Ел
|
PV қуаты, ГВт
|
Қытай Халық Республикасы
|
30,1
|
Еуропалық Одақ елдері
|
16,0
|
Америка Құрама Штаттары
|
13,3
|
Үндістан
|
9,9
|
Жапония
|
7,0
|
Вьетнам
|
4,8
|
Испания
|
4,4
|
Германия
|
3,9
|
Австралия
|
3,7
|
Украина
|
3,5
|
Оңтүстік Корея
|
3,1
|
2019 жылы күн фотоэлектрлік станцияларының құрылысы
Қазіргі уақытта Қытай бастаған Азия елдері фотоэлектрлік энергияның жиынтық өндірісі бойынша көш бастап тұр. Еуропа екінші орында, ал Солтүстік Америка үшінші орында, онда PV қондырғыларының 90% АҚШ — та. Болжамдар Азияның белгіленген PV қуатын жалпы қуаттың 65% - дан 2030 жылға дейін басқаруды жалғастыратынын көрсетеді. Ең маңызды өсім Қытайда күтілуде, онда орнатылған PV қуаты 2030 жылға қарай 1400 ГВт-тан асады. Солтүстік Америка 2030 жылға қарай 430 ГВт-пен екінші орында тұр, қондырғылардың 90% - ы АҚШ-та салынады. Еуропа 2030 жылға қарай үшінші орында болады, белгіленген қуаты шамамен 300 ГВт. Осыған ұқсас жағдай 2050 жылға қарай жалғасады, сол кезде Азия әлемде орнатылған фотоэлектрлік қуаттың жартысына жуығы үстемдік етеді. Шамамен болжам бойынша, ол 4800 ГВт құрайды, оның 2800 ГВт Қытайда болуы керек, жылдық өсудің жиынтық қарқынын (CAGR) 9% көрсетуді жалғастыруда. Солтүстік Америка 1720 ГВт фотоэлектрлік қуаты бар екінші позицияны сақтайды. Бұл аймақта Америка Құрама Штаттары әлі де басым болады. Еуропа 2050 жылы жалпы орнатылған 890 ГВт PV қуатымен үшінші орынды сақтайды.
Күн энергиясын пайдалануға тырысып, бірнеше ел энергияны алу және оны өміршең электр көзі ретінде пайдалану туралы бастама көтерді . Халықаралық энергетикалық агенттіктің рейтингіне сәйкес Америка Құрама Штаттары Қытай, ЕО, Вьетнам және Жапониямен бірге күн энергиясын өндіруде бес көшбасшының бірі ретінде өзін көрсетуде жетістіктерге жетті.
Күн энергиясы бір кездері тауашалық нарық болып саналғанымен, елдер бұл жаңартылатын энергия көзі қазба отынына балама іздеуге заңды жауап екенін дәлелдейді.
3 КҮН ЭНЕРГИЯСЫН КӨП ӨНДІРЕТІН ЕЛДЕР
3.1 Қытай
Халқы ең көп және көміртегі ізі бар ел болғандықтан, Қытайдың жаңартылатын энергияға деген адалдығы жігерлендіреді. 2021 жылы Глазгодағы АҚШ-Қытай бірлескен декларациясына сәйкес, Америка Құрама Штаттары мен Қытай Париж келісімінің орындалуын күшейту үшін басқа тараптармен бірлесіп жұмыс істеуге міндеттемелерін растады және климаттық дағдарысты шешу үшін бүкіл әлемде жасалған айтарлықтай күш-жігерді құптайды. 2020 жылы Қытайдың ұлттық энергетика басқармасының мәліметі бойынша, елде 48 ГВт-тан астам фотоэлектрлік (PV) қуаттар орнатылып, жалпы орнатылған қуаттылықты 253,6 ГВт-қа жеткізді. Бұл фотоэлектрлік қуат Қытайдың нарықтағы көшбасшылығын сақтап қалуы үшін жеткілікті, өйткені қытай нарығы жаһандық қондырғылардың жалпы санының 33% құрайды.
Алайда, 2017 жылы Қытайдың нарықтағы үлесі 51% -. құрағанын атап өту қызықты. Қытайдың нарықтағы үстемдігінің төмендеуі айтарлықтай фотоэлектрлік қуаттарды орнататын жаңа елдердің рекордтық санымен сәйкес келеді.
Фотоэлектрлік өнімдердің немесе күн панельдерінің көпшілігі шалғай аудандарда энергияны Коммуналдық қызметтерге сататын күн фермалары арқылы орнатылады. Спутниктік суреттер Қытайдағы осы үлкен күн фермаларының керемет өсуін растайды. Қытайда күн энергиясын өндірудің күрт өсуі елдің электр энергиясына деген қажеттілігімен және ауаның ластануының ауыр дағдарысымен байланысты. Кейбір елдер күн батареяларын орнатуға ынталандыруды ұстап тұрса, Қытай үкіметі қаржы институттарын күн қондырғыларын ынталандыруға шақырады.
2. Еуропалық Одақ
Еуропалық Одақ 27 елдің экономикалық және саяси одағын білдіреді және күн энергиясын өндіру бойынша әлемде екінші орында. Күн энергиясына аукциондар өткізетін еуропалық мүше мемлекеттердің саны өсті және бағаны сәтті төмендетті.2021 жылы Еуропалық Одақ үшінші жыл қатарынан 19,8 ГВт-тан өсуді байқады, бұл 2011 жылы тіркелген 23,2 ГВт-қа жақын. Негізгі нарықтар Германия, Нидерланды және Испания, одан кейін Польша, Франция және Бельгия болды.
Еуропалық Одақта орнатылған жалпы фотоэлектрлік қуат 2020 жылы 138 ГВт-тан асты. 55% - ға жуығы тұрғын және коммерциялық шатыр қондырғыларында болды. Еуропалық Одақтағы фотоэлектрлік жүйелер нарығы 2018 жылы тенденция өзгергенге дейін алты жыл ішінде төмендеді.
3. АҚШ
Америка Құрама Штаттары коммуналдық қызметтер секторын және тұрғын үй нарығындағы қондырғыларды кеңейту арқылы күн энергетикасы саласындағы көшбасшылық позицияларын жақсартуды жалғастыруда. Өсудің көп бөлігі нарықтың қарқынды дамып келе жатқан сегменті болып табылатын тұрғын үй секторына берілетін Елеулі мемлекеттік ынталандырулармен байланысты. 2020 жылы тұрғын үй және коммуналдық қызметтер нарығы 2019 жылғы деңгеймен салыстырғанда тиісінше 15% және 37% - ға өсті.2020 жылға арналған жалпы жаңа орнатылған қуат 19,7 ГВт құрады, бұл АҚШ-тың жиынтық орнатылған қуатын 95 ГВт-қа жеткізді.Күн энергиясының құны жаңартылмайтын ресурстармен салыстырғанда бәсекеге қабілетті бола бастағандықтан, АҚШ өндірісі алдағы жылдары өсе береді деп күтілуде.
4. Вьетнам
Халықаралық энергетикалық агенттіктің 2021 жылғы есебіне сәйкес, Вьетнам 2020 жылы 11,1 ГВт қуаттылықпен күн энергетикасын дамытуда көшбасшы болады. 2020 жылы Үкімет коммуналдық, шатырлы және қалқымалы фотоэлектрлік жобалардың мөлшерлемелерін қайта қарады және коммуналдық қызметтер нарығының одан әрі өсуін қамтамасыз етуі керек, бұл 2019 және 2020 жылдары үкіметтің 2020 жылғы күткенінен әлдеқайда жоғары ауқымды дамуға әкеледі.
Вьетнамның жетістігіне өндірушілерге нарықтық бағадан жоғары бағаға кепілдік бере отырып, күн энергиясына инвестицияларды ынталандыратын мемлекеттік саясат ықпал етті . Бұл саясат елге үкімет бастапқыда жоспарлағаннан бес есе көп көзқарасты көруге мүмкіндік берді. Вьетнам 2020 жылы әлемдік фотоэлектрлік жүйелер нарығының 7,7% иеленді.
