
Мектепте адамдардың уақытша болуы сегіз жайға тəн. 
Көрсетілген жайларда бірдей қуаты 70 Вт құрайтын барлығы 20 қыздыру шамы 
бар. 
Жайлардағы жарықтандыру жүйесі 9 сағаттан тұратын барлық жұмыс уақытының 
ішінде жұмыс істейді. Электр энергиясының тарифі Т = 5,39 ш.б./кВт/сағ.
Бір жылдағы мекеменің жұмыс күндер саны – 247 күн.
Есептеу:
Уақытша  адам  болатын  жайды  жарықтандыруға  жұмсалатын  электр 
энергиясының шығыны шамдарды ауыстырғанға жəне қозғалыс датчиктерін орнатқанға 
дейін, кВт/сағ:
Адамдар  уақытша  болатын  жайды  жарықтандыруды  автоматты  түрде  басқару 
жүйесін енгізу кезінде шамдалдарды пайдалану уақыты, тəжірибелік деректерге сəйкес 2,5 
сағатқа дейін азаяды. 
Қыздыру  шамдарын  шағын  люминесцентті  шамдарға  ауыстыру  электр 
энергиясының шығынан алуға мүмкіндік береді , кВт/сағ:
Іс-шараларды енгізу кезіндегі электр энергиясын үнемдеу мынаған тең, кВ/сағ:
Жылдық үнемдеу ақшалай түрінде келесіні құрайды, мың ш.б.:
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі