Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

183
џ
дербес жылыту;
џ
үй-жайдағы жергілікті (нүктелік қыздыру);
џ
үй-жайдан тыс жергілікті қыздыру:
џ
мұз қатыртпауыш жүйелері;
џ
құрылыс жұмыстарында қыста пайдалану:
џ
бетон жəне топырақты қыздыруға арналған термоматтар;
џ
Көшпелі іс-шараларды қыздыру.
Бастапқы деректер 
F
зд
[
м
2
]
 
–
 
қоршайтын құрылымдар ауданы ;
R
0
[
м
2
·℃
Вт
]
 
-
 
қоршау құрылымдарының термиялық кедергісі .
Есептеу əдістемесі
Үй-жайдағы жылу энергиясының шығыны 14.16 формуласы бойынша анықталады:
Q=
1
R
0
· F
зд
·
(
t
вн
−t
ср
)
·T
от
·24 · 3600 · 0,239· 10
− 9
Гкал ,
(
14.16
)
бұнда 
T
от
 
–
 
жылыту кезеңінің ұзақтығы, тəулік; 24 – тəулігіне 24 сағат, с;
t
вн
[
℃
]
 
–
 
жылытылатын   ғимараттардағы   ішкі   ауа   температурасының   есептік
температурасы,   (18
 
°С   –   тұрғын,   қоғамдық   жəне   əкімшілік   ғимараттар   үшін,
21
 
°С
 
–
 
мектепке дейінгі жəне балалар емдік мекемелері үшін, өндірістік ғимараттар үшін
нақты өндіріске тəн ғимараттардағы температура қабылданады);
t
ср
[
℃
]
 
-
 
жылыту кезеңі үшін сыртқы температураның орташа температурасы .
Адам жайлы сезінетін температураны қолдауға арналған сəуле беретін панельдерді
пайдалануда   үй-жайдағы   ауаның   жалпы   температурасын   3-5
 
°С-қа
 
объект   типіне
байланысты ауаның жалпы температурасын төмендету мүмкін. 
Батареялардан   жылытуда   жəне   инфрақызыл   сəулеленуді   пайдаланумен   жылу
шығындары 14.17 жəне 14.18 формулалары бойынша сəйкесінше анықталады:
Q
1
=
1
R
0
· F
зд
·
(
t
вн
−t
ср
)
·T
от
· 24 · 3600 ·0,239 · 10
−9
Гкал .
(
14.17
)
Q
2
=
1
R
0
· F
зд
·
(
t
сн
−t
ср
)
·T
от
·24 · 3600 ·0,239 · 10
−9
Гкал .
(
14.18
)
  -  үй-жайлардың  жылытылатын  сəулеленулерімен  іші  ауаның  есептік 
температурасы.
Инфрақызыл сəулеленулерді пайдалану нəтижесінде жылу энергиясын жылдық 
үнемдеу келесі формула бойынша есептеледі:
∆ Q= Q
1
−Q
2
=
[
(
t
вн
−t
ср
)
−
(
t
сн
−t
ср
)
]
×
1
R
0
· F
зд
·T
от
· 24 · 3600· 0,239 · 10
−9
=
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі

184
[
t
вн
−t
сн
]
×
1
R
0
· F
зд
·T
от
· 24 · 3600 ·0,239 · 10
−9
Гкал .
(
14.19
)
∆ Э= ∆ Q ·T
ТЭ
,
(
14.20
)
бұнда – жылу энергиясына тариф.
Есептеу мысалы 
Ауданы   75х50 м
,   биіктігі   9   м.   үй-жайда   инфрақызыл   сəулеленулерді   пайдалану
есебінен жылу энергиясын жылдық үнемдеуді анықтаймыз.
F
зд
= 3750
[
м
2
]
,
R
0
= 0,41
[
м
2
· ℃
Вт
]
,
t
вн
= 18
[
℃
]
,
t
сн
= 15
[
℃
]
.
∆ Q= Q
1
−Q
2
=
[
(
t
вн
−t
ср
)
−
(
t
сн
−t
ср
)
]
×
1
R
0
· F
зд
·T
от
· 24 · 3600· 0,239 · 10
−9
=
[
t
вн
−t
сн
]
×
1
R
0
· F
зд
·T
от
· 24 · 3600 ·0,239 · 10
−9
=
[
18 −15
]
×
1
0,41
·3750 · 214 ·24 · 3600 · 0,239· 10
− 9
= 121,25 Гкал .
∆ Э= ∆ Q ·T
ТЭ
= 121,25 ·1818,70= 220 518ш . б .
Өтелімділіктің қарапайым мерзімі (кезеңдер саны):
DP=
Inv
E
t
,
бұнда E
t
 – уақыт кезеңінде үнемдеу (t кезеңінде), 
Inv – жобаға инвестициялар (күрделі салымдар).
«Инфрақызыл сəулеленулерді қолдану» іс-шараларын өткізуде жылыту кезеңі үшін
үнемдеу шамамен 
220 518ш . б .
 мөлшерінде қол жеткізіледі.
3750   м
2
  өлшемді   алаңды   қыздыру   үшін   жалпы   құны   900
 
000
 
ш.б.   дейінгі   100
инфрақызыл   қыздырғыштарды   біруақытта   қосу   қажет.   Осылайша,   іс-шаралардың
өтелімділік мерзімін табамыз:
D P=
Inv
E
t
=
900 000
220 518
= 5 жыл .
Құрылғының максималды қызмет мерзімі 30 жыл құрайды, осылайша 30 жыл үшін
іс-шара 4,5
 
млн.
 
руб. мөлшерінде табыс əкелуі мүмкін.
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі
=
=
=
=