5. Жапония
Әлемдегі ең көп қоныстанған елдердің бірі ретінде Жапонияда күн панельдерін орналастыруға шектеулі орын бар. Осыған қарамастан, Жапония 2020 жылы 8,7 ГВт жаңа орнатылған қуаты бар жалпы күн энергиясын өндіру бойынша әлемдік көшбасшылардың бірі болып қала береді.
2011 жылы Фукусима атом электр станциясындағы апаттан кейін Жапония 2030 жылға қарай жаңартылатын энергия өндірісін екі есеге арттыру жоспарының бір бөлігі ретінде күн энергиясын пайдалануға міндеттеме алды. Қажет болғандықтан, Жапония Күн батареяларын орнататын шығармашылық орындарды тапты.
1980 жылдары Жапонияда гольфтың танымалдылығының артуы гольф алаңдарының көптігіне әкелді, олардың көпшілігі 2015 жылдан бері толығымен тасталды. Бұл ұмытылған өрістердің көпшілігі қазір толығымен фотоэлектрлік өнімдермен жабылған.
Арал мемлекеті сонымен қатар мыңдаған су өткізбейтін күн панельдері бар қалқымалы "күн аралдарын" құрды. Бұл келесі буын күн фермаларының сумен тиімді салқындату қабілеті сияқты бірқатар артықшылықтары бар.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі таңда күн энергиясының тек жүзден бір бөлігі қолданылып келеді. Бұл әрине қуанарлық жағдай емес, бірақ дей тұрғанымен, гелиоэнергетиканың соңғы жылдары айтарлықтай үлкен жетістіктерге жеткенін айту керек. Жоғарыда айтып кеткенімдей, әлемнің дамыған және бәсекеге қабілетті елдер жаҺандық өзгерістерді болжай отырып, дәл осы дәстүрлі емес энергия көздерін игеруді жетілдіруге бар үлестерін салып келеді. Бұл дегеніміз, болашақта күн энергиясы айтарлықтай көп игеріледі деген сөз. Зерттеуші ғалымдардың айтуы бойынша, күн энергиясының жартысынан көп бөлігі бүкіл әлемнің энергетикалық сұранысын қанағаттандырады екен.
Сонымен қорытындылай келгенде жалпы күн энергетикасы жайында айтатын болсам;
Күн энергетикасы біздің ғаламшарымыздың кез келген жеріне қол жетімді, тек кей жерлерінде екі есеге жетер жетпестей сәуле ағынының тығыздығын өзгертіп отырады. Сондықтан аталмыш энергия көзі, энергетикалық тәуелсіздікке ұмтылған қандайда мемлекеттің назарын аударатыны анық.
2. Күн энергиясы - кез-келген масштабта дамытуға болатын, сонымен қоса табиғатқа, басқа электр станцияларымен салыстырғанда, ешқандай зиян келтірмейтін, экологиялық тұрғыда таза - энергия көзі.
3. Күн энергиясы - мыңдаған жылдардан кейінде қол жетімді, сарқылмайтын энергия.
Менің негізгі мақсатым әлем елдеріндегі ең үлкен электр станцияларына бірқатар шолу жасау болатын. Мен осы электр станцияларын сипаттау барысында салыстырмалы түрде олардың арасында жылдан жылға бәсекелестілік артып келе жатқанын аңғардым.
Қорытындылай келе, күннен қуат алу және күн энергиясын пайдалану көптен бері қолданылып келеді. Қазіргі таңда ғалымдардың алға қойған мақсаттары, дәлелді технологиялар мен заңдылықтарды пайдалана отырып барынша тиімді құрылымды ойлап табу.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. https://esfccompany.com/projects/energetika/fotoelektricheskie-pv-elektrostantsii/
2. Renewables 2007 Global Status Report. www.ren21.net
3. Шафер О. Возобновляемая энергия. Инф. бюлл., август 2005, с. 4—7.
4. О целевом видении стратегии развития электроэнергетики России на период до 2030 года. Москва, Российская академия наук, 2007, 136 с.
5. Попель О.С., Фрид С.Е., Щеглов В.Н., Сулейманов М.Ж., Коломиец Ю.Г., Прокопченко И.Н. Теплоэнергетика, 2006, № 3, с. 11—16.
Достарыңызбен бөлісу: